Jan (Snyczow)

Jan
Iwan Snyczow
Metropolita petersburski i ładoski
Ilustracja
Kraj działaniaRosja
Data i miejsce urodzenia9 października 1927
Nowa Majaczka
Data i miejsce śmierci2 listopada 1995
Petersburg
Miejsce pochówku?
Metropolita petersburski i ładoski
Okres sprawowania1990–1995
Wyznanieprawosławne
KościółRosyjski Kościół Prawosławny
InkardynacjaEparchia petersburska i ładoska
Śluby zakonne8 października 1956
Diakonat9 czerwca 1946
Prezbiterat14 stycznia 1948
Sakra biskupia12 grudnia 1965
Sukcesja apostolska
Data konsekracji12 grudnia 1965
KonsekratorPimen (Izwiekow)
WspółkonsekratorzyManuel (Lemieszewski), Aleksy (Ridigier), Antoni (Bloom), Donat (Szczogolew), Filaret (Denysenko), Pitirim (Nieczajew), Jonatan (Kopołowicz)

Jan, imię świeckie Iwan Matwiejewicz Snyczow (ur. 9 października 1927 w Nowej Majaczce, zm. 2 listopada 1995 w Petersburgu) – metropolita Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie chłopskiej. W 1942 rozpoczął naukę w technikum przemysłu w Orsku, jednak po dwóch latach został zmobilizowany i walczył przez rok na froncie II wojny światowej w szeregach Armii Czerwonej. Od dzieciństwa był głęboko wierzący. W 1946 złożył śluby w riasę. 9 czerwca tego samego roku arcybiskup czkałowski Manuel (Lemieszewski) wyświęcił go na diakona i skierował do pracy w soborze św. Mikołaja w Czkałowie. 14 stycznia 1948 Iwan Snyczow przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1949–1951 uzupełniał wykształcenie teologiczne w seminarium duchownym w Saratowie (przyjęty od razu do drugiej klasy), zaś w 1955 ukończył wyższe studia w tym kierunku na Leningradzkiej Akademii Teologicznej. 8 października 1956 złożył wieczyste śluby zakonne i został skierowany do Mińska w charakterze wykładowcy miejscowego seminarium duchownego. W roku następnym został przeniesiony do Czeboksar, do pracy jako osobisty sekretarz ordynariusza eparchii czeboksarskiej[1].

Od września 1960 służył w soborze Opieki Matki Bożej w Kujbyszewie. W 1961 został ihumenem, zaś w 1964 – archimandrytą[1].

12 grudnia 1965 miała miejsce jego chirotonia na biskupa syzrańskiego, wikariusza eparchii kujbyszewskiej i uljanowskiej, w której jako konsekratorzy wzięli udział metropolici kruticki i kołomieński Pimen, kujbyszewski i uljanowski Manuel, arcybiskupi talliński i estoński Aleksy, suroski Antoni oraz biskupi kałuski i borowski Donat, dmitrowski Filaret, wołokołamski Pitirim oraz tegelski Jonatan. 3 lutego 1966 biskup Jan uzyskał tytuł naukowy magistra nauk teologicznych. Od 20 marca 1969 był ordynariuszem eparchii kujbyszewskiej i syzrańskiej. 9 września 1976 został podniesiony do godności arcybiskupiej[1].

20 czerwca 1990 mianowany metropolitą leningradzkim i ładoskim. Zmarł w 1995 w tym samym mieście, na bankiecie wydanym przez bank Sankt-Petersburg[1].

Poglądy

Po objęciu katedry petersburskiej metropolita Jan (Snyczow) rozpoczął publikację cyklu prac, w których twierdził, iż Rosjanie są narodem przeznaczonym do obrony prawosławia, świadczenia o Chrystusie w świecie i cierpienia dla zbawienia wszystkich ludzi („naród-bogonośca”)[2]. Zdaniem metropolity historia Rosji jest kontynuacją Nowego Testamentu[3]. Twierdził on, iż naturę narodu rosyjskiego tworzą trzy cechy: „dzierżawność” (dążenie do budowy silnego państwa, rządzonego przez carów), „religijność” (przywiązanie do prawosławia) oraz „kolektywizm” (nacjonalizm połączony z przyjaznym, ojcowskim stosunkiem do innych narodów)[3]. Duchowny utożsamiał kulturę zachodnioeuropejską z Antychrystem, twierdząc, iż pragnie ona zniszczyć typowe cechy kultury rosyjskiej, tym samym pozbawiając ją nadanej przez Boga misji[3]. Jan (Snyczow) był zdecydowanym przeciwnikiem ekumenizmu, dopuszczając jedynie nawracanie na prawosławie chrześcijan innych wyznań, oraz katolicyzmu, który uważał za równoznaczny z moralnym relatywizmem oraz dążeniem papieży do świeckiej władzy[4]. Krytykował władze współczesnej mu Rosji za prozachodnią orientację polityczną. W literaturze pojawiają się również jego oskarżenia o antysemityzm[5].

Uważany jest za twórcę koncepcji terenu kanonicznego, według której istnieją obszary historycznie i moralnie przynależne do konkretnych Kościołów autokefalicznych. W ten sposób bronił jedności Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego przeciwko koncepcji jego podziału na mniejsze Kościoły działające na terytoriach nowych państw powstałych po rozpadzie ZSRR[6].

Był autorem tekstów, w których głosił apologię postępowania cara Iwana Groźnego, twierdząc, iż najczęściej zarzucane mu czyny niezgodne z nauką Cerkwi (wielożeństwo, zabójstwo syna Iwana Iwanowicza) powinny być traktowane jako mity i oszczerstwa wobec wybitnego władcy Rusi[7]. Sprzeciwiał się natomiast kanonizacji cara Mikołaja II i jego rodziny, gdyż twierdził, że car ten nie miał prawa zrzec się tronu[8].

W okresie zarządzania przez niego eparchią petersburską zyskała ona opinię jednej z najbardziej konserwatywnych, czy wręcz szowinistycznych[5].

Przypisy

  1. a b c d Иоанн (Снычев). [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-23)].
  2. O. Nadskakuła, Uprzedzenia..., s.57-58
  3. a b c O. Nadskakuła, Uprzedzenia..., s.58
  4. O. Nadskakuła, Uprzedzenia..., s.59
  5. a b Умер митрополит Петербургский и Ладожский Иоанн. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-22)].
  6. Ławreszuk M., Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Studium teologiczno-kanoniczne, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7507-045-3, s.93
  7. Ложь и правда о Грозном Царе. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-05)].
  8. Osipow A.: O kanonizacii posledniego russkogo caria (ros.). istina.ucoz.ru. [dostęp 2012-04-07].

Bibliografia

  • O. Nadskakuła, Uprzedzenia między Polakami i Rosjanami. Religijny aspekt problemu, Ibidem, Łódź 2009, ISBN 978-83-88679-86-5

Media użyte na tej stronie

Рисунок 46 иеромонах Иоанн (Снычев).tif
Autor: Издательство Саратовской митрополии, Licencja: CC BY-SA 3.0
Учебный процесс в СПДС 1830-1992 г.г.