Jan Chryzostom Janiszewski

Jan Chryzostom Janiszewski
biskup tytularny Elusa
Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1818
Pudliszki

Data i miejsce śmierci

11 października 1891
Gniezno

Biskup pomocniczy poznański
Okres sprawowania

1871–1891

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1844

Nominacja biskupia

26 czerwca 1871

Sakra biskupia

23 lipca 1871

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

23 lipca 1871

Konsekrator

Mieczysław Ledóchowski

Współkonsekratorzy

Józef Cybichowski
Jan Nepomucen Marwicz

Jan Chryzostom Janiszewski (ur. 27 stycznia 1818 w Pudliszkach, zm. 11 października 1891 w Gnieźnie) – polski duchowny katolicki, biskup sufragan biskupstwa poznańskiego w latach 1871-1891. Polski działacz patriotyczny i polityk, członek Zarządu Centralnego Towarzystwa Gospodarczego dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego w 1861 roku[1].

Jan Chryzostom Janiszewski urodził się 27 stycznia 1818 we wsi Pudliszki. Był synem Jana Janiszewskiego i Cyryli z domu Świerczyńskiej. Święcenia kapłańskie przyjął w 1844. Janiszewski jako patriota przyłączył się do polskich działaczy niepodległościowych i z kilkoma innymi duchownymi reprezentował duchowieństwo w Komitecie Narodowym, utworzonym 20 marca 1848 w Poznaniu.

Janiszewski próbował wspierać Polaków z Wielkiego Księstwa Poznańskiego reprezentując ich interesy jako polityk. Krótko przed kapitulacją powstania jako jedyny oficjalny reprezentant społeczeństwa polskiego brał udział w obradach parlamentu frankfurckiego[2]. Obrady zaczęły się jednak już po kapitulacji polskich powstańców i w niesprzyjającej atmosferze. Z tego powodu ksiądz Janiszewski nie mógł odegrać poważniejszej roli w dyskusji nad sprawą polską. W czerwcu 1848 Janiszewski współtworzył polską delegację z Wielkopolski na Zjazd Słowiański w Pradze. W czasie obrad był członkiem komisji polskiej wchodzącej w skład sekcji polsko-ruskiej. Wraz z kilkoma innymi działaczami narodowymi został wybrany do pruskiego Landtagu, gdzie współtworzył Ligę Polską. Wraz z innymi posłami wielkopolskimi na znak protestu przeciwko postanowieniom konstytucji pruskiej nie uwzględniającej praw społeczności polskiej złożył mandat 5 lutego 1850. Do Sejmu został powtórnie wybrany 16 marca 1850[3].

W latach 1851-1866 pełnił posługę kapłańską w parafii pw. Św. Małgorzaty w Kościelcu. Od 1871 do śmierci zajmował stanowisko biskupa sufragana w archidiecezji poznańskiej. Z tego powodu był prześladowany przez władze pruskie w czasie Kulturkampfu i aresztowany w 1875, razem z biskupem sufraganem Józefem Cybichowskim.

Jan Janiszewski zmarł w Gnieźnie 11 października 1891. Pozostawił po sobie zapiski swoich kazań i mów, wydanych pierwszy raz we Lwowie w 1878 w formie książki Dwadzieścia mów i kazań przygodnych mianych przez ks. Jan Chryzostoma Janiszewskiego.

Przypisy

  1. Księga Jubileuszowa wydana w 50-tą rocznicę założenia Centralnego Towarzystwa Gospodarczego w Wielkiem Księstwie Poznańskiem, 1861-1911, Poznań 1911, s. 5.
  2. Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 286.
  3. Roman Kromierowski, Koło Polskie w Berlinie 1847-1860, Poznań 1910, s. 71-72   

Bibliografia

Linki zewnętrzne