Jan Albin Goetz

Jan Albin Goetz
Jan Götz-Okocimski
Ilustracja
Jan Goetz Okocimski (przed 1911)
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1864
Okocim (Stary Pałac)

Data i miejsce śmierci

24 kwietnia 1931
Okocim (Nowy Pałac)

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Jan Albin Goetz, Jan Götz-Okocimski, także Götz Edler von Okocim, a 1909–1911 Götz Freiherr von Okocim (ur. 18 lipca 1864 w Okocimiu, Stary Pałac, zm. 24 kwietnia 1931 w Okocimiu, Nowy Pałac) – polski przedsiębiorca.

Życiorys

Jacek Malczewski Portret Jana Albina Goetza Okocimskiego

Syn Jana Ewangelisty i Albiny. Ojciec Antoniego Jana Goetza i Zofii Goetz, żony prof. Jana Włodka i matki Jana Mariana i Zofii Włodków.

Studiował na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu w Wiedniu w latach 1883–1885. Od 1897 roku przez 27 lat był marszałkiem Rady Powiatowej, był posłem do austriackiej Rady Państwa w latach 1898–1912, gdzie był prezesem Koła Polskiego. Posłował również na Sejm Galicyjski w latach 1901–1914, prezes Koła Polskiego w Wiedniu[1].

W 1908[2] uzyskał tytuł „Freiherr” (równoważny z tytułem barona) od cesarza austriackiego Franciszka Józefa, z herbem własnym, oraz dewizą herbową „Pracą i Prawdą”. W 1911 ustalił w sposób prawny ostateczne brzmienie swojego nazwiska w języku polskim i odtąd znany był jako Baron Jan Goetz Okocimski. Był konserwatywnym politykiem, działaczem samorządowym, gospodarczym, politycznym i społecznym, oraz filantropem. Wsparł finansowo budowę pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie. Był posłem i senatorem w sejmie polskim oraz prezesem Koła polskiego w Wiedniu[3].

Pomnik Jana Goetza w Brzesku

Pod koniec XIX w. wraz z małżonką hrabiną Zofią z Sumińskich wybudował w Brzesku, w pobliżu Browaru Okocim kompleks pałacowy wzorowany na architekturze wiedeńskiej, otoczony parkiem utrzymanym w stylu angielskim. Od 1904 aż do śmierci był właścicielem Browaru Krakowskiego i Fabryki Przetworów Słodowych. Odziedziczył go po nim jego syn – Antoni.

Legitymacja uprawniająca Jana Albina Götza Okocimskiego, posła do parlamentu wiedeńskiego (Reichsratabgeordneter), do przejazdów koleją w cenie 224 koron na rok 1916, z wyjątkiem pociągów ekspresowych i klasy luks, wydana przez c.k. ministerstwo kolei (ze zbiorów Archiwum Państwowego w Krakowie)

Poseł na Sejm Ustawodawczy (1919–1922), brał udział w pracach Klubu Pracy Konstytucyjnej. Prezes Związku Przemysłowców w Krakowie od 19 stycznia 1923 roku do 31 grudnia 1928 roku, prezes Banku Małopolskiego do 31 sierpnia 1928 roku. Prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie w latach 1921–1930[4].

W 1925, za zasługi na polu pracy obywatelskiej oraz około podniesienia przemysłu i rolnictwa został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[5].

Senator II kadencji wybrany w 1928 roku z województwa krakowskiego z Listy BBWR[6].

Pochowany został w krypcie grobowej Goetz Okocimskich kościoła parafialnego w Okocimiu Górnym.

