James Irwin
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 17 marca 1930 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 8 sierpnia 1991 |
| Narodowość | |
| Funkcja | pilot modułu księżycowego |
| Łączny czas misji kosmicznych | 12 dni 7 godzin 11 minut |
| Misje | |
| Stopień wojskowy | |
| Odznaczenia | |
    | |
w symulatorze lądownika księżycowego LM
James Benson Irwin (ur. 17 marca 1930 w Pittsburghu, zm. 8 sierpnia 1991 w Glenwood Springs w stanie Kolorado) − amerykański astronauta, pułkownik United States Air Force. Ósmy człowiek, który stanął na powierzchni Księżyca.
Wykształcenie oraz służba wojskowa
- 1947 – ukończył średnią szkołę (East High School) w Salt Lake City.
- 1951 – został absolwentem Akademii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, otrzymując licencjat. W tym samym roku wstąpił do Sił Powietrznych. Szkolenie lotnicze odbył w bazach Hondo i Reese w Teksasie. Po jego zakończeniu służył jako pilot myśliwców.
- 1957 – uzyskał stopień magistra inżynierii lotniczej i nawigacji na Uniwersytecie Michigan.
- 1957–1960 – brał udział w lotach doświadczalnych naddźwiękowego myśliwca przechwytującego YF-12A w bazie Edwards w Kalifornii oraz próbach pocisku rakietowego AIM-47 w bazie Wright-Patterson w Ohio.
- 1960–1961 – ukończył wojskową szkołę dla pilotów eksperymentalnych (Experimental Flight Test Pilot School) w bazie Edwards.
- Grudzień 1963 – ukończył kurs w szkole wojskowych pilotów doświadczalnych (Air Force Aerospace Research Pilot School) w bazie Edwards.
- Ponadto ukończył kurs dla młodszych oficerów w Squadron Officer School. Został również absolwentem Air Command and Staff College.
- Przed przystąpieniem do Korpusu Astronautów NASA był szefem wydziału zamówień specjalnych (Advanced Requirements Branch) w Sztabie Dowództwa Obrony Przeciwlotniczej.
- Lipiec 1972 – przeszedł do rezerwy w stopniu pułkownika.
Jako pilot wylatał 7015 godzin, z czego 5300 na samolotach z napędem odrzutowym.
Kariera astronauty
- 1963 – uczestniczył w trzecim naborze astronautów NASA. Został jednym z 34 finalistów. Po badaniach medycznych nie został jednak zakwalifikowany z uwagi na obrażenia odniesione w wypadku lotniczym w 1961 (złamanie obu nóg i wstrząśnienie mózgu).
- 4 kwietnia 1966 – zakwalifikował się do piątej grupy astronautów NASA (NASA 5).
- 1 czerwca 1968 – był członkiem dwuosobowej załogi wyznaczonej do pierwszych prób ciśnieniowych (LM Test Article 8 – LTA-8) modułu księżycowego LM.
- 1969 – należał do załogi wspierającej podczas misji Apollo 10. Został włączony do załogi rezerwowej lotu Apollo 12 i podstawowej – Apollo 15 (jako pilot modułu księżycowego).
- 27 lipca – 7 sierpnia 1971 – uczestniczył w wyprawie statku kosmicznego Apollo 15.
- Sierpień 1971 – otrzymał przydział do załogi rezerwowej ekspedycji Apollo 17.
- Maj 1972 – został trwale odsunięty od udziału w lotach kosmicznych wskutek skandalu wywołanego faktem sprzedaży przez astronautów z załogi Apolla 15 blisko czterystu okolicznościowych kopert ze znaczkami, które bez wiedzy NASA ostemplowali podczas pobytu na Księżycu.
- Lipiec 1972 – odszedł z NASA.
Apollo 15
Podczas misji Apollo 15, która trwała od 26 lipca do 7 sierpnia 1971, był pilotem modułu księżycowego „Falcon”. Pozostałymi członkami wyprawy byli: David Scott – dowódca misji i Alfred Worden – pilot modułu dowodzenia „Endeavour”. 30 lipca 1971 Scott i Irwin wylądowali na Srebrnym Globie w rejonie tzw. szczeliny Hadleya, w okolicach księżycowych Apeninów. Astronauci po raz pierwszy byli wyposażeni w pojazd LRV, który umożliwiał im poruszanie się po powierzchni Księżyca. Dzięki niemu pokonali trasę liczącą ponad 27 km podczas trzech spacerów księżycowych. Przebywali ponad 18 godzin poza modułem LM: 31 lipca – ponad sześć i pół, 1 sierpnia – ponad siedem i 2 sierpnia – blisko pięć. 67 godzin po lądowaniu na Księżycu astronauci wystartowali w drogę powrotną do modułu „Endeavour”, zabierając ze sobą próbki gruntu o łącznej masie 77 kg i ponad 1000 fotografii.
