Jan Antoni Langenhahn (starszy)

Jan Antoni Langenhahn, Johann Anton Langenhahn, także Langenhan (ur. 1700 w Koburgu, Frankonia, zm. 20 marca 1757 w Toruniu) – rzeźbiarz toruński.

Był synem rzeźbiarza z Koburga nieznanego imienia i (prawdopodobnie) Anny Cathariny Rüger. Przygotowanie do zawodu rzeźbiarza zdobywał zapewne w warsztacie ojca, później wędrował przez jakiś czas po Europie, w różnych ośrodkach artystycznych doskonaląc swoje umiejętności. W czerwcu 1730 trafił do Torunia i zgłosił się na ostatni rok praktyki w miejscowym cechu. Rok później przystąpił do egzaminu końcowego, wykonując w ramach tzw. sztuki mistrzowskiej krucyfiks; dzięki dobrze ocenionej pracy uzyskał tytuł mistrza, a na podstawie listu "dobrego urodzenia" wystawionego przez radę miejską Koburga, 16 listopada 1731 nadano mu prawo miejskie Torunia. Niebawem Langenhahn zawarł związek małżeński i otworzył warsztat rzeźbiarski na terenie Nowego Miasta Torunia. Zatrudniał w nim czeladników: Jana Gottlieba Hartwiga (od 1738), Nataniela Eppena (od 1743), Jana Gottlieba Elsnera (od 1744).

Ołtarz główny w kościele Świętego Ducha w Toruniu

Od 1731 do końca życia pracował przy dekoracji fasady toruńskiego ratusza na Starym Mieście. W latach 1739-1740 wykonał dekorację snycerską szafki zegarowej (w tym postacie Wiary i Czasu oraz popiersia kobiece) do zegara z warsztatu Juliusa Huntenburga. Najbardziej znanym dziełem Langenhahna są dekoracje ołtarza głównego zboru w Toruniu, później przemianowanego na katolicki kościół Świętego Ducha. W 1756 Langenhahn wykonał do zaprojektowanego przez Efraima Szregera ołtarza dekorację ornamentalną, krucyfiks oraz — prawdopodobnie — figury czterech Ewangelistów.

W opinii M. Arszyńskiego dzieła Langenhahna przedstawiały "dość dobry poziom schyłkowej fazy rzeźby barokowej", z tendencjami do zapożyczeń ze sztuki średniowiecza.

Zmarł 20 marca 1757 w Toruniu i pochowany został na cmentarzu ewangelickim gminy Nowe Miasto. Jego syn, również Jan Antoni, także został rzeźbiarzem.

Bibliografia

• Marian Arszyński, Jan Antoni Langenhahn Starszy (1700-1757), Jan Antoni Langenhahn Młodszy (1737-1795), rzeźbiarze toruńscy, w: Artyści w dawnym Toruniu (pod redakcją Józefa Poklewskiego), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Poznań-Toruń 1985, s. 92-95
• Johann Anton Langenhan starszy, w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.), tom IV (pod redakcją Jolanty Maurin Białostockiej i Janusza Derwojeda), Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986, s. 439