Jan Gąsienica Ciaptak

Jan Gąsienica Ciaptak

Data i miejsce urodzenia	17 grudnia 1922 Zakopane
Data i miejsce śmierci	29 października 2009 Zakopane
Klub	SN PTT Zakopane (1937–1949) WKS Zakopane (1950–1966)

Jan Gąsienica Ciaptak (ur. 17 grudnia 1922 w Zakopanem, zm. 29 października 2009 tamże) – narciarz, olimpijczyk z Sankt Moritz, Oslo i Cortiny d’Ampezzo, trener. Przez długi czas znajdował się w pierwszej piętnastce narciarzy alpejskich świata, słynął ze świetnej techniki^[1]. W zawodach alpejskich często startował bez treningu^[1]. Słynne były przed laty pojedynki na nartach Ciaptaka z narciarzem Karlem Schranzem i Walterem Schusterem^[2]. Absolwent zasadniczej szkoły zawodowej. Zasłużony Mistrz Sportu^[3] i Honorowy Obywatel Miasta Zakopanego, w którym mieszkał. Rodzice – Maciej i Anna z domu Karpiel. Miał żonę, Helenę Gąsienicę Roj i syna Macieja (ur. 1954, mistrz Polski i akademicki mistrz świata w narciarstwie alpejskim^[3]).

Przebieg kariery

Karierę sportową rozpoczął przed II wojną światową. Jego pierwszym klubem było SN PTT Zakopane. Pierwsze narty otrzymał od ojca^[1]. W 1939 w międzynarodowych zawodach w Suchym Żlebie na Kalatówkach zajął 4. miejsce w slalomie specjalnym (udział w nim brali także Austriacy i Niemcy) i zwyciężył w zawodach junior slalom.

Był trzykrotnym uczestnikiem igrzysk olimpijskich. W 1948 na olimpiadzie w Sankt Moritz wystartował w konkursie skoków, zajmując 36. miejsce (skoczył 53 m i 61 m) z notą 180,8 pkt. oraz w konkurencjach alpejskich: zjeździe (37. miejsce z czasem 3:21.3), slalomie specjalnym (nie ukończył konkurencji) oraz w kombinacji alpejskiej (31. miejsce i 31.12 pkt.)^[4]. Reprezentanci Polski startowali na starym sprzęcie, a trasy, na których rywalizowali, oceniali jako trudne^[5]. Trasa zjazdu liczyła 3300 m długości i miała 890 m różnicy wysokości. Ciaptak nigdy nie hamował, nawet przed bramkami nie wytracał szybkości, stąd miał liczne kontuzje^[3].

Na kolejnych igrzyskach, które odbyły się w Oslo w 1952, wystartował tylko w slalomie specjalnym, jednak konkurencji nie ukończył (ominął bramkę w drugim przejeździe^[3]).

Dwa lata później wziął udział w mistrzostwach świata w narciarstwie alpejskim w Åre, gdzie zajął 8. miejsce w trójkombinacji alpejskiej, 18. w slalomie oraz 23. w slalomie gigancie^[2].

W igrzyskach w Cortinie d’Ampezzo wystartował tylko w slalomie, zajmując w nim 16. miejsce^[2].

Karierę sportową zakończył w 1966 roku. Miał wówczas 44 lata. Równocześnie rozpoczął pracę na stanowisku trenera. W 1970 rozstał się ze sportem i podjął pracę taksówkarza w Zakopanem. Zmarł 29 października 2009 roku^[6].

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

1948 Sankt Moritz	–	37. miejsce (w zjeździe), 36. miejsce (w skokach), 31. miejsce (w kombinacji alpejskiej), nie ukończył slalomu
1952 Oslo	–	dyskwalifikacja w slalomie
1956 Cortina d’Ampezzo	–	16. miejsce (w slalomie)

Starty J. Gąsienicy Ciaptaka w skokach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca
36.	7 lutego	1948	Sankt Moritz	Olympiaschanze	indywid.	53,0 m	61,0 m	180,8 pkt	47,3 pkt	Petter Hugsted

Starty J. Gąsienicy Ciaptaka w narciarstwie alpejskim na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Dyscyplina/konkurencja	Wynik	Strata	Zwycięzca
37.	2 lutego	1948	Sankt Moritz	zjazd	3:21,3	3:26,3	Henri Oreiller
NU	5 lutego	1948	Sankt Moritz	slalom	-	-	Edy Reinalter
31.	2-4 lutego	1948	Sankt Moritz	kombinacja	31,12	27,85	Henri Oreiller
DQ	19 lutego	1952	Oslo	slalom	-	-	Othmar Schneider
16.	31 stycznia	1956	Cortina d’Ampezzo	slalom	3:40,0	0:25,3	Toni Sailer

Mistrzostwa świata w narciarstwie alpejskim

1954 Åre

–

8. miejsce (w kombinacji), 18. miejsce (w zjeździe), 23. miejsce (w slalomie gigancie)

Sukcesy krajowe

• mistrz Polski w zjeździe (1948, 1949, 1952, 1954, 1955)
• mistrz Polski w slalomie (1949, 1951, 1952, 1954, 1955, 1958, 1959, 1963)
• mistrz Polski w slalomie gigancie (1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1959,1960)
• mistrz Polski w kombinacji alpejskiej (1948, 1949, 1951, 1954, 1955, 1956, 1959)
• mistrz Polski w sztafecie 4 × 10 km (1958)
• wicemistrz Polski w zjeździe (1947, 1953, 1956)
• wicemistrz Polski w slalomie specjalnym (1953)
• wicemistrz Polski w slalomie gigancie (1952)
• wicemistrz Polski w kombinacji alpejskiej (1947, 1958).
• dziewięciokrotne zwycięstwo w Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny (1949-1960).

Mistrzostwa Polski w skokach

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Punkt K	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca	Źródło
4.[a]	3 lutego	1946	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	ind.	50,5 m	53,5 m	197,9 pkt	27,1 pkt	Stanisław Marusarz	[7]
5.	22 lutego	1948	Karpacz	Orlinek	K-?	ind.	45,5 m	46,0 m	196,5 pkt	14,2 pkt	Stanisław Marusarz	[8]
7.	7 lutego	1949	Szczyrk	Skalite	K-?	ind.	63,0 m	63,0 m	194,5 pkt	26,5 pkt	Stanisław Marusarz	[8]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Polski Komitet Olimpijski: Jan Gąsienica Ciaptak – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-12-21]. (pol.).
• Wojciech Szatkowski: GĄSIENICA-CIAPTAK Jan: Skoczek i alpejczyk z Krzeptówek. Skijumping.pl, 2006. [dostęp 2011-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
• Jan Gąsienica Ciaptak Biography and Olympic Resultat, Sports-Reference.com [dostęp 2011-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-21]  (ang.).
• Legendy polskiego sportu, cz. 1 Białe szaleństwo, Aniela Tajner, fundacja „Gloria Victoribus”, 1991, str. 34–35
• BogdanB. Tuszyński BogdanB., Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2006, HenrykH. Kurzyński, Warszawa: Fundacja Dobrej Książki, [2007?], s. 594, ISBN 978-83-86320-10-3, OCLC 749704893 .