Jan Dębski (polityk)

Jan Dębski

Pełne imię i nazwisko	Jan Michał Dębski
Data i miejsce urodzenia	4 grudnia 1889 Mirzec
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1976 Warszawa
Wicemarszałek Sejmu
Okres	od 26 listopada 1925 do 27 marca 1928
Przynależność polityczna	PSL „Piast”
Odznaczenia

Grób Jana Dębskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Jan Michał Dębski (ur. 4 grudnia 1889 w kolonii Mirzec w powiecie iłżeckim, zm. 5 sierpnia 1976 w Warszawie) – polski polityk ruchu ludowego, chemik, pedagog, publicysta.

Życiorys

Ukończył prywatną szkołę średnią i miejską szkołę handlową w Radomiu. Studiował na Wydziale Przyrodniczym oraz na Wydziale Sztuki i Rzemiosła Uniwersytetu w Liège.

W czasie studiów należał do ZMP „Zet”. Prawdopodobnie od 1918 roku należał do Związku Patriotycznego^[1].

Był członkiem POW. Żołnierzem Legionów Polskich. W czasie wojny 1920 roku walczył jako ochotnik w 1 pułku szwoleżerów.

Od 1916 związany z PSL „Piast” (w międzyczasie miał związki z PSL „Wyzwolenie”). Wiceprezes Zarządu Głównego partii w latach 1921–1931. Członek Rady Naczelnej SL w latach 1931–1933.

Od 1919 do 1930 poseł na Sejm (Ustawodawczy oraz I i II kadencji), w latach 1925–1930 jego wicemarszałek. Od 1938 do 1939 senator V kadencji z nominacji prezydenta RP. Dyrektor biura Ligi Morskiej i Kolonialnej, z ramienia której wydawał kwartalnik, pt. „Sprawy Morskie i Kolonialne.” W czasie II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej. Współpracownik Stanisława Mikołajczyka a po zmianie frontu członek współpracującego z władzą ludową Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[2]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1958)^[2]
• Krzyż Walecznych (1920)^[2]
• Złoty Krzyż Zasługi (przed 1939)^[2]
• Medal Niepodległości (1937)^[2]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (1928, Francja)^[2]
• i inne^[2]

Przypisy

Bibliografia

• Ratyński Mateusz, Młodość i pierwsze kroki w działalności politycznej Jana Dębskiego (1889-1919), w: Państwo, demokracja, chłopi : studia z historii społeczno-politycznej Polski (XVII-XX w.) : tom studiów dedykowany Profesorowi Romualdowi Wacławowi Turkowskiemu z okazji 65-lecia urodzin i 40-lecia pracy dydaktyczno-naukowej. Warszawa 2016, s. 337–363.
• Ratyński Mateusz, Delegacja posłów Jana Dębskiego i Jana Bryla do Stanów Zjednoczonych latem 1921 r., w: Polacy w Ameryce : materiały z polsko-amerykańskiej konferencji naukowej z okazji 50-lecia Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, 27–28 czerwca 2017 roku, pod. red. M. Kordas, K. Kucharski, I. Stefaniak, Warka 2017, s. 224–238.
• MateuszM. Ratyński MateuszM., Jan Dębski (1889–1976). Polityk kompromisu, Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, 2019, ISBN 978-83-7901-155-1 .