Jan Baszkiewicz

Jan Baszkiewicz
Data i miejsce urodzenia

3 stycznia 1930
Warszawa

Data i miejsce śmierci

27 stycznia 2011
Warszawa

profesor nauk prawnych
Specjalność: historia instytucji politycznych, historia myśli politycznej, historia ruchów społecznych
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1955

Profesura

1973

Polska Akademia Nauk
Status

członek rzeczywisty

Doktor honoris causa
Uniwersytet Wrocławski2003
Uniwersytet Jagielloński2008
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej2008
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Uniwersytet Wrocławski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Jan Michał Baszkiewicz (ur. 3 stycznia 1930 w Warszawie, zm. 27 stycznia 2011 tamże) – polski prawnik, historyk, politolog, historyk idei; doctor honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Uniwersytetu Wrocławskiego (2003), Uniwersytetu Jagiellońskiego (2008), Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (2008[1]).

Życiorys

Absolwent XIX LO im. Powstańców Warszawy w Warszawie. W 1951 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W 1955 uzyskał stopień doktora nauk prawnych. Za rozprawę doktorską otrzymał nagrodę państwową. W wieku 26 lat został docentem w Polskiej Akademii Nauk. W 1965 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1972 – profesorem zwyczajnym.

W 1957 przeprowadził się do Wrocławia[2]. Na Uniwersytecie Wrocławskim kierował Katedrą Historii Doktryn Politycznych i Prawnych, był prodziekanem Wydziału Prawa (w latach 1962-1964) i prorektorem Uniwersytetu Wrocławskiego (1965-1968)[2].

W 1968, po wydarzeniach marcowych, został uznany przez władze partyjne za persona non grata, w związku z czym w tym samym roku opuścił Wrocław i objął stanowisko kierownika Katedry Powszechnej Historii Państwa i Prawa na Uniwersytecie Śląskim[3].

W 1973 został pracownikiem naukowym Instytutu Nauk Politycznych UW na stanowisku profesora zwyczajnego.

Od 1951 do rozwiązania należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[4]. Od 1956 do 1957 wchodził w skład Komitetu Dzielnicowego PZPR Stare Miasto w Warszawie[5]. Był także m.in. członkiem Komitetu Uczelnianego na Uniwersytecie Wrocławskim[6]. Był członkiem Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa PRL Wojciechu Jaruzelskim. Zasiadał w Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów Naukowych[2]. W latach 1986-1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego.

Grób Baszkiewicza na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie

Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk: członek krajowy rzeczywisty Wydziału I – Nauk Społecznych, członek Komitetu Nauk Politycznych PAN i Komitetu Nauk Prawnych PAN. Członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Przez wiele lat zasiadał w Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów Naukowych (Sekcja I – Nauk Humanistycznych i Społecznych).

Zajmował się historią myśli politycznych i ruchów społecznych oraz historią instytucji politycznych. Był wybitnym znawcą epoki Oświecenia oraz historii Francji, a w szczególności Rewolucji Francuskiej. Wspólnie ze Stefanem Mellerem był konsultantem historycznym filmu Danton (1982) w reżyserii Andrzeja Wajdy.

Baszkiewicz był członkiem komitetów redakcyjnych miesięcznika „Państwo i Prawo” i półrocznika „Czasopismo Prawno-Historyczne”, członkiem rady programowej dwumiesięcznika „Polski Przegląd Dyplomatyczny”.

Jan Baszkiewicz zmarł 27 stycznia 2011[7], został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie (kwatera 13, rząd 4, grób 1B).

Odznaczenia i upamiętnienia

  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski postanowieniem z 2 sierpnia 2002 "w uznaniu wybitnych zasług w działalności naukowej i dydaktycznej, za osiągnięcia w pracy zawodowej"[8][3]
  • Kawaler orderu Legii Honorowej – „jako zasłużony ambasador kultury polskiej we Francji i oddany rzecznik naukowej współpracy polsko-francuskiej”[3]
  • Imię Jana Baszkiewicza nosi największa aula w Gmachu Audytoryjnym WNPiSM UW.

Wybrane publikacje

  • Powstanie zjednoczonego państwa polskiego na przełomie XIII i XIV wieku (1954)
  • Powszechna historia państwa i prawa. T. 1, Starożytność i wieki średnie (1964)
  • Państwo suwerenne w feudalnej doktrynie politycznej do początków XIV w. (1964)
  • Polska czasów Łokietka (1968)
  • Historia doktryn politycznych i prawnych (1970, 1971, 1973, 1984, wspólnie z Franciszkiem Ryszką)
  • Myśl polityczna wieków średnich (1970, 1998, 2009)
  • Historia Francji (1974, 1978, 1995, 1999, 2004, 2008)
  • Maksymilian Robespierre (1976, 1989)
  • Danton (1978, 1980, 1990)
  • Wolność, Równość, Własność: rewolucje burżuazyjne (1981)
  • Rewolucja francuska 1789-1794: społeczeństwo obywatelskie (1983, wspólnie ze Stefanem Mellerem)
  • Ludwik XVI (1983, 1985)
  • Richelieu (1984, 1995)
  • Francuzi 1789–1794: studium świadomości rewolucyjnej (1989)
  • Nowy człowiek, nowy naród, nowy świat: mitologia i rzeczywistość rewolucji francuskiej (1993)
  • Henryk IV Wielki (1995)
  • Francja. Historia państw świata w XX wieku (1997)
  • Młodość uniwersytetów (1997)
  • Powszechna historia ustrojów państwowych (1998, 2002)
  • Władza (1999, 2009)
  • Francja nowożytna: szkice z historii wieków XVII-XX (2002)
  • Anatomia bonapartyzmu (2003)
  • O niektórych filozoficznych i praktycznych dylematach praw człowieka (2003)
  • Francja w Europie (2006)
  • Odnowienie Królestwa Polskiego 1295–1320 (2008)
  • Państwo, rewolucja, kultura polityczna (2009)

Przypisy

  1. Doktorzy honoris causa UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 2011-02-23].
  2. a b c Jan Baszkiewicz (1930-2011). Uniwersytet Wrocławski, 2011-01-30. [dostęp 2011-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-09)].
  3. a b c Henryk Olszewski. Jan Baszkiewicz (1930-2011). „Nauka”. 1/2011. s. 178 – tu błędna data przyznania OOP. 
  4. Spętana akademia. Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. Materiały partyjne 1950-1986, t. II, wybór, wstęp i opracowanie Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski, Warszawa 2012, s. 165.
  5. Nota biograficzna na stronie Uniwersytetu Wrocławskiego. [dostęp 2022-03-19].
  6. Wojciech Wrzesiński, Uniwersytet Wrocławski: 1945-1995, Wrocław 1995, s. 249.
  7. Zmarł prof. Jan Baszkiewicz, Wyborcza.pl, 27 stycznia 2011.
  8. M.P. z 2002 r. nr 57, poz. 778

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Jan Baszkiewicz (grób) 01.JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób prawnika Jana Baszkiewicz na Cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie.