Jan Żołnierczyk

Jan Żołnierczyk
Ilustracja
Data urodzenia

19 grudnia 1896

Data śmierci

1 lipca 1974

Miejsce spoczynku

Cmentarz Posada w Sanoku

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Przodownik pracy Przodownik pracy
Odznaka Zasłużony dla SFA

Jan Żołnierczyk (ur. 19 grudnia 1896, zm. 1 lipca 1974) – polski działacz robotniczy i komunistyczny.

Życiorys

Grobowiec Jana i Michaliny Żołnierczyków

Urodził się 19 grudnia 1896 w Sanoku[1]. Był synem Jakuba (1841-1913) i Franciszki z domu Bogaczewicz[1]. Ukończył 4 klasy podstawowe, 3 zawodowe i DKT[2]. Był wieloletnim pracownikiem Fabryki Wagonów i Maszyn w Sanoku (od 1958 Sanocka Fabryka Autobusów „Autosan”)[3]. W okresie zaboru austriackiego i II Rzeczypospolitej brał udział w wystąpieniach robotniczych pracowników zakładu i był organizatorem strajków[3]. Od 1923 był działaczem KPP jako agitator[4]. Od 1926 należał do KPZU, zajmował się organizowaniem komorek, zbieraniem składek, rozdawaniem nielegalnych pism (podlegał m.in. Janowi Huczce) i pozostawał w tej partii do jej rozwiązania w 1938[4][3]. Brał udział w strajku w 1923 oraz w Marszu Głodnych 6 marca 1930[3]. Podczas rządów sanacyjnych zwolniony z pracy[3]. W konspiracji nosił pseudonim „Brzoza”[4]. W okresie II wojny światowej podczas okupacji niemieckiej ukrywał się[3]. Tuż po zakończeniu wojny podjął pracę w sanockiej fabryce[3]. Wkrótce potem był w delegacji do Warszawy na rozmowy celem uruchomienia zakładu[3]. W sanockim zakładzie pracował od 1944 do 1948 jako ślusarz brygadzista, od 1948 jako kontroler techniczny, od 1952 jako kierownik wydziału DKT[2].

W 1944 został aktywistą PPR[4], w tym był organizatorem struktur PPR w sanockiej Fabryce Wagonów[3]). Później był działaczem PZPR (członek egzekutywy Komitetu Powiatowego i od 1951 Komitetu Zakładowego[3][5]). Po przejściu na emeryturę był działaczem koła rencistów przy SFA, członkiem zakładowego komitetu ZBoWiD oraz działaczem Frontu Jedności Narodu[3][6]. W listopadzie 1956 został wybrany członkiem obwodowej komisji wyborczej nr 4 w Sanoku[7].

Zmarł 1 lipca 1974 w wieku 78 lat[3]. Został pochowany na Cmentarzu Posada w Sanoku.

Jego żoną była Michalina z domu Sowa (1912-1955). Ich syn Marian Żołnierczyk (1940-2008), także był pracownikiem Autosanu, działaczem komunistycznym oraz został posłem na Sejm PRL[8].

Odznaczenia

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1963, „za utrwalanie władzy ludowej”)[3][9]
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[10]
  • Srebrny Krzyż Zasługi (1952, „za zasługi w pracy zawodowej” wzgl. „za zasługi w odbudowie zniszczonego zakładu”)[11][3][12]
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954, „za zasługi w odbudowie Polski Ludowej” na wniosek Ministra Przemysłu Maszynowego)[13][12]
  • Odznaka „Przodownik Pracy” (1951, odznaka przyznana przez Centralny Zarząd Przemysłu Taboru Kolejowego)[2]
  • Złota Odznaka Związku Zawodowego Metalowców (1963, „za aktywną pracę w ZZM”)[9]
  • Odznaka „Zasłużony dla Sanockiej Fabryki Autobusów” (1968, „za zasługi w odbudowie i rozwoju SFA”)[10][9]

Przypisy

  1. a b Deklaracje ↓, s. 1, 3.
  2. a b c Deklaracje ↓, s. 1.
  3. a b c d e f g h i j k l m n GSA 1974 ↓, s. 2.
  4. a b c d Deklaracje ↓, s. 2.
  5. Józef Ząbkiewicz. Z kart historii SFA. Gdy jednoczył się ruch robotniczy (II). „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 36, s. 4, 20-31 grudnia 1978. 
  6. Deklaracje ↓, s. 3.
  7. Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 155, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  8. Przed nami wielkie perspektywy. „Nowiny”. Nr 57, s. 5, 11 marca 1976. 
  9. a b c Deklaracje ↓, s. 5.
  10. a b W 60 rocznicę powstania ZZM. Uroczysta konferencja samorządu robotniczego SFA. „Nowiny”. Nr 284, s. 2, 29 listopada 1968. 
  11. Przodownicy Sanowagu otrzymali odznaczenia państwowe. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 193, s. 5, 14 sierpnia 1952. 
  12. a b Deklaracje ↓, s. 1, 5.
  13. M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1203.

Bibliografia

  • Jan Żołnierczyk. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 9, s. 2, 15-31 lipca 1974. 
  • Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Oddział w Sanoku. Deklaracje i karty ewidencyjne członków zwyczajnych Ż Żołnierczyk-Żywicka 1963-1977, AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 659, sygn. 111). s. 1-135.

Media użyte na tej stronie

Odznaka Zasłużony dla SFA.JPG
Odznaka Zasłużony dla SFA (Sanockiej Fabryki Autobusów). Autor projektu: Zbigniew Osenkowski
Przodownik pracy odznaka PRL.JPG
Autor: Pesell, Licencja: CC BY-SA 4.0
Przodownik pracy socjalistycznej
Jan Żołnierczyk (1896-1974).jpg
Jan Żołnierczyk (1896-1974)
Tomb of Jan and Michalina Żołnierczyk at Posada Cemetery in Sanok 1.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec Jana i Michaliny Żołnierczyków na Cmentarzu Posada w Sanoku