7 sierpnia kapsuła Apollo 15 wodowała na Oceanie Spokojnym niespełna 2 km od jednostki ratowniczej – uderzeniowego okrętu desantowego USS „Okinawa”.
Po opuszczeniu NASA
- Po odejściu z NASA założył w Colorado Springs organizację religijną High Flight Foundation, której przewodniczył.
- W latach 80. XX wieku prowadził sześć wypraw na górę Ararat w poszukiwaniu Arki Noego. Twierdził, że z kosmosu dostrzegł jej fragment w tamtym rejonie. Jednakże podjęte ekspedycje nie potwierdziły jego obserwacji.
- Dwukrotnie odwiedził Polskę. Pierwszy raz w 1972[1] i ponownie w 1990[2].
Śmierć
8 sierpnia 1991 zmarł na zawał serca w szpitalu w Valley View w Glenwood Springs w Kolorado. Został pochowany na Cmentarzu Narodowym w Arlington.
Odznaczenia i nagrody
- Air Force Distinguished Service Medal
- Air Force Commendation Medal – dwukrotnie
- Air Force Outstanding Unit Award
- NASA Distinguished Service Medal
- Command Pilot Astronaut Wings
- United Nations Peace Medal
- Order Leopolda (Belgia, 1971)
- AIAA Haley Astronautics Award (1972)
Publikacje książkowe
- To Rule The Night (1973) – autobiografia
- More Than Earthlings (1983)
- More Than an Ark on Ararat (1985)
- Destination Moon (1989)
Dane lotu
| Lot kosmiczny, w którym uczestniczył James B. Irwin | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Data startu | Data lądowania | Statek kosmiczny | Funkcja | Czas trwania | |
| Łączny czas spędzony w kosmosie — 12 dni 7 godzin 11 minut i 53 sekundy | |||||
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Kalendarium UMK – Okres 1966–1975 (pol.). Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. [dostęp 2013-04-17].
- ↑ „Astronautyka”. nr 3, s. 7, 1990.
Bibliografia
- Biografia na stronie NASA (ang.)
- Biogram na stronie Spacefacts (ang.)
Media użyte na tej stronie
Vector illustration based on photo of a Bronze Oak leaf cluster awarded by the United States Department of Defense to be worn as an add-on device on various awards and decorations to denote more than one bestowal of the decoration.
Ribbon for the Air Force Distinguished Service Medal awarded by the United States Air Force.
Image from Apollo 15, taken by Commander David Scott at the end of EVA-1. Lunar Module Pilot Jim Irwin is seen with the Lunar Roving Vehicle, with Mount Hadley in the background. Seen on the back of the Rover are two SCBs mounted on the gate, along with the rake, both pairs of tongs, the extension handle with scoop probably attached, and the penetrometer. Note that the TV camera is pointed down, in the stowed position.
NASA Distinguished Service Ribbon
Astronaut James B. Irwin, lunar module pilot, uses a scoop in making a trench in the lunar soil during Apollo 15 extravehicular activity (EVA). Mount Hadley rises approximately 14,765 feet (about 4,500 meters) above the plain in the background.
Ribbon for the Air Force Commendation Medal awarded by the United States Air Force.
Apollo 15 Lunar Module pilot James B. Irwin loads up the "Rover", Lunar Roving Vehicle (LRV) with tools and equipment in preparation for the first lunar extravehicular activity (EVA-1) at the Hadley-Apennine landing site. A portion of the Lunar Module (LM) "Falcon" is on the left. The undeployed Laser Ranging Retro-Reflector (LR-3) lies atop the LM's Modular Equipment Stowage Assembly (MESA). This view is looking slightly West of South. Hadley Delta and the Apennine Front are in the background to the left. St. George crater is approximately 5 kilometers (about 3 statute miles) in the distance behind Irwin's head.
Baretka Krzyża Kawalerskiego Orderu Leopolda (Belgia)