Jan-Michael Vincent
![]() Jan-Michael Vincent (1996) | |
Data i miejsce urodzenia | 15 lipca 1944 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 10 lutego 2019 |
Zawód | aktor, producent filmowy, surfer |
Współmałżonek | Bonnie Portman |
Lata aktywności | 1965–2003 |
Jan-Michael Vincent (ur. 15 lipca 1944 w Denver, zm. 10 lutego 2019 w Asheville[1]) – amerykański aktor i producent telewizyjny i filmowy. Odtwórca roli pilota helikoptera Stringfellow „String” Hawke w serialu CBS Airwolf (1984–1986) i protagonista Matt Johnson w komediodramacie Johna Miliusa Wielka środa (1978)[2]. Był także surferem[3].
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Denver w Kolorado[4] jako syn Doris Jane (z domu Pace) i Lloyda Whiteleya Vincenta[5]. Miał brata Christophera[6]. Gdy był nastolatkiem, rodzina przeprowadziła się do Hanford, w stanie Kalifornia, gdzie w 1963 ukończył szkołę średnią Hanford High School[7]. Po ukończeniu Ventura College[6] w stanie Południowej Kalifornii, znalazł się w szeregach Gwardii Narodowej[8].
Kariera
Debiut ekranowy nastąpił w meksykańskim westernie Bandyci (Los Bandidos, 1967), po czym agent od castingów Dick Clayton załatwił mu kontrakt z Universal Studios[9]. Połknął bakcyla kina i już pozostał w westernie Niezwyciężeni (The Undefeated, 1969)[10] jako porucznik Bubba Wilkes u boku Johna Wayne’a i Rocka Hudsona. Był też obecny w filmach kryminalnych, grając role wymagające więcej zręczności fizycznej, niż talentu[11]. Aktorską sprawność rozwijał na małym ekranie w serialach: CBS Lassie (1968), NBC Bonanza (1968–1969), ABC Pozostali przy życiu (The Survivors, 1969) z udziałem George’a Hamiltona, CBS Gunsmoke, (1971), ABC Dan August (1971) z Burtem Reynoldsem i ABC Marcus Welby, lekarz medycyny (Marcus Welby, M.D., 1973).
Krytyka filmowa odkryła go dzięki głównej roli hipisa Adriana, który styka się z wojskową przemocą w telewizyjnym dramacie ABC Żołnierz, który zadeklarował pokój (Tribes, 1970), ale wyświetlanym także w kinach. Rola Jimmy’ego Grahama w dramacie Going Home (1971) z Robertem Mitchumem przyniosła mu nominację do nagrody Złotego Globu[6].
W głośnym filmie policyjnym Michaela Winnera Zabójca zabójców (The Mechanic, 1972) z Charlesem Bronsonem był kompetentnym i bezwzględnym mordercą, który mierzy się z płatnym zabójcą na usługach mafii. Po podpisaniu kontraktu z wytwórnią Disneya, został zaangażowany do widowiskowej komedii familijnej Największy atleta świata (The World’s Greatest Athlete, 1973), w którym pewien trener znajduje wspaniałego zawodnika w osobie dziecka afrykańskiej dżungli – następcy Tarzana. Zaskarbił sobie w roli Nanu sympatię młodej widowni wielu krajów. Następnie zagrał w westernie Z zaciśniętymi zębami (Bite the Bullet, 1975) u boku Jamesa Coburna, Gene’a Hackmana i Candice Bergen oraz szeregu pełnych akcji filmach, w rodzaju kryminału Cień Jastrzębia (Shadow of the Hawk, 1976), obrazu sci-fi na podstawie powieści Rogera Zelazny’ego Aleja potępionych (Damnation Alley, 1977) w nominowanej do nagrody Saturna roli Tannera, komedii Kaskaderzy (Hooper, 1978), w której był partnerem Burta Reynoldsa i Sally Field czy westernu Kraj dla twardzieli (Hard Country, 1981) z Kim Basinger[12]. Za kreację Byrona Henry’ego, dążącego do niezależności syna Victora 'Puga' (Robert Mitchum) w miniserialu ABC Wichry wojny (The Winds of War, 1983)[13] zdobył nominację do nagrody Złotego Globu[6].
Odniósł ogromny sukces jako zuchwały pilot Stringfellow „String” Hawke w pełnym ekscytującej akrobacji powietrznej serialu lotniczym CBS Airwolf (1984–1986, 1987)[14] z Ernestem Borgnine. W czasie swojej trzysezonowej przygody z serialem, Vincent stał się jednym z najlepiej zarabiających aktorów w amerykańskiej telewizji, inkasując 200 tys. dolarów za odcinek[15].
Pojawił się także w operze mydlanej ABC Hotel (1986), filmie Tarzan na Manhattanie (Tarzan in Manhattan, 1989) z tytułową rolą Joego Lary, serialu Renegat (Renegade, 1994) z Lorenzo Lamasem, filmie sensacyjnym klasy B Cichy zabójca Yakuza (Codename: Silencer, 1995) jako detektyw Reinhart oraz serialu CBS Nash Bridges (1997). W filmie akcji Komandosi śmierci (Deadly Heroes, 1993) grał Cody’ego Granta, żołnierza wyruszającego z misją uratowania swojego towarzysza (Michael Paré), który został pojmany i jest poddawany torturom. W melodramacie komediowym Vincenta Gallo Oko w oko z życiem (Buffalo '66, 1998) wystąpił jako Sonny, pracownik kręgielni.
Życie prywatne
W latach 1974–1975 był żonaty z poznaną w college’u Bonnie Portman, z którą ma córkę Amber Springbird[16]. 30 sierpnia 1986 poślubił Joanne Robinson, lecz w 1997 roku, osiem lat po ślubie zażądała rozwodu i wystąpiła o zakaz zbliżania się, zeznając, że Vincent się nad nią znęcał. W czerwcu 2000 ożenił się z Patricią Ann[17][18].
W 1983 został zatrzymany za jazdę po pijanemu i trafił na odwyk. Zmagał się z uzależnieniem od narkotyków i alkoholu. W 1996, kiedy prowadził samochód pod wpływem alkoholu, spowodował wypadek[19]. Ponownie trafił na odwyk – tym razem przydzielono mu kuratora. W wypadku złamał trzy kręgi szyjne, a także uszkodził struny głosowe, co zmieniło barwę jego głosu[20]. W 2000 został trzykrotnie aresztowany za picie alkoholu w miejscu publicznym[21] i trafił do więzienia na dwa miesiące[22]. W 2012 infekcja zaatakowała jego prawą nogę i aby go uratować, musiano dokonać amputacji; poruszał się dzięki protezie lub na wózku inwalidzkim[23].
Zmarł 10 lutego 2019 w szpitalu w Asheville, w Karolinie Północnej w wieku 73 lat[24]. Przyczyną śmierci był atak serca[25].
Filmografia
Filmy fabularne
- 1969: Niezwyciężeni (The Undefeated) jako porucznik Bubba Wilkes
- 1972: Mechanik (The Mechanic) jako Steve McKenn
- 1977: Aleja potępionych (Damnation Alley) jako Tanner
- 1978: Kaskaderzy (Hooper) jako Ski Chinski
- 1978: Wielka środa (Big Wednesday) jako Matt Johnson
- 1990: Xtro 2 (Xtro II: The Second Encounter) jako dr Ron Shepherd
- 1993: Komandosi śmierci (Deadly Heroes) jako Cody Grant
- 1998: Oko w oko z życiem (Buffalo '66) jako Sonny
Seriale TV
- 1967: Obława (Dragnet 1967) jako Rick Schneiderman
- 1968: Bonanza jako Eddie
- 1968: Lassie jako Chris Hanford
- 1969: Bonanza jako Rick Miller
- 1971: Gunsmoke jako Travis Colter
- 1971–1972: Partnerzy (The Persuaders!) jako pilot helikoptera
- 1983: Disneyland jako Nanu
- 1983: Wichry wojny (The Winds of War) jako Byron Henry
- 1984–1986: Airwolf jako Stringfellow Hawke
- 1987: Airwolf jako Stringfellow Hawke
- 1994: Renegat (Renegade) jako Max
- 1997: Nash Bridges jako Bobby Chase
Nagrody
Rok | Nagroda | Kategoria |
---|---|---|
1973 | Bravo Otto, nagroda dwutygodnika „Bravo” | Najlepszy aktor |
Przypisy
- ↑ Jan-Michael Vincent, star of Airwolf and The Winds of War, dies at 74 (ang.). BBC. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-08)].
- ↑ Jan-Michael Vincent (ang.). Listal. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Jennifer Borama: Whatever Happened to Jan Michael Vincent? (ang.). TVOvermind. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-09)].
- ↑ Personalidade: Jan-Michael Vincent (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Jan-Michael Vincent - Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ a b c d Jan-Michael Vincent Actor (ang.). TV Guide. [dostęp 2017-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-09)].
- ↑ Jan-Michael Vincent Pictures (ang.). FanPix.Net. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Jan Michael Vincent - Bio, Facts, Family (ang.). Famous Birthdays. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Jan-Michael Vincent (ang.). Brian's Drive-In Theater. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Jan-Michael Vincent (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Jan-Michael Vincent Biography and Filmography (ang.). [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Airwolf star Jan-Michael Vincent dies aged 74 after suffering cardiac (ang.). Daily Mail. [dostęp 2019-03-08].
- ↑ Jan-Michael Vincent (ang.). TV.com. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Jan-Michael Vincent (15 de Julho de 1944) (port.). Filmow. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Nie żyje Jan-Michael Vincent, gwiazda serialu „Airwolf” (pol.). Interia.pl. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-09)].
- ↑ Jan-Michael Vincent Biography (1944-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Patricia Ann Vincent: Airwolf star Jan- Michael Vincent’s Wife (ang.). DailyEntertainmentNews.com. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ 'Airwolf' Star 'Suicidal' (ang.). People. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Times Staff Writer (1996-08-27): Actor Jan-Michael Vincent Breaks Neck in Car Crash (ang.). „Los Angeles Times”. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Matt Zoller Seitz, Keith Uhlich (2008-04-29): Jan-Michael Vincent Is a Synonym for the ‘70s (ang.). Slant Magazine. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Katja Mitic (2014-11-08): Jan-Michael Vincent: Der traurige Verfall des „Airwolf“-Helden (niem.). Welt. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Matt Bagwell (2014-11-07): ‘Airwolf’ Star Jan-Michael Vincent Says He’s Broke And Lucky To Be Alive After Having Leg Amputated And Battle With Alcohol Addiction (ang.). Huffington Post. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ David Mccormack (2014-11-06): The tragic downfall of 80s heartthrob Jan-Michael Vincent (ang.). „Daily Mail”. [dostęp 2017-06-24].
- ↑ Daniel E. Slotnik (2019-03-08): Jan-Michael Vincent, Troubled Star of 'Airwolf,' Dies at 73 (ang.). „The New York Times”. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-08)].
- ↑ Nie żyje Jan-Michael Vincent. Gwiazdor „Airwolf” miał 74 lata (pol.). Onet.pl. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-08)].
Linki zewnętrzne
- Jan-Michael Vincent w bazie IMDb (ang.)
- Jan-Michael Vincent w bazie Filmweb
- Jan-Michael Vincent w bazie Notable Names Database (ang.)
- Jan-Michael Vincent w bazie Discogs.com (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Patty Mooney from San Diego, USA, Licencja: CC BY 2.0
Actor Jan-Michael Vincent in Las Vegas 1996