Jan Świerczyński

Jan Świerczyński

Herb Ostoja
Rodzina	Świerczyńscy herbu Ostoja
Ojciec	Józef Świerczyński
Matka	Helena Plichta herbu Półkozic
Żona	Halina Błociszewska
Rodzeństwo	Józef, Wincenty, Tomasz, Zygmunt, Tadeusz

Jan Świerczyński

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	5 stycznia 1897 Byszewy
Data i miejsce śmierci	18 stycznia 1969 Buenos Aires
Przebieg służby
Lata służby	1917-1948
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	I Korpus Polski III Korpus Polski w Rosji 5 Pułk Ułanów 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów 2 Pułk Artylerii Konnej Brygada Kawalerii „Bydgoszcz” 19 Pułk Artylerii Lekkiej 86 Pułk Piechoty (II RP) 5 Pułk Artylerii Lekkiej (PSZ) 7 Pułk Artylerii Lekkiej (PSZ) 7 Pułk Artylerii Konnej 2 Pułk Artylerii Przeciwpancernej
Stanowiska	dowódca baterii dowódca artylerii zastępca dowódcy pułku dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Jan Świerczyński herbu Ostoja (ur. 5 stycznia 1897 r. w Byszewach - zm. 18 stycznia 1969 r. w Buenos Aires) – generał brygady, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, II wojny światowej (kampanii wrześniowej, kampanii włoskiej).

Życiorys

Jan Świerczyński urodził się w rodzinie szlacheckiej pieczętującej się herbem Ostoja^[1][2], wywodzącej się ze Świerczyńska Mniejszego^[3] koło Rozprzy w dawnym powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego^[4]. Był synem Józefa i Heleny z Plichtów. Urodził się 5 stycznia 1897 roku w Byszewach, majątku ziemskim należącym do rodziny ze strony matki. Miał dwóch starszych braci zamordowanych w Charkowie: Józefa, pułkownika WP i Wincentego Bonawenturę, kapitana WP oraz trzech młodszych braci: Tomasza, Zygmunta i Tadeusza^[5].

Jan Świerczyński kształcił się w VI Gimnazjum Filologicznym w Kijowie. Po zdaniu matury został powołany w 1917 roku do armii rosyjskiej i został słuchaczem Mikołajewskiej Szkoły Artylerii. Na własne żądanie został w listopadzie tego roku przeniesiony do Legii Podchorążych przy I Korpusie Polskim w Bobrujsku. W styczniu 1918 roku zgłosił się do III Korpusu Polskiego. Brał udział w walkach z bolszewikami. Dnia 30 czerwca 1918 roku został mianowany chorążym i zakończył służbę z powodu demobilizacji jednostki^[5].

Jan Świerczyński w październiku 1918 roku podjął studia na Wydziale Prawnym Uniwersytetu Warszawskiego. Miesiąc później wstąpił do 5 Pułku Ułanów i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Walczył na froncie litewsko-białoruskim w szeregach 2 Pułku Artylerii Polowej Legionów. Dnia l listopada 1919 roku został awansowany na podporucznika. Miesiąc później został dowódcą 7. baterii swojego pułku. Walczył z Armią Czerwoną m.in. pod Starokonstantynowem i Winnicą. Po wojnie, dnia 3 maja 1922 roku, mianowano go porucznikiem. Następnie, dnia 3 maja 1926 roku, awansował na kapitana artylerii i w listopadzie tego roku objął funkcję komendanta szkoły podoficerskiej pułku, którą pełnił do 1 czerwca 1927 roku, kiedy został dowódcą 6. baterii. W latach 1929-1932 wykładał w Centrum Wyszkolenia Artylerii oraz na kursie unifikacyjnym w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W roku 1934 został mianowany majorem artylerii (ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1934 roku). Wrócił do służby liniowej w roku 1935 i objął funkcję zastępcy dowódcy 11. Dywizjonu Artylerii Konnej w Bydgoszczy. Następnie, w styczniu 1939, objął dowództwo 2. dywizjonu 19 Pułku Artylerii Lekkiej w Mołodecznie^[5].

Jan Świerczyński wziął udział w kampanii wrześniowej 1939 roku. Został przydzielony do 86. Pułku Piechoty i walczył w rejonie Tomaszowa Mazowieckiego i Piotrkowa Trybunalskiego. W odwrocie za Pilicę, dnia 9 września został ranny. Po kapitulacji ukrywał się w Lublinie, a następnie w Wilnie. W czerwcu 1940 został aresztowany na Łotwie i wywieziony do obozu pracy w Kraju Krasnojarskim. Po zwolnieniu, w listopadzie 1941 roku, wstąpił do Armii Polskiej i objął dowództwo dywizjonu 5. Pułku Artylerii Lekkiej. Dnia 11 grudnia tego roku został awansowany do stopnia podpułkownika i objął dowództwo 7. Pułku Artylerii Lekkiej. Jan Świerczyński na czele pułku wziął udział w maju 1944 roku w bitwie o Monte Cassino. Uczestniczył także w działaniach nad Adriatykiem a następnie w walkach o Ankonę. Od sierpnia do września 1944 roku walczył na Linii Gotów i od października do listopada w Apeninach. Dnia 7 września tego roku awansował do stopnia pułkownika. Dnia 30 marca 1945 roku został dowódcą artylerii dywizyjnej 2. Warszawskiej Dywizji Pancernej, a w kwietniu tego roku objął dowództwo 2. Pułku Artylerii Przeciwpancernej. W roku 1946 przybył wraz z dywizją do Wielkiej Brytanii. Zdemobilizowany, wyemigrował do Argentyny w październiku 1948 roku. Przez Naczelnego Wodza, gen. Władysława Andersa, został awansowany, dnia 11 września 1964 roku, na generała brygady^[5]. Zmarł 18 stycznia 1969 w Buenos Aires i został pochowany na cmentarzu Espeleta w Quilmes^[2].

Jan Świerczyński był wielokrotnie odznaczony (m.in.): Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych (sześciokrotnie), Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928), Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Medalem Wojska, a także Gwiazdą za Wojnę 1939–1945, Gwiazdą Italii, Medalem Obrony oraz Legią Zasługi^[5].

Zobacz też

• Herb Ostoja
• Ród Ostojów (Mościców)

Przypisy

Bibliografia

• W. Rojek, Świerczyński Jan, [w:] „Polski Słownik Biograficzny”, t. LI, Warszawa-Kraków 2016-2017.
• K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII.