Jan III (książę Brabancji)

Jan III
(c) Odejea, CC BY-SA 3.0
książę Brabancji
Okres	od 1312 do 1355
Poprzednik	Jan II Pokojowy
Następca	Joanna
książę Limburgii
Okres	od 1312 do 1335
Poprzednik	Jan II Pokojowy
Następca	Joanna
Dane biograficzne
Dynastia	z Louvain
Data urodzenia	1300
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 1355 Bruksela
Miejsce spoczynku	opactwo Villiers-aux-Nonnains
Ojciec	Jan II Pokojowy
Matka	Małgorzata angielska
Żona	Maria z Evreux od 1311 do 1335
Dzieci	Joanna, Małgorzata, Maria, Jan, Henryk, Gotfryd

Jan III (ur. w 1300, zm. 5 grudnia 1355 w Brukseli) – książę Brabancji i Limburgii od 1312 z dynastii z Louvain.

Życie

Jan był synem księcia Brabancji i Limburgii Jana II Pokojowego oraz Małgorzaty z rodu Plantagenetów, córki króla Anglii Edwarda I Długonogiego. Z uwagi na niepełnoletniość w chwili śmierci ojca w 1312, rządy sprawowali regenci. Po objęciu przez Jana samodzielnych rządów w księstwie, swoim poddanym nadał przywileje w zamian za spłatę długów księstwa powstałych za panowania jego ojca i dziadka (z czasem przekształcone w Joyeuse Entrée).

Toczył liczne spory z innymi władcami z Niderlandów, zwykle zwycięskie (m.in. pokonał w 1330 panów z Valkenburga). Z czasem powstała przeciwko niemu szeroka koalicja, w skład której wchodzili oprócz okolicznych hrabiów także król Francji Filip VI, król Czech Jan Luksemburski, arcybiskup Kolonii. Powodem sporu był brak zgody Jana na sprzedaż Mechelen przez biskupa Liège hrabiom Flandrii. Jan zdołał jednak za pośrednictwem Wilhelma I z Hainaut (teścia córki Jana) porozumieć się i zawrzeć sojusz z królem francuskim, a jego syn i planowany dziedzic Jan poślubił córkę królewską Marię.

Co prawda w toku wojny stuletniej i sporu o koronę francuską Jan wsparł stronnictwo angielskie Edwarda III Plantageneta, jednak z czasem powrócił na stronę króla Francji. Za pośrednictwem Filipa VI zażegnał też spory z Luksemburgami i stał się ich sprzymierzeńcem: efektem tego sojuszu był przywilej przyznany w 1348 przez cesarza Karola IV Luksemburskiