Jan Friso

Jan Friso
	Jego Królewska Wysokość książę Oranje-Nassau, dziedziczny hrabia Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg
	Książę Oranje-Nassau
	Dane biograficzne
Dynastia	Orańska-Nassau
Data i miejsce urodzenia	25 września 1968 ; Utrecht
Data i miejsce śmierci	12 sierpnia 2013 ; Haga
Ojciec	Claus van Amsberg
Matka	Beatrycze Oranje-Nassau
Rodzeństwo	Wilhelm Aleksander,; Konstantyn
Żona	Mabel Wisse Smit
Dzieci	Emma Luana Ninette Sophie,; Joanna Zaria Nicoline Milou
	Odznaczenia

Holenderska rodzina królewska

JKW Księżna Beatrycze
JKM Król Wilhelm-Aleksander
JKM Królowa Maksyma (Máxima)
JKW Księżna Mabel
- Hrabianka Luana
- Hrabianka Zaria
JKW Książę Konstantyn
JKW Księżna Laurencja
- Hrabianka Heloiza
- Hrabia Klaus-Kazimierz
- Hrabianka Eleonora

Jan Friso, książę Oranje-Nassau, właśc.: Prins Johan Friso Bernhard Christiaan David van Oranje-Nassau, graaf van Oranje-Nassau, jonkheer van Amsberg^[1] (ur. 25 września 1968 w Utrechcie, zm. 12 sierpnia 2013 w Hadze) – młodszy brat króla Holandii Wilhelma-Aleksandra, drugi syn królowej Holandii Beatrix i księcia Clausa. Do 24 kwietnia 2004 roku książę Niderlandów (Prins Johan Friso Bernhard Christiaan David der Nederlanden^[1]). Zwany był też księciem Friso.

Życiorys

Monogram księcia

Friso pobierał naukę w Nieuwe Baarnse School w Baarn, Baarns Lyceum i Eerste Vrijzinnig Christelijk Lyceum w Hadze. Studiował na Uniwersytecie Technicznym w Delfcie – nauki kosmiczne, ekonomię na Erasmus Universiteit w Rotterdamie i European Institute of Business Administration w Fontainebleau we Francji. Pracował w fabryce samolotów McDonnell Douglas w Kalifornii, McKinsey & Company, Goldman Sachs w Londynie. Od marca 2004 był dyrektorem TNO Space w Delfcie.

Małżeństwo

W dniu 30 czerwca 2003 ogłoszono zaręczyny Jana Friso z Mabel Wisse Smit. Książę nie uzyskał zgody parlamentu na to małżeństwo. Premier Jan Peter Balkenende wytłumaczył, że chodziło tu o przeszłość książęcej narzeczonej. Mabel przyznała w 2003, że we wcześniejszym oświadczeniu nie powiedziała wszystkiego o swojej przeszłości. Chodziło tu o jej znajomość z Klaasem Bruinsmą (1953-1991) zwanym „Ojcem chrzestnym” holenderskiego handlu narkotykami. To „nadużycie zaufania” było przyczyna dla której parlament nie wyraził zgody na to małżeństwo. Tym samym książę stracił prawo do tronu Holandii. Mimo to do ślubu doszło 24 kwietnia 2004 roku.

W wyniku Aktu Członkostwa do Rodziny Królewskiej z 2002, książę Jan Friso utracił tytuł księcia Niderlandów. Od czasu ślubu księciu przysługuje tytuł księcia Oranje-Nassau i dziedziczny tytuł hrabiego Oranje-Nassau. Dzieci narodzone z tego związku będą nosiły tytuł: „Hrabiego/hrabiny Oranje-Nassau, Jonkheer/Jonkvrouw van Amsberg” i tak jest w wypadku córek pary. Jan Friso i Mabel mają dwie córki:

Emma Luana (Emma Luana Ninette Sophie), hrabinę Oranje-Nassau (ur. 27 marca 2005)
Joanna Zaria (Joanna Zaria Nicoline Milou), hrabinę Oranje-Nassau (ur. 17 czerwca 2007).

Wypadek i śmierć

W dniu 17 lutego 2012 podczas wakacji w Lech w Alpach Lechtalskich został przysypany lawiną i doznał urazu czaszkowo-mózgowego. Był hospitalizowany w Innsbrucku. Jego stan określano jako krytyczny^[2]. Jak podaje personel medyczny kliniki uniwersyteckiej w Innsbrucku, badanie metodą rezonansu magnetycznego ujawniło rozległe uszkodzenie mózgu – książę aż do śmierci pozostał w śpiączce; od początku istniało zagrożenie, że już nigdy nie odzyska przytomności^[3]. W listopadzie 2012 holenderski dwór królewski zakomunikował, że książę chwilami zdradza objawy stanu minimalnej świadomości. Książę zmarł 12 sierpnia 2013 z powodu komplikacji, które powstały w wyniku uszkodzenia mózgu spowodowanego przez niedotlenienie^[4]. Pogrzeb księcia Friso odbył się 16 sierpnia 2013, a w jego ostatniej drodze uczestniczyła jego żona Mabel z córkami Luaną i Zarią, jego matka księżna Beatrix, jego brat król Wilhelm-Alexander z rodziną oraz jego chrzestny król Norwegii Harald V. Ciało księcia spoczęło wbrew tradycji na cmentarzu miejscowego kościoła w miejscowości Lage Vuursche w pobliżu królewskiej rezydencji Drakensteyn,, a nie w rodzinnej krypcie w Nieuwe Kerk w Delfcie^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Ministerie van AlgemeneM.A. Zaken Ministerie van AlgemeneM.A., Besluit van 19 maart 2004, houdende bepalingen inzake titels, predikaat en geslachtsnaam van Z.K.H. Prins Johan Friso Bernhard Christiaan David der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg, met ingang van zijn huwelijk, zoek.officielebekendmakingen.nl, 31 marca 2004 [dostęp 2019-09-12] (niderl.).
↑ Uraz czaszkowo-mózgowy. Książę w stanie krytycznym.. tvn24.pl, 18 lutego 2012. [dostęp 2012-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lutego 2012)].
↑ Książę może już nigdy nie odzyskać przytomności.. tvn24.pl, 24 lutego 2012. [dostęp 2012-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 lutego 2012)].
↑ Zmarł holenderski książę. Był w śpiączce od zeszłego roku. [dostęp 2013-08-12]. (pol.).
↑ Ostatnie pożegnanie księcia Friso. wm.pl. [dostęp 2013-08-16]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Het Koninklijk Huis (niderl.) [dostęp 2 lipca 2012]

[:0-1] Ministerie van AlgemeneM.A. Zaken Ministerie van AlgemeneM.A., Besluit van 19 maart 2004, houdende bepalingen inzake titels, predikaat en geslachtsnaam van Z.K.H. Prins Johan Friso Bernhard Christiaan David der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg, met ingang van zijn huwelijk, zoek.officielebekendmakingen.nl, 31 marca 2004 [dostęp 2019-09-12] (niderl.).

[2] Uraz czaszkowo-mózgowy. Książę w stanie krytycznym.. tvn24.pl, 18 lutego 2012. [dostęp 2012-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lutego 2012)].

[3] Książę może już nigdy nie odzyskać przytomności.. tvn24.pl, 24 lutego 2012. [dostęp 2012-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 lutego 2012)].

[4] Zmarł holenderski książę. Był w śpiączce od zeszłego roku. [dostęp 2013-08-12]. (pol.).

[5] Ostatnie pożegnanie księcia Friso. wm.pl. [dostęp 2013-08-16]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne