Jan Hempel (generał)

Jan Marian Hempel
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

9 kwietnia 1879
Lwów

Data i miejsce śmierci

22 września 1932
Potok

Przebieg służby
Lata służby

do 1928

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

24 Dywizja Piechoty

Stanowiska

dowódca piechoty dywizyjnej
dowódca dywizji piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941, trzykrotnie)

Jan Marian Hempel (ur. 9 kwietnia 1879 we Lwowie, zm. 22 września 1932 w Potoku) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Jan Marian Hempel urodził się 9 kwietnia 1879 roku we Lwowie[1][2], w rodzinie Kazimierza i Kazimiery z Dwernickich[3]. W 1896 ukończył gimnazjum w Kalksburgu (obecnie część Liesingu, XXIII dzielnicy Wiednia), a cztery lata później Wojskową Wyższą Szkołę Realną w Hranicach[1]. W 1906 ukończył Akademię Sztabu Generalnego w Wiedniu i jako oficer sztabowy pełnił służbę w sztabach kolejnych szczebli dowództw wielkich jednostek zajmując się wywiadem i kontrwywiadem wojskowym. W latach 1912–1914 szef wywiadu w dowództwie XI Korpusu we Lwowie, nawiązał kontakty z kierownictwem Związku Walki Czynnej. Podczas I wojny światowej szef sztabu związku operacyjnego na froncie, m.in. armii operującej przeciwko Rumunii. W lutym 1917 został mianowany na stopień majora w korpusie sztabu generalnego[4]. W 1918 szef sztabu generał-gubernatora w Odessie.

2 grudnia 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora i przydzielony do Oddziału I Sztabu Generalnego w Warszawie[5]. Zajmował w nim stanowisko zastępcy szefa oddziału. Następnie został wyznaczony na stanowisko szefa Sekcji Traktatów Ministerstwa Spraw Wojskowych. Od stycznia 1919 roku był zastępcą szefa sztabu i szefem kwatermistrzostwa Dowództwa „Wschód”[1]. Od czerwca 1919 roku do listopada 1920 roku był zastępcą i szefem sztabu Armii gen. J. Hallera, a potem Grupy Operacyjnej gen. F. Latinika w walkach o Śląsk Cieszyński. Na froncie bolszewickim był szefem sztabu 1 Armii, a później 6 Armii, czasowo w służbie u marszałka Ferdinanda Focha. 30 września 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę na stanowisku szefa sztabu Grupy Południowej[6]. W listopadzie 1920 roku powierzono mu przewodniczenie Komisji Rozjemczej w Mińsku. W kwietniu 1921 roku został zastępcą szefa Komisji granicznej na Wschodzie oraz przewodniczącym polsko-sowieckiej Komisji mieszanej nadzorującej rozejm[1].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika Sztabu Generalnego ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii), a jego oddziałem macierzystym był 8 pułk ułanów w Krakowie[7]. 28 lipca 1923 roku został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu[8]. Z dniem 1 października 1924 roku został mianowany dowódcą 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu[9]. 1 grudnia 1924 roku został mianowany generałem brygady ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 15. lokatą w korpusie generałów[10]. 28 maja 1926 roku został zwolniony ze stanowiska i pozostawiony w dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych[11]. Z dniem 31 sierpnia 1928 roku został przeniesiony w stan spoczynku[12]. Na emeryturze mieszkał we Lwowie.

Zmarł 22 września 1932 roku w Potoku[13]. Według Piotra Staweckiego popełnił samobójstwo[2]. Henryk Kosk podał, że generał został zabity w czasie polowania, a motywem zbrodni miała być jego wiedza o związkach Józefa Piłsudskiego z Hauptkundschaftstelle[14][15]. Został pochowany w Jedliczu.

Jan Hempel był żonaty z Marią z Łozińskich, z którą miał trzy córki: Marię Felicję (ur. 1908), Doli (ur. 1909) i Ilonę (ur. 1911)[15].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d Encyklopedia Wojskowa 1933 ↓, s. 315.
  2. ↑ a b Stawecki 1994 ↓, s. 136.
  3. ↑ Wojtaszak 2012 ↓, s. 456 wg autora urodził się w miejscowości Jedlicze.
  4. ↑ Kronika. Mianowania w c. i k. armii. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 44 z 24 lutego 1917. 
  5. ↑ Dz. Rozp. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 11 grudnia 1918 roku, s. 126, 134.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 13 października 1920 roku, s. 992.
  7. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 153.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 lipca 1923 roku, s. 493.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 100 z 29 września 1924 roku, s. 553.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 730.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 172.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 302.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 8 lutego 1933 roku, s. 36.
  14. ↑ Kosk 1998 ↓, s. 178.
  15. ↑ a b Wojtaszak 2012 ↓, s. 457.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 879.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 14 kwietnia 1922 roku, s. 314.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
PL Epolet gen bryg.svg
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).