Jan Badura (działacz robotniczy)

Jan Badura
Data i miejsce urodzenia

27 listopada 1898
Czechów

Data i miejsce śmierci

16 listopada 1966
Rybnik

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi

Jan Badura (ur. 27 listopada 1898 w Czechowie, zm. 16 listopada 1966 w Rybniku) – działacz polskiego, rosyjskiego i francuskiego ruchu komunistycznego.

Życiorys

Pochodził z ziemi pińczowskiej[1]. W dzieciństwie wraz z rodzicami Janem i Agnieszką (z domu Widlińską) zamieszkał na stałe w Sosnowcu[1], ojciec pracował w hucie Katarzyna. Przez pięć lat był uczniem szkoły w Sosnowcu, po czym podjął pracę w Będzinie[1]. Po wybuchu I wojny światowej znalazł się w Rosji. Początkowo pracował na Dworcu Fińskim w Petersburgu, a od 1915 w tamtejszej fabryce Metalizator[1]. W czasie rewolucji lutowej został członkiem Czerwonej Gwardii i brał udział w rewolucji październikowej[1]. Później służył w mariańskim pułku, a w lutym 1918 wstąpił do Armii Czerwonej. Pod Pskowem dostał się do niewoli niemieckiej i został przewieziony do Czerska. Tam też ciężko zachorował i musiał leczyć się w szpitalu jeszcze po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.

Po powrocie do Sosnowca podjął w październiku 1919 pracę w kopalni Hrabia Renard, wstąpił także do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski[1]. Był również działaczem w klasowym związku zawodowym[2]. W sierpniu 1926, zagrożony aresztowaniem, wyjechał do Francji, gdzie podjął pracę w kopalni Beraudiere w Ricamarie. Niedługo po przyjeździe do Francji rozpoczął działalność w Confédération générale du travail unitaire, a kilka miesięcy później także w Komunistycznej Partii Francji[1]. W sierpniu 1927 został aresztowany. Ponieważ groziło mu wydalenie, często zmieniał odtąd pracę i miejsce pobytu, nie zaprzestał jednak swej działalności. Ponownie prawo pobytu uzyskał dopiero w 1936 i zamieszkał w Saint-Chamond, gdzie znalazł zatrudnienie w fabryce. Jako członek Komunistycznej Partii Francji działał w Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom, Towarzystwie Przyjaciół ZSRR i Zarządzie Okręgowego Koła Przyjaciół Dziennika Ludowego. Brał udział w organizowaniu pomocy dla Republiki Hiszpańskiej. 10 lutego 1941 został aresztowany przez Niemców i uwięziony w obozie w Le Vernet, a po czterech miesiącach wysłany do Niemiec na przymusowe roboty. W lipcu 1942 uciekł do Francji i działał w ruchu oporu. W czerwcu 1943 roku ponownie został aresztowany. Ponieważ ciężko zachorował, został zwolniony z obozu z nakazem pobytu w Saint-Chamond, gdzie był pod stałą kontrolą[2]. Był współzałożycielem Polskiej Partii Robotniczej we Francji[1].

W 1944 został uwolniony przez partyzantów i udał się do szpitala na operację żołądka. Po wyjściu ze szpitala podjął się działalności politycznej i w grudniu 1944 został wybrany na I Zjazd Polonii Francuskiej. We wrześniu 1945 roku został skarbnikiem Organizacji Pomocy Ojczyźnie w Paryżu. W grudniu 1945 uczestniczył w I Zjeździe Polskiej Partii Robotniczej w Warszawie. W lipcu 1946, na I Zjeździe Polskiej Partii Robotniczej we Francji wszedł w skład Komitetu Obwodowego PPR we Francji, którego został skarbnikiem. W maju 1948 wraz z rodziną powrócił do Polski, gdzie powierzono mu stanowisko burmistrza Mirska. Od 1 stycznia 1949 do marca 1950 był I sekretarzem Komitetu Miejskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Mirsku. Przez kolejne trzy miesiące pracował w Komitecie Powiatowym PZPR w Lwówku Śląskim, a następnie został przewodniczącym Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Środzie Śląskiej[2].

W 1949 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[3]. Otrzymał też Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[1].

Z uwagi na zły stan zdrowia 1 października 1951 został wicedyrektorem uzdrowiska w Iwoniczu-Zdroju. Po roku przeprowadził się do Katowic i do września 1953 kierował Wojewódzkim Urzędem Kontroli Prasy. Następnie przeniósł się do Rybnika i pracował w Zakładach Metalowych Huta Silesia. Po przejściu, z powodu choroby, 1 września 1957 na rentę uczestniczył jeszcze w życiu partyjnym.

Zmarł 16 listopada 1966[1]. Został pochowany na cmentarzu Parafii Św. Barbary w Sosnowcu 19 listopada 1966[1][4]. Miał żonę Janinę (z domu Pietras, 1905-1997)[5] i syna Zenona[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k Tow. Jan Badura. „Trybuna Robotnicza”. Nr 274, s. 2, 18 listopada 1966. 
  2. ↑ a b c d red. Jan Kantyka, Władysław Zieliński: Śląski słownik biograficzny. T. II. Katowice: Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, 1979, s. 12–14. (pol.).
  3. ↑ M.P. z 1949 r. nr 60, poz. 805.
  4. ↑ Jan Badura. sosnowiec.artlookgallery.com. [dostęp 2021-04-16].
  5. ↑ Janina Badura. sosnowiec.artlookgallery.com. [dostęp 2021-04-16].

Media użyte na tej stronie