Jan Chrystian Schuch

Jan Chrystian Schuch
Johann Christian Schuch
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1752
Drezno

Data i miejsce śmierci

28 czerwca 1813
Warszawa

Zawód, zajęcie

architekt, ogrodnik

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Dreźnie

Groby Schuchów na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie

Jan Chrystian Schuch, właśc. Johann Christian Schuch (ur. 1752 w Dreźnie, zm. 28 czerwca 1813 w Warszawie) – niemiecki architekt i ogrodnik działający w Warszawie od 1775, wolnomularz[1].

Życiorys

Ogrodnictwa uczył się początkowo od swego ojca, nadwornego ogrodnika dynastii saskiej, potem wstąpił na Akademię Sztuk Pięknych w Dreźnie, gdzie uczył się malarstwa i inżynierii cywilnej. Dla pogłębienia wiedzy wiele podróżował, odwiedził m.in. Kew, Grand Trianon i Schönbrunn. Po przybyciu do Polski w 1775 pracował dla księżnej Izabeli Lubomirskiej i hrabiego Michała Jerzego Mniszcha – jego pierwsze prace w Polsce to ogrody ks. Lubomirskiej na Mokotowie i Mniszchów w Dęblinie[2].

Od 1781 intendent ogrodów królewskich Stanisława Augusta Poniatowskiego. Razem z Dominikiem Merlinim i Janem Chrystianem Kamsetzerem jest autorem przebudowy Łazienek Królewskich w stylu angielskim, bowiem poprzedni ogrodnicy utrzymywali go w stylu geometrycznym[2]. Był również autorem projektu ogrodu w Wilanowie.

Projektował osie architektoniczne w postaci placów gwiaździstych (dzisiejsze place Zbawiciela i Unii Lubelskiej w Warszawie). Założył również ogród angielski w dobrach Michała Wandalina Mniszcha w Dęblinie. Zaprojektował także park pałacowy w Pęcicach. Dla zabezpieczenia majątkowego król nadał mu dużą posiadłość graniczącą od zachodu z Łazienkami, która pozostała własnością rodziny do roku 1831 i została skonfiskowana przez władze carskie za udział Adolfa Schucha w powstaniu listopadowym.

Schuch założył również pierwsza szkółkę drzew owocowych w Polsce, gdzie eksperymentował z różnymi nowymi metodami osłaniania drzew od mrozu, aż do niezwykle ciężkiej zimy 1802/1803, która spowodowała znaczne straty finansowe.

Po abdykacji króla w 1795 pracował dla wielu polskich arystokratycznych rodzin. W 1811 został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, gdzie przedstawił kilka rozpraw naukowych na różnorodne tematy.

Poślubił Ludwikę Wolską, z którą miał wiele dzieci, lecz tylko jeden syn, Adolf Schuch (1792–1880), architekt, jest znany z imienia, wnukiem jego był Stanisław Grzegorz Schuch (1892–1982, hipolog), prawnukiem Jan Schuch (1884-1941, inżynier i policjant)[3].

Jan Chrystian Schuch zmarł w Warszawie i tu został pochowany na cmentarzu ewangelickim (al. 7 nr 15), gdzie spoczywają też jego potomkowie[4]. Niektórzy Schuchowie zaczęli używać spolszczonej pisowni nazwiska – Szuch – już w XIX wieku.

W Warszawie ulicę w pobliżu Łazienek, przy której mieścił się skonfiskowany przez władze carskie Pałac Szuchów (nr 6), nazwano w 1920 r. aleją Jana Chrystiana Szucha.

Przypisy

  1. ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 225.
  2. ↑ a b Władysław Tatarkiewicz: Łazienki Królewskie i ich osobliwości. Warszawa: Arkady, 1986, s. 24. ISBN 83-213-3162-9.
  3. ↑ Paweł Ostaszewski. Korzenie saskie, serce polskie. „Policja 997”, s. 30, Nr 12 (45) z grudnia 2008. ISSN 1734-1167. 
  4. ↑ śp. JAN CHRISTIAN SCHUCH

Zobacz też

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Johann Christian Schuch.jpeg
Johann Christian Schuch, aka Jan Chrystian Szuch
SzuchFamilyTombWarsaw.jpg
Szuch family tomb, lutheran cemetery in Warsaw