Janów (Białoruś)

Janów
Іванава
Ilustracja
Centrum miasta
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Białoruś

Obwód

 brzeski

Rejon

janowski

Populacja (2010)
• liczba ludności


16 100[1]

Nr kierunkowy

1652

Kod pocztowy

225800

Położenie na mapie obwodu brzeskiego
Mapa konturowa obwodu brzeskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Janów”
Położenie na mapie Białorusi
Ziemia52°08′N 25°33′E/52,133333 25,550000
Portal Białoruś

Janów (dawniej także: Janów Poleski, biał. Іванава, Iwanawa, ros. Иваново, Iwanowo) – miasto na Białorusi, stolica rejonu janowskiego w obwodzie brzeskim, na Polesiu, 16,1 tys. mieszkańców (2010).

Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku powiecie pińskim województwa brzeskolitewskiego[2].

Historia

Rynek w Janowie w przedwojennej Polsce

W 1465 uzyskał prawa miejskie. 16 maja 1657 poniósł tu męczeńską śmierć z rąk Kozaków Andrzej Bobola. U schyłku I Rzeczypospolitej stacjonowały tu 7 Pułk Tatarski Wielkiego Księstwa Litewskiego i 6 Pułk Litewski Przedniej Straży wojska I RP. Po trzecim rozbiorze Polski w 1795 zagarnięty przez Rosję.

Na pocz. XIX w. w tutejszym kościele katolickim ochrzczony został polski malarz, rysownik i pianista Napoleon Orda, urodzony w pobliskich Worocewiczach. Współcześnie w Janowie stoi pomnik artysty.

2 marca 1919 roku Grupa Podlaska Wojska Polskiego pod dowództwem gen. mjr. Antoniego Listowskiego odbiła Janów z rąk bolszewików[3]. Od 1921 w granicach II Rzeczypospolitej. Miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Janów w województwie poleskim. W latach 1939–1991 w ZSRR. W Janowie Poleskim 22 stycznia 1943 roku hitlerowcy rozstrzelali księdza Witolda Iwickiego, administratora diecezji pińskiej, jako zakładnika po akcji Wachlarza na więzienie w Pińsku. Nie skorzystał z propozycji uwolnienia w ostatniej chwili, oddając swe życie za innego zakładnika, naczelnika stacji kolejowej w Pińsku. Od 1991 w niepodległej Białorusi.

Obiekty

Niezachowane

  • Kaplica św. Andrzeja Boboli
  • Majątek Mohylna i dwór Połubińskich (niezachowany):

Obecnie na terenie Janowa, 1,5 km na południe od jego centrum, znajduje się miejsce, gdzie przed II wojną światową stał dwór Połubińskich – ośrodek wielkiego majątku Mohylna, znanego od 1518 roku[5]. W 1939 roku, już bardzo okrojone dobra miały powierzchnię około 700 ha. Wybudowany w latach 40. XIX wieku parterowy budynek został całkowicie zniszczony w 1915 roku. Na jego miejscu jego współwłaścicielka Zofia Kadenacowa wybudowała w latach 1932–1933 nowy dwór o 12 pokojach. Był to częściowo piętrowy budynek o wydatnym ganku od frontu i półokrągłym ryzalicie od strony ogrodu.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej drugi współwłaściciel majątku, brat Zofii Wiktor Kontkowski zbudował w innej części parku piętrową, klasycystyczną willę. Park i sad otaczający oba domy miał około 30 ha powierzchni[6][7].

Majątek w Mohylnej jest opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[6].

Urodzeni w Janowie

  • Stanisław Kopystyński – polski inżynier metalurg, poseł na Sejm PRL
  • Zofia Maciejewska – polska inżynier budownictwa

Przypisy

  1. Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
  2. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 108.
  3. Lech Wyszczelski: Wstępna faza walk. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 65. ISBN 978-83-11-11934-5.
  4. Валера, Ивановское благочиние, www.pinskeparh.by [dostęp 2016-09-19].
  5. Mohylno na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-08-09].
  6. a b Mohylna, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 79–80, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  7. Магільна, Mohylna, Могильно. W: Леанід Міхайлавіч Несцярчук: Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны. Mińsk: БЕЛТА, 2002, s. 140–141. ISBN 985-6302-37-4. [dostęp 2015-08-09]. (biał.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Janaŭ.svg
Coat of arms of Janaŭ
Flag of Janaŭ.svg
Flag of Janaŭ
Flag of Brest Voblast, Belarus.svg
Flag of Brest voblast, Belarus
Coat of Arms of Brest Region.svg
Herb obwodu brzeskiego, Białoruś
Brest oblast location map.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Позиционная карта Брестской области

Цилиндрическая равноугольная проекция с координатами краёв:

  • С: 53.45° с.ш.
  • Ю: 51.4° с.ш.
  • З: 23.1° в.д.
  • В: 27.7° в.д.
Janaŭ-Palieski train station 02.jpg
Autor: Андрей Романенко, Licencja: CC BY-SA 4.0
Вокзал станции Янов-Полесский
Catholic church of Feast of the Cross.JPG
Autor: GSerhiy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Catholic church of Feast of the Cross
Panorama Ivanava.JPG
Autor: GSerhiy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Panorama Ivanava
Janaŭ, Rynak. Янаў, Рынак (1930-39).jpg
Янаў (Janaŭ), пляц Рынак (plac Rynak). Царква
Іванава. Свята-Пакроўская царква (01).jpg
Autor: Мікола Кузіч (http://fgb.by/viewtopic.php?p=75480#75480), Licencja: CC BY-SA 3.0
Іванава. Свята-Пакроўская царква
Monument of Napoleon Orda in Ivanava.JPG
Autor: GSerhiy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Monument of Napoleon Orda in Ivanava