Jan Bieżuński

Jan Adam Bieżuński

Julian Brzeziński

Orzyc, Minus

podporucznik, Flight Sergeant
Data i miejsce urodzenia	17 czerwca 1905 Ulatowo-Pogorzel
Data śmierci	18 marca 1968
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air RAF
Jednostki	1 pułk lotniczy dywizjon 300
Stanowiska	radiotelegrafista, szef plutonu radionawigacyjnego, strzelec radiotelegrafista,
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska 1940
Późniejsza praca	nauczyciel
Odznaczenia

Jan Adam Bieżuński vel Julian Brzeziński pseud.: „Orzyc”, „Minus” (ur. 17 czerwca 1905 w Ulatowie-Pogorzeli, zm. 18 marca 1968) – podporucznik lotnictwa czasu wojny, radiotelegrafista służby stałej, cichociemny, oficer Armii Krajowej, nauczyciel.

Życiorys

Jan Bieżuński po ukończeniu szkoły powszechnej w 1917 roku pracował jako pomocnik sekretarza gminnego w Jednorożcu. W 1925 roku wstąpił do 4 kompanii poborowej przy 1 pułku lotniczym. W pułku tym służył do wybuchu wojny. W 1938 roku ukończył 6. klasę gimnazjum starego typu w Pruszkowie.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku służył w 1 pułku lotniczym. 17 września przekroczył granicę polsko-rumuńską, został internowany, skąd po ucieczce dostał się do Francji, gdzie od listopada 1939 roku do stycznia 1940 roku służył w Polskich Siłach Powietrznych. Od stycznia 1940 roku przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do służby w Polskich Siłach Powietrznych i otrzymał numer służbowy RAF 780314^[1]. Służył jako radiotelegrafista w dywizjonie 300, z którym uczestniczył w pierwszej, historycznej wyprawie polskiego lotnictwa bombowego z Wielkiej Brytanii na Niemcy w nocy z 14 na 15 września 1940 roku (3 bombowce z dywizjonów 300 i 301 bombardowało barki desantowe w porcie Bolougne)^[2]. Łącznie wykonał 45 lotów operacyjnych.

Po przeszkoleniu do zadań lotnictwa w konspiracji oraz w radiotelegrafii i dywersji, został zaprzysiężony 4 marca 1943 roku i przyjął pseudonim „Orzyc” i następnie przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech.

Został zrzucony w Polsce w nocy z 3 na 4 kwietnia 1944 roku w ramach operacji lotniczej „Weller 5”. Był przewidziany do Wydziału Lotnictwa Oddziału III Komendy Głównej AK. Parę dni po skoku, 7 kwietnia 1944 roku został przypadkowo aresztowany w Warszawie. Po wydostaniu się z Pawiaka przeniesiono go z Warszawy i przydzielono do Okręgu Lublin AK. 18 lipca 1944 roku pobrał z oddziału partyzanckiego „Pająk” radiostację i wraz z 5-osobową ochroną udał się na wschód, prawdopodobnie do Obszaru Lwowskiego AK. Szczegóły zadania nie są znane.

Po II wojnie światowej był prześladowany przez UB i nękany częstymi przesłuchaniami. Osiedlił się w gminie Bartoszyce i został kierownikiem szkoły podstawowej w Kiertynach Wielkich. Walnie przyczynił się do jej rozwoju^[3]. Po nagłej śmierci w 1968 roku został pochowany na cmentarzu komunalnym w Bartoszycach przy ul. Kętrzyńskiej^[4].

Życie rodzinne

Był synem Antoniego i Franciszki z domu Mordwy. W 1939 roku ożenił się z Jadwigą Siwek (ur. w 1912 roku), z którą miał 3 dzieci: Mirosławę (ur. w 1940 roku) zamężną Juszczuk, Lesława (ur. w 1946 roku) i Zbigniewa (ur. w 1948 roku), późniejszego generała brygady, dowódcę Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych, doradcę Ministra Spraw Wewnętrznych.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 9055
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie
• Medal Lotniczy – czterokrotnie
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
• Gwiazda Lotniczych Załóg w Europie.

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Grzegorz Sojda, Grzegorz Śliżewski, Piotr Hodyra: Ci cholerni Polacy! : Polskie Siły Powietrzne w Bitwie o Anglię. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2016. ISBN 978-83-7020-625-3. OCLC 1004941915.
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo Abres, 1996, s. 25–27. ISBN 83-902499-5-2.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 296. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 181–182.
• niebieskaeskadra.pl (pol.). [dostęp 2014-10-18].

Linki zewnętrzne

• Biogram. elitadywersji.org