Jan Żołnierczyk

Jan Żołnierczyk
Ilustracja
Data urodzenia

19 grudnia 1896

Data śmierci

1 lipca 1974

Miejsce spoczynku

Cmentarz Posada w Sanoku

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Przodownik pracy Przodownik pracy
Odznaka Zasłużony dla SFA

Jan Żołnierczyk (ur. 19 grudnia 1896, zm. 1 lipca 1974) – polski działacz robotniczy i komunistyczny.

Życiorys

Grobowiec Jana i Michaliny Żołnierczyków

Urodził się 19 grudnia 1896 w Sanoku[1]. Był synem Jakuba (1841-1913) i Franciszki z domu Bogaczewicz[1]. Ukończył 4 klasy podstawowe, 3 zawodowe i DKT[2]. Był wieloletnim pracownikiem Fabryki Wagonów i Maszyn w Sanoku (od 1958 Sanocka Fabryka Autobusów „Autosan”)[3]. W okresie zaboru austriackiego i II Rzeczypospolitej brał udział w wystąpieniach robotniczych pracowników zakładu i był organizatorem strajków[3]. Od 1923 był działaczem KPP jako agitator[4]. Od 1926 należał do KPZU, zajmował się organizowaniem komorek, zbieraniem składek, rozdawaniem nielegalnych pism (podlegał m.in. Janowi Huczce) i pozostawał w tej partii do jej rozwiązania w 1938[4][3]. Brał udział w strajku w 1923 oraz w Marszu Głodnych 6 marca 1930[3]. Podczas rządów sanacyjnych zwolniony z pracy[3]. W konspiracji nosił pseudonim „Brzoza”[4]. W okresie II wojny światowej podczas okupacji niemieckiej ukrywał się[3]. Tuż po zakończeniu wojny podjął pracę w sanockiej fabryce[3]. Wkrótce potem był w delegacji do Warszawy na rozmowy celem uruchomienia zakładu[3]. W sanockim zakładzie pracował od 1944 do 1948 jako ślusarz brygadzista, od 1948 jako kontroler techniczny, od 1952 jako kierownik wydziału DKT[2].

W 1944 został aktywistą PPR[4], w tym był organizatorem struktur PPR w sanockiej Fabryce Wagonów[3]). Później był działaczem PZPR (członek egzekutywy Komitetu Powiatowego i od 1951 Komitetu Zakładowego[3][5]). Po przejściu na emeryturę był działaczem koła rencistów przy SFA, członkiem zakładowego komitetu ZBoWiD oraz działaczem Frontu Jedności Narodu[3][6]. W listopadzie 1956 został wybrany członkiem obwodowej komisji wyborczej nr 4 w Sanoku[7].

Zmarł 1 lipca 1974 w wieku 78 lat[3]. Został pochowany na Cmentarzu Posada w Sanoku.

Jego żoną była Michalina z domu Sowa (1912-1955). Ich syn Marian Żołnierczyk (1940-2008), także był pracownikiem Autosanu, działaczem komunistycznym oraz został posłem na Sejm PRL[8].

Odznaczenia

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1963, „za utrwalanie władzy ludowej”)[3][9]
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[10]
  • Srebrny Krzyż Zasługi (1952, „za zasługi w pracy zawodowej” wzgl. „za zasługi w odbudowie zniszczonego zakładu”)[11][3][12]
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954, „za zasługi w odbudowie Polski Ludowej” na wniosek Ministra Przemysłu Maszynowego)[13][12]
  • Odznaka „Przodownik Pracy” (1951, odznaka przyznana przez Centralny Zarząd Przemysłu Taboru Kolejowego)[2]
  • Złota Odznaka Związku Zawodowego Metalowców (1963, „za aktywną pracę w ZZM”)[9]
  • Odznaka „Zasłużony dla Sanockiej Fabryki Autobusów” (1968, „za zasługi w odbudowie i rozwoju SFA”)[10][9]

Przypisy

  1. ↑ a b Deklaracje ↓, s. 1, 3.
  2. ↑ a b c Deklaracje ↓, s. 1.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n GSA 1974 ↓, s. 2.
  4. ↑ a b c d Deklaracje ↓, s. 2.
  5. ↑ Józef Ząbkiewicz. Z kart historii SFA. Gdy jednoczył się ruch robotniczy (II). „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 36, s. 4, 20-31 grudnia 1978. 
  6. ↑ Deklaracje ↓, s. 3.
  7. ↑ Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 155, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  8. ↑ Przed nami wielkie perspektywy. „Nowiny”. Nr 57, s. 5, 11 marca 1976. 
  9. ↑ a b c Deklaracje ↓, s. 5.
  10. ↑ a b W 60 rocznicę powstania ZZM. Uroczysta konferencja samorządu robotniczego SFA. „Nowiny”. Nr 284, s. 2, 29 listopada 1968. 
  11. ↑ Przodownicy Sanowagu otrzymali odznaczenia państwowe. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 193, s. 5, 14 sierpnia 1952. 
  12. ↑ a b Deklaracje ↓, s. 1, 5.
  13. ↑ M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1203.

Bibliografia

  • Jan Żołnierczyk. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 9, s. 2, 15-31 lipca 1974. 
  • Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Oddział w Sanoku. Deklaracje i karty ewidencyjne członków zwyczajnych Ż Żołnierczyk-Żywicka 1963-1977, AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 659, sygn. 111). s. 1-135.

Media użyte na tej stronie

Odznaka Zasłużony dla SFA.JPG
Odznaka Zasłużony dla SFA (Sanockiej Fabryki Autobusów). Autor projektu: Zbigniew Osenkowski
Przodownik pracy odznaka PRL.JPG
Autor: Pesell, Licencja: CC BY-SA 4.0
Przodownik pracy socjalistycznej
Jan Żołnierczyk (1896-1974).jpg
Jan Żołnierczyk (1896-1974)
Tomb of Jan and Michalina Żołnierczyk at Posada Cemetery in Sanok 1.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec Jana i Michaliny Żołnierczyków na Cmentarzu Posada w Sanoku