Jan Baudouin de Courtenay (publicysta)

Jan Baudouin de Courtenay
Data urodzenia

1735

Data i miejsce śmierci

2 marca 1822
Warszawa

Zawód, zajęcie

publicysta

Jan Baudouin de Courtenay (ur. 1735, zm. 2 marca 1822 w Warszawie) – publicysta i tłumacz z czasów Sejmu Czteroletniego, lekarz, konsyliarz dworu królewskiego[1].

Życiorys

Syn Stanisława Baudouin de Courtenay i Karoliny Anieli Oertel (ok. 1790, zm. 19 grudnia 1850)[2]. Był związany z warszawskim Teatrem Narodowym, dla którego przetłumaczył komedie Moliera: Świętoszka, Skąpca i Mieszczanina szlachcicem. W 1778 teatr wystawił sztukę jego autorstwa – komedię w jednym akcie Kolędę, a w 1782 Burmistrza poznańskiego.

Baudouin de Courtenay był znany przede wszystkim jako radykalny publicysta i przedstawiciel bogatego mieszczaństwa. Wydał anonimowo rozprawy Uwagi ogólne nad stanem rolniczym i miejskim (1789) oraz Bezstronne uwagi nad mową Jacka Jezierskiego, zaliczane do najznakomitszych występów publicystycznych tego okresu[3].

W połowie lat 80. Baudouin de Courtenay zainteresował się modnym wówczas mesmeryzmem. W 1787 r. spędził osiem miesięcy w Paryżu, obserwując paramedyczne eksperymenty Franza Antona Mesmera. Po powrocie do kraju stał się gorącym propagatorem tych praktyk (które już wówczas były przez większość przedstawicieli medycyny uznawane za nieskuteczne), które opisał w pracy Rzut oka na mesmeryzm, czyli system wzajemnych wpływów i skutków objaśniający teorię i praktykę magnetyzmu zwierzęcego (Warszawa 1820)[4]. Zmarł w 1822 roku, co zostało odnotowane w nekrologu Kuriera Warszawskiego[1].

Jego bratankiem, synem Aleksandra Baudouin de Courtenay (seniora), był lingwista Jan Niecisław Baudouin de Courtenay[2].

Przypisy

  1. ↑ a b Kurjer Warszawski. 1822, nr 55, crispa.uw.edu.pl [dostęp 2021-08-27].
  2. ↑ a b Jan Baudouin de Courtenay, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-09-14].
  3. ↑ Ilustrowana encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924–1927)
  4. ↑ Karpińska Małgorzata: Ludy! Uwierzcie w Mesmera odkrycie, zachwyca duszę i przedłuża życie!, w: „Mówią Wieki” nr 9 (692), wrzesień 2017, s. 34–37.

Linki zewnętrzne