Jan Czuj

Jan Czuj
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1886
Borzęcin

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1957
Warszawa

Miejsce pochówku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

29 czerwca 1912

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi
Grób Jana Czuja na cmentarzu Powązkowskim

Jan Czuj (ur. 20 maja 1886 w Borzęcinie[1], zm. 9 sierpnia 1957 w Warszawie) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, pierwszy rektor Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, jeden z księży patriotów.

Życiorys

W 1908 wstąpił do Małego Seminarium Duchownego, gdzie po ukończeniu czteroletnich studiów teologicznych 29 czerwca 1912 otrzymał święcenia kapłańskie. W 1916 ukończył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskując stopień doktora w zakresie patrystyki. 1 lipca 1917 uzyskał nominację na katechetę w brzeskim Gimnazjum im. Jana barona Goetza. W Brzesku udzielał się w różnych organizacjach, m.in. w Stronnictwie Katolicko-Ludowym czy Naczelnym Komitecie Narodowym. W latach 1922–1935 pełnił funkcję posła do Sejmu RP. W 1938 opuścił Brzesko i przeniósł się do Warszawy, gdzie objął Katedrę Patrologii z Homiletyką na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego. Mianowany profesorem nadzwyczajnym homiletyki i patrologii z dniem 10 września 1938[2]. Trzykrotnie był dziekanem tego wydziału. Został pierwszym rektorem Akademii Teologii Katolickiej. W 1948 został mianowany szambelanem papieskim Ojca Świętego Piusa XII.

Na początku lat 50. XX w. dołączył do ruchu księży patriotów, popierających władzę ludową i zmiany zachodzące w Polsce Ludowej po 1944 roku, i został jednym z jego przywódców[3]. Był prezesem Komisji Intelektualistów (która organizowała dyskusje dotyczące problemów międzynarodowych oraz relacji między marksizmem a katolicyzmem), a także przewodniczącym zjazdu księży związanych z Ruchem Społeczno-Politycznym Katolików PAX, który to zjazd zaaprobował dekret o obsadzaniu stanowisk kościelnych, a odbył się 20 lutego 1953 w Lublinie.

Zmarł w Warszawie po kilkumiesięcznej chorobie 9 sierpnia 1957[4][5][6]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 206-1-6)[6].

Wybrane publikacje książkowe

  • Kościół a państwo u św. Augustyna. Lwów: 1918, s. 62.
  • Hierarchja kościelna u św. Augustyna. Lublin: Uniwersytet Lubelski, 1925, s. 127.
  • Święty Augustyn o Żydach. Kraków: Gronuś i Orłowski, 1928, s. 60.
  • Spór św. Augustyna ze św. Hieronimem : studjum biblijno-patrystyczne. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1934, s. 39.
  • Poglądy św. Augustyna na wymowę kościelną. Warszawa: 1936, s. 55.
  • Żywot św. Augustyna. Warszawa: Wydawnictwo SS. Loretanek-Benedyktynek, 1952, s. 227.

Był autorem tłumaczeń Ojców Kościoła. Autor antysemickiego artykułu w Ateneum Kapłańskim[7].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 126.
  2. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 11, s. 455, 5 listopada 1938. 
  3. ↑ Praca zbiorowa, Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944–1997. Warszawa 2003, s. 101,
  4. ↑ Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny. Tom III. K-Ł, wyd. Warszawa 2005, s. 425.
  5. ↑ Informacja w bazie Biogramów Biblioteki Jagiellońskiej
  6. ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: JAN CZUJ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-14].
  7. ↑ Św. Augustyn a rasizm. „Ateneum Kapłańskie”. Rok 31 Tom 44 Zeszyt 1, s. 1–12, czerwiec–lipiec 1939. Włocławek: Seminarium Duchowne. [dostęp 2020-11-30]. 
  8. ↑ M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1289 „za zasługi w pracy społecznej”.
  9. ↑ M.P. z 1951 r. nr 79, poz. 1085 „za zasługi położone w akcji walki o pokój”.
  10. ↑ M.P. z 1939 r. nr 59, poz. 110 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  11. ↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1481 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej”.

Bibliografia

Rektorzy Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Rektorzy Akademii Teologii Katolickiej
(1954–1999)
Rektorzy Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
(od 1999)

Media użyte na tej stronie

Jan Czuj - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Jana Czuja na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 206, rząd 1, grób 6)