Przypisy

  1. Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, redakcja naukowa prof. Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana, Warszawa 1994, s. 511-512.
  2. Odznaczenia jubileuszowe. „Kurjer Lwowski”. Nr 561, s. 2, 1 grudnia 1908. 
  3. „Z chmielem w herbie” Focus Historia Nr.4 2009
  4. Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, redakcja naukowa prof. Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana, Warszawa 1994, s. 512.
  5. M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 434
  6. Tadeusz i Karol Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–1933. Podręcznik zawierający wyniki wyborów w województwach, okręgach i powiatach, podobizny posłów sejmowych i senatorów, statystyki i mapy poglądowe, Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, Poznań 1928, s. 169.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Park goetza 06.jpg
Autor: Sadok Daniel Nalepka, Licencja: CC BY-SA 2.5
Pałac Goetz'a w Brzesku - część parkowa. Widok na pałac - po prawej, pod szklaną kopułą tzw. oranżeria.
Park goetza 05.jpg
Autor: Sadok Daniel Nalepka, Licencja: CC BY-SA 2.5
Pałac Goetz'a w Brzesku - część parkowa. Brama wjazdowa, widok od strony ulicy.
Brzesk-pomnik Jana Goetza.jpg
Autor: Original uploader was Sadok (Daniel Nalepka) at pl.wikipedia, Licencja: CC BY-SA 2.5
Pomnik Jana Goetz-Okocimskiego, założyciela Browaru Okocim w Brzesku, filantropa i businessman'a. Pomnik znajduje się na wprost bramy wjazdowej do browaru Carlsberg-Okocim w Brzesku.
Park goetza 01.jpg
Autor: Sadok Daniel Nalepka, Licencja: CC BY-SA 2.5
Pałac Goetz'a w Brzesku - część parkowa. Brama wyjazdowa.
Park goetza 03.jpg
Autor: Sadok Daniel Nalepka, Licencja: CC BY-SA 2.5
Pałac Goetz'a w Brzesku - część parkowa. Widok na tzw. klomby.
Park goetza 04.jpg
Autor: Daniel Nalepka - Sadok; uploaded to Commons by Janmad, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Park Goetza w Brzesku. Widok na plac zabaw.
Park goetza 02.jpg
Autor: Sadok Daniel Nalepka, Licencja: CC BY-SA 2.5
Pałac Goetz'a w Brzesku - część parkowa. Widok na Pałac Goetza.
Jan Goetz-Okocimski (-1911).jpg
Jan Goetz-Okocimski (-1911)
AGAD Legitymacja kolejowa Jana Götza Okocimskiego.JPG
Legitymacja uprawniająca Jana Albina Götza Okocimskiego, posła do parlamentu wiedeńskiego (Reichsratabgeordneter), do przejazdów koleją w cenie 224 koron na rok 1916, za wyjątkiem pociągów ekspresowych i klasy luks, wydana przez c.k. ministerstwo kolei.

Jan Götz Okocimski (1864-1931), syna Jana, założyciela browaru w Okocimiu, był znanym przemysłowcem, zaangażowanym także w działalność samorządową i polityczną. W latach 1892-1918 był posłem do Rady Państwa, a w latach 1901-1918 także posłem na Sejm Galicyjski. Od 31 V 1917 do 1 II 1918 pełnił funkcję przewodniczącego Koła Polskiego w Wiedniu. Pod jego przewodnictwem odbyło się 16 II 1918 r. historyczne posiedzenie 68 posłów polskich, na którym wniesiono deklarację potępiającą stanowisko Austrii w sprawie ziemi chełmskiej, ustalone podczas negocjacji w Brześciu Litewskim. Koło Polskie przeszło wówczas do opozycji wobec rządu. W odrodzonej Rzeczypospolitej zasiadał w sejmie (1919-1921) oraz w senacie (1928-1930). Miejsce: Wiedeń Opis: oryginał; jęz. niemiecki; papier + fotografia; oprawa płócienna; 90x125 mm; sucha pieczęć c.k. ministerstwa kolei wyciśnięta na fotografii; podpisy Jana Götza na dokumencie i fotografii; 12 stron + oprawa (ostatnia strona doklejona do oprawy); adnotacje Jana Götza o datach i trasach odbytych podróży Autor komentarza: Aleksander Korolewicz

Autor fotografii: Wiesław Filipczyk