Jan Fryderyk Heurich
Jan Fryderyk Heurich, Jan Heurich młodszy (ur. 16 lipca 1873 w Warszawie, zm. 11 grudnia 1925 tamże) – polski architekt, przedstawiciel historyzmu i wczesnego modernizmu, w latach 1920–1921 minister sztuki i kultury; syn Jana Kacpra.
Życiorys
Absolwent Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu.
Był wykładowcą form architektonicznych w ramach Kursów Politechnicznych na Wydziale Technicznym (1906-1907) Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. Był także w latach 1908-1916 członkiem TKN[1]. Podczas I wojny światowej był działaczem Centralnego Komitetu Obywatelskiego, Rady Głównej Opiekuńczej, Rady Miejskiej. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., że krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich[2]. Był pracownikiem Biura Departamentu Gospodarstwa Społecznego Tymczasowej Rady Stanu[3].
Współtworzył Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej. Był jednym z organizatorów reaktywowanej Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie. Przewodniczył Radzie Artystycznej przy Magistracie, stał na czele Koła architektów Warszawskiego Stowarzyszenia Techników, był członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.
W latach 1920–1921 był ministrem sztuki i kultury.
Prace
Był autorem projektów wielu gmachów użyteczności publicznej w Warszawie m.in.:
- kamienicy Krasińskich przy pl. Małachowskiego,
- Banku Towarzystw Spółdzielczych (Domu Pod Orłami),
- Towarzystwa Higienicznego przy Karowej,
- Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy,
- przebudowy Banku Handlowego przy ul. Traugutta 7/9.
Poza Warszawą zaprojektował m.in.:
- pałac Ossolińskich w Rudce,
- przebudowany dwór wiejski dla Marii z Mielęckich i jej męża przemysłowca Tadeusza Hantkego w Koźminku (1906-1907),
- odbudowany po pożarze dworzec kolejowy w Skierniewicach w stylu gotyku angielskiego (1914),
- pałac Potockich w Złotym Potoku (razem z Zygmuntem Hendlem),
- dwór w Dłużewie nawiązujący do architektury klasycystycznej przełomu XVIII i XIX wieku. (Projekt dworu zyskał uznanie w oczach wielu uczestników wystawy „Dwór polski”, która miała miejsce w 1904 w Salonie Krywulta w Warszawie, a sam Jan Heurich – wyróżnienie. W opinii wielu znawców sztuki dwór w Dłużewie zapoczątkował styl polski w architekturze siedzib ziemiańskich na terenie zaboru rosyjskiego[4].
- kaplicę w pałacu w Kozłówce,
- most w Lublinie na Bystrzycy (łączy ulicę Zamojską z 1-go Maja), wzorując się na paryskim moście St. Severin,
- willę „Podlasianka” w Konstancinie, ul. Żeromskiego 13; obecnie rezydencja ambasadora Rosji,
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[5].
Pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (al. E/1/1)[6].
Życie prywatne
Był żonaty z Marią z d. Bobrowską, z którą miał dwóch synów i dwie córki[7], m.in. Marię Manteufflową.
Przypisy
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
- ↑ Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 222.
- ↑ Joanna Radziewicz , Dwór w Dłużewie, Centralna Biblioteka Rolnicza .
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 17.
- ↑ śp. Jan Fryderyk Heurich
- ↑ Maria Manteufflowa: Heurich Jan, iunior (1873–1925). W: Polski Słownik Biograficzny, t. IX/1960-1961 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2018-12-01].
Bibliografia
- Encyklopedia Warszawy. Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 247. ISBN 83-01-08836-2.
- Wojciech Jankowski, Heurich, Jan, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, z. 1, Poznań, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, 2000, ISBN 83-900862-7-1
Media użyte na tej stronie
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Jan Fryderyk Heurich (1873-1925), polski architekt.
Wincenty Witos, Polish Prime Minister 1920, 1923,1926, Polish politician of Stronnictwo Ludowe ( Polish Peasant Party)
Autor: Marcin Białek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom pod Orłami w Warszawie.
Autor: Hiuppo, Licencja: CC BY 3.0
Jan Heurich tomb (1834-1887), pl:Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie
Władysław Grabski
Autor: Pawel Ryszawa, Licencja: CC BY 3.0
Pałac Ossolińskich w Rudce