Jan Dobrowolski

Jan Dobrowolski
Data i miejsce urodzenia

4 września 1886
Tarnów

Data i miejsce śmierci

28 czerwca 1958
Poznań

profesor nauk botanicznych
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1917

Habilitacja

1923

Profesura

1946

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Jan Marian Dobrowolski (ur. 4 września 1886 w Tarnowie[1], zm. 28 czerwca 1958 w Poznaniu) – polski botanik i farmaceuta.

Życiorys

Był synem Jana Dobrowolskiego – urzędnika państwowego, i Karoliny z Albinów[2]. W 1907 ukończył szkołę średnią w Tarnowie. W latach 1907–1912 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizował się w botanice. Był uczniem m.in. Mariana Raciborskiego, Jana Rostafińskiego, Emila Godlewskiego, czy Edwarda Janczewskiego. W latach 1913–1914 uczył w szkole średniej w Starej Wsi. Jesienią 1914 przeniósł się do Krakowa, do Instytutu Botanicznego UJ[3]. Pracował jako młodszy asystent w Zakładzie Botaniki u prof. Raciborskiego i doktoryzował się tam z botaniki w 1917[2]. W tym samym roku powołano go do wojska austriackiego. Objął kierownictwo Referatu Produkcji Roślin Lekarskich Generalnego Gubernatorstwa Wojskowego w Lublinie oraz kierował Plantacją Roślin Lekarskich w Dąbrowie k. Opoczna. Odbywał wtedy liczne podróże naukowe. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kierował Referatem Produkcji Roślin Leczniczych Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie. Organizował wtedy ogród farmakognostyczny Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1918–1920 prowadził zajęcia z farmakognozji na tej uczelni. Habilitował się w 1923 z botaniki lekarskiej. W 1925 wyjechał do Poznania, obejmując, w charakterze profesora nadzwyczajnego oraz kierownika, nowo utworzoną Katedrę Botaniki i Uprawy Roślin Lekarskich Uniwersytetu Poznańskiego. Prowadził wykłady, ćwiczenia, a także współorganizował (wraz z prof. Zygmuntem Pietruszczyńskim) poznański ogród farmakognostyczny. W 1926 rozpoczął międzynarodową wymianę nasion i wydawanie Index Seminum. W tym czasie brał też udział w pracach Komisji Farmakopei Polskiej II. Od 1931 do 1933 był dziekanem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego UP. Poznań opuścił w 1939 i udał się do Burzyna pod Tarnowem. Nauczał wtedy w sposób tajny i pracował nad podręcznikiem Uprawa i zbieranie roślin lekarskich aromatycznych i korzennych. Podczas okupacji mieszkał też w Krakowie i Warszawie - wszędzie trudnił się tajnym nauczaniem, wykładami i egzaminowaniem. W maju 1945 powrócił do Poznania, w celu reaktywacji Zakładu Botaniki i ogrodu farmakognostycznego. Był wtedy organizatorem i pierwszym dziekanem Wydziału Farmaceutycznego UP (1947–1951)[3], od 1950 w składzie Akademii Medycznej. W 1946 został profesorem zwyczajnym[2]. Ostatnie lata życia poświęcił zagadnieniom anatomicznych cech diagnostycznych rodzimych roślin lekarskich i trujących. Odbywał wtedy liczne wyprawy badawcze w lasy okolic Poznania[3].

Grób prof. Jana Dobrowolskiego na Cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu (kw. św. Barbary-rząd 29-grób 8)

Zmarł w Poznaniu. Pochowany na Cmentarzu św. Jana Vianneya w Poznaniu (kwatera św. Barbary-29-8)[4][3].

Członkostwo

Był członkiem następujących organizacji[3][2]:

Wybrane publikacje[2][5]

  • Rośliny lekarskie dziko w Polsce rosnące ; wskazówki do zbierania i suszenia, Jeneralna Intendentura Społeczna, Warszawa 1920.
  • Uprawa roślin lekarskich [z rys. G. Dobrowolskiej], nakł. Kasy Mianowskiego, 1923 (Warszawa: Drukarnia Narodowa).
  • Nasza walka, nasze dążenia. Poznań: nakł. Składnicy Abstynenckiej, 1928 (Poznań: „Ostoja” Księgarnia i Drukarnia).
  • Korelacja między liśćmi a budową anatomiczną drewna (1936).
  • Herba cum radice Plantaginis. Poznań: skł. gł. w Księgarni Jana Jachowskiego, 1938 (Poznań: Czcionkami Druk. Uniwersytetu Poznańskiego pod zarządem Józefa Winiewicza). Seria: Prace Zakładu Botaniki i Uprawy Roślin Lekarskich; Nr 2.
  • Uprawa i zbieranie roślin lekarskich aromatycznych i korzennych. Poznań: Księgarnia Akademicka, 1946.
  • Wskazówki do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej (1952).

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 145.
  2. ↑ a b c d e Stanisław Felisiak (red.): Słownik biologów polskich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 131-132. ISBN 83-01-00656-0.
  3. ↑ a b c d e Zofia Macher, Jan Dobrowolski, [w:] Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nr 1/1958, s.123–128.
  4. ↑ Plan Poznania - Cmentarze, www.poznan.pl [dostęp 2022-04-21].
  5. ↑ Dobrowolski, Jan Marian (1886–1958). [w:] NUKAT [on-line]. [dostęp 2014-12-19].

Media użyte na tej stronie

Grób prof. Jana Dobrowolskiego.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób prof. Jana Dobrowolskiego na Cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu