Jan Białostocki

Jan Białostocki
Ilustracja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

14 sierpnia 1921
Saratów

Data i miejsce śmierci

25 grudnia 1988
Warszawa

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia sztuki
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1950
Uniwersytet Warszawski

Profesura

1972

Doktor honoris causa
Uniwersytet w Belgradzie – 1969
Vrije Universiteit Brussel – 1987
Nauczyciel akademicki
Instytut

Instytut Historii Sztuki

Okres zatrudn.

1945-1950
1959-1988

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Jan Białostocki (ur. 14 sierpnia 1921 w Saratowie[1], zm. 25 grudnia 1988 w Warszawie[2]) – polski historyk sztuki.

Życiorys

Uczeń Władysława Tatarkiewicza, Tadeusza Kotarbińskiego i Michała Walickiego. W 1944 był więziony w obozach hitlerowskich w Grossrosen, Mauthausen i Linzu[3]. W 1945 podjął pracę jako asystent w Muzeum Narodowym w Warszawie[1].

Absolwent i wieloletni pracownik naukowo-dydaktyczny Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1951 docent, od 1962 zatrudniony jako profesor nadzwyczajny. W 1972 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego[4]. Od 1976 członek korespondent PAN. Wieloletni pracownik (od 1956 kurator) Galerii Sztuki Obcej Muzeum Narodowego w Warszawie. Nauczyciel wielu roczników studentów historii sztuki. Od 1984 do śmierci w 1988 sprawował funkcję dyrektora Instytutu Historii Sztuki UW[5].

Zainteresowania naukowe Białostockiego były wyjątkowo szerokie i obejmowały historię malarstwa (zwłaszcza holenderskiego z XVII wieku, w tym twórczość Rembrandta), sztukę renesansu, baroku, romantyzmu, historię doktryn artystycznych, metodologię historii sztuki.

Wykładał w licznych instytucjach uniwersyteckich i muzealnych wielu krajów europejskich oraz w Stanach Zjednoczonych i Meksyku, między innymi na Uniwersytecie Yale’a (w New Haven, 1965–1966), Uniwersytecie Nowojorskim (1972), Uniwersytecie Wisconsin w Madison (1972), Uniwersytecie Stanu Pensylwania (1973), Collège de France (1978). Był przewodniczącym Międzynarodowej Rady Filozofii i Nauk Humanistycznych przy UNESCO i wiceprzewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Historii Sztuki — CIHA[6].

Autor licznych prac (jego bibliografia liczy ponad 600 pozycji, w tym ponad 60 książek i katalogów[5]), opublikowanych w kraju i za granicą[7]. Był redaktorem „Bulletin du Musée National de Varsovie” (od 1961)[4] oraz serii wydawniczej Sztuka i idee w PWN. Spopularyzował w Polsce metodę ikonologiczną w badaniach nad dziełami sztuki. W latach 1963-1979 był prezesem Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Był członkiem zagranicznych akademii naukowych: holenderskiej, belgijskiej i mogunckiej, a także Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda w Madrycie. Doktor honoris causa Uniwersytetu w Groningen i Vrije Universiteit w Brukseli[8].

Laureat „Nagrody Państwowej I stopnia” (1978). Pierwszy laureat międzynarodowej nagrody „Aby-M.-Warburg Preis” (1981), przyznawanej najwybitniejszym historykom sztuki przez władze miasta Hamburg.

Był również twórcą drzeworytu, którego uczył się na początku lat czterdziestych w Warszawie, od Tadeusza Cieślewskiego[9]. W latach 1943–1947 wykonał ekslibrisy Ihora Szewczenki, Andrzeja Vincenza, Michała Walickiego. Jego dziełem jest również logo Stowarzyszenia Historyków Sztuki.

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 166-2-11)[10].

Ważniejsze prace i publikacje

  • Poussin i teoria klasycyzmu (1953)
  • Pojęcie manieryzmu i problem odrębności sztuki polskiej w końcu XVI i w początku XVII wieku (1953)
  • Cyrkiel i „Melancholia”. O teorii sztuki Abrechta Dürera (1954)
  • Malarstwo europejskie w zbiorach polskich (1955), z M. Walickim
  • Badania ikonograficzne nad Rembrandtem (1957)
  • Metoda ikonologiczna w badaniach nad sztuką (1957)
  • Pięć wieków myśli o sztuce (1959) – zbiór atykułów
  • Dürer Albrecht [w:] Encyclopedia of World Art (1961)
  • Styl i modus w sztukach plastycznych (1961)
  • Teoria i twórczość. O tradycji i inwencji w teorii sztuki i ikonografii (1961)
  • Le „Baroque”: style, epoque, attitude (1962)
  • Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej naszej ery (1963)
  • Iconography and Iconology [w:] Encyclopedia of World Art (1963)
  • Encompassing Themes and Archetypal Images (1965)
  • Der Manierismus zwischen Triumph und Dämmerung (1965)
  • Późny gotyk: rozwój pojęcia i terminu (1965)
  • Stil und Ikonographie. Studien zur Kunstwissenschaft (1966)
  • Kompozycja emblematyczna epitafiów śląskich XVI wieku (1968)
  • Symbolika drzwi w sepulkralnej sztuce baroku (1968)
  • Rembrandt's „Eques Polonus” (1969)
  • Erwin Panofsky (1892 – 1968) (1970)
  • Two Types of International Mannerism: Italian and Northern (1970)
  • Refleksje i syntezy ze świata sztuki (1978) – zbiór artykułów
  • Historia sztuki wśród nauk humanistycznych (1980)
  • Symbole i obrazy w świecie sztuki (1982) – zbiór artykułów
  • Sztuka XV wieku. Od Parlerów do Dürera. Przekład Grzegorz Przewłocki. Redakcja naukowa, aktualizacje i uzupełnienia bibliograficzne Antoni Ziemba. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2010

Odznaczenia

  • Złoty Krzyż Zasługi (1955)
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1962)
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1972)
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1980)
  • Corona d'Italia (1946)
  • Ordine del Merito (1988)[11]

Przypisy

  1. ↑ a b Chrościcki 1988 ↓, s. 27.
  2. ↑ Chrościcki 1988 ↓, s. 29-30.
  3. ↑ Ziemba 2011 ↓, s. 157.
  4. ↑ a b Ziemba 2011 ↓, s. 158.
  5. ↑ a b Chrościcki 1988 ↓, s. 28.
  6. ↑ Chrościcki 1988 ↓, s. 29.
  7. ↑ Chrościcki 1988 ↓, s. 26.
  8. ↑ Ziemba 2011 ↓, s. 158-159.
  9. ↑ Z pracowni graficznej Jana Białostockiego, katalog wystawy Warszawa–Wrocław, 23 X – 15 XII 1981, Wrocław 1981
  10. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Jan Białostocki, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-05-28].
  11. ↑ Ziemba 2011 ↓, s. 159.

Bibliografia

  • Juliusz Chrościcki. Jan Białostocki (1921-1988). „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”. 51, s. 26-30, 1988. 
  • Antoni Ziemba. Jan Białostocki (1921-1988). „Rocznik Historii Sztuki”. 36, s. 157-171, 2011. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Jan Bialostocki, 1988.jpg
Jan Białostocki - polski historyk sztuki. 1988r.