Jan Śpiewak (poeta)

Jan Śpiewak

Jan Śpiewak, lata 60. XX w.
Data i miejsce urodzenia	18 lipca 1908 Hoła Prystań
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 1967 Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	literatura
Ważne dzieła
Zstąpienie do krateru Anna
Odznaczenia

Grób Jana Śpiewaka na Powązkach Wojskowych

Jan Śpiewak (ur. 18 lipca 1908 w Hołej Prystani, zm. 22 grudnia 1967 w Warszawie) – polski poeta, eseista i tłumacz. Mąż poetki Anny Kamieńskiej, ojciec socjologa Pawła Śpiewaka.

Życiorys

Urodził się na ukraińskiej wsi Hoła Prystań w rodzinie żydowskiej, jako syn Leona i Klary. Dzieciństwo spędził w Chersoniu, następnie wraz z rodziną przyjechał do Polski i zamieszkał w Równem na Wołyniu. Studiował polonistykę we Lwowie i w Warszawie. Związany był z grupą poetów lewicujących, którzy swoje wiersze drukowali w pismach socjalistycznych, „Sygnałach” i „Lewym Torze”. Okres II wojny światowej spędził w Związku Sowieckim.

W 1948 ożenił się z Anną Kamieńską (1920–1986), poetką. Mieli dwóch synów: Jana Leona (1949–1988), dziennikarza („Powściągliwość i Praca”), pisarza i działacza społecznego, oraz Pawła, socjologa (ur. 1951).

Do Warszawy wrócił w 1950. Był członkiem redakcji miesięcznika literackiego „Współczesność”. Wydał wiele tomów poezji, również przekłady utworów literatury rosyjskiej i bułgarskiej. Razem z żoną, Anną Kamieńską, tłumaczył dramaty Gorkiego, zaś we współpracy z Sewerynem Pollakiem opublikował w 1955 dorobek literacki Józefa Czechowicza. Jest autorem antologii, szkiców literackich, esejów, wspomnień o innych poetach (m.in. o Gałczyńskim, Piętaku, Ginczance). Otrzymał w 1966 Order Cyryla i Metodego I klasy za tłumaczenia z języka bułgarskiego zawarte w antologii Oj, lesie, lesie zielony. Jego wiersze znalazły się w kilkunastu antologiach poezji polskiej wydanych w językach obcych.

Zmarł na raka^[1] w Warszawie. Jest pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C2, rząd 4, grób 11)^[2].

Od 1968 w Świdwinie co roku odbywa się ogólnopolski konkurs poetycki imienia Jana Śpiewaka i (od 2005) także Anny Kamieńskiej, jeden z najstarszych konkursów w Polsce. Jest także patronem tamtejszej Miejskiej Biblioteki Publicznej^[3].

Twórczość

Poezja

• 1938: Wiersze stepowe
• 1953: Doświadczenia
• 1957: Karuzela
• 1958: Zielone ptaki
• 1960: Dialogi naiwne
• 1963: Zstąpienie do krateru
• 1966: Źrenice piasku: poezje wybrane (1933–1963)
• 1967: Anna
• 1969: Ugory

Szkice i wspomnienia

• 1965: Przyjaźnie i animozje
• 1971: Pracowite zdziwienia

Tablica na świdwińskim zamku, gdzie mieści się także biblioteka jego imienia

Przypisy

Bibliografia

• Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. Jadwiga Czachowska, Alicja Szałagan (red.). T. 8. Warszawa: WSiP, 2003, s. 264. ISBN 83-02-08697-5.