Jan Brzoza (pisarz)

Jan Brzoza

Imię i nazwisko	Józef Worobiec
Data i miejsce urodzenia	10 grudnia 1900 Lwów
Data i miejsce śmierci	27 listopada 1971 Myszków
Dziedzina sztuki	powieść, opowiadanie, słuchowisko
Epoka	dwudziestolecie, II wojna światowa, współczesność
Odznaczenia

Jan Brzoza, właśc. Józef Worobiec lub Józef Wyrobiec (ur. 10 grudnia 1900 we Lwowie, zm. 27 listopada 1971 w Myszkowie) – polski pisarz, publicysta, autor słuchowisk radiowych, działacz komunistyczny.

Życiorys

Urodzony w rodzinie robotniczej (ojciec Antoni, matka Katarzyna lub Aniela), z wykształcenia cieśla. Większość jego twórczości miała popularną w okresie komunistycznym tematykę chłopską i robotniczą.

Debiutował w 1933 Pamiętnikiem bezrobotnego, powieść ta zdobyła nagrodę Instytutu Gospodarstwa Społecznego. Od tego czasu poświęcił się karierze literackiej. Od 1933 członek Lwowskiego Oddziału Związku Zawodowego Literatów Polskich. W 1936 wydał powieść Dzieci, opisującą środowisko lwowskich gazeciarzy, zaś w 1938 powieść Budowali gmach o budowie kamienicy czynszowej i strajku.

W latach 1939–1941 członek Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy. Działacz Związku Patriotów Polskich we Lwowie.

Redaktor działu kulturalnego lwowskiego „Czerwonego Sztandaru” (1944–1945). Redaktor działu kulturalnego katowickiej „Trybuny Robotniczej” (do 1947), prezes oddziału Związku Literatów Polskich (1947–1956). Poseł 1957-1961.

Był odznaczony Orderem Sztandaru Pracy II klasy.

Spoczął na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Grób Jana Brzozy na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach

Prace

• Pamiętnik bezrobotnego (1933)
• Dzieci (1936)
• Budowali gmach (1938)
• Szyb Zosia. Opowieść dramatyczna w 8 obrazach (1939)
• Dzwon. Dramat w 3 aktach (1946)
• Ręce i kamienie (1953)
• Dziewiąty batalion (1953)
• Powrót z niewoli (1956)
• Ziemia (1956)
• Lodzia tramwajarka (1958)
• „Wojenko, wojenko” (1959)
• Kazimierz Pułaski. Opowieść historyczna (1960)
• Ignacy Domeyko. Powieść biograficzna (1961)
• Na małym rynku (1963)
• Beskidzkie noce (1964)
• Poniewierka (1964)
• Opowiadania wybrane (1964)
• Powrót z Ameryki (1966)
• Moje przygody literackie (1967)
• Emir Rzewuski (1969)
• Przyszedł dobry dzień (1971)

Bibliografia

• Włodzimierz Maciąg, Literatura Polski Ludowej 1944–1964, Warszawa 1973, s. 471.
• Maciej Matwijów, Walka o lwowskie dobra kultury w latach 1945–1948, Wrocław 1996.
• Jacek Trznadel, Kolaboranci: Tadeusz Boy-Żeleński i grupa komunistycznych pisarzy we Lwowie 1939–1941, Komorów 1998, s. 231.
• „Rocznik Literacki” 1971, s. 625.
• Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. III – 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 301-302, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13851-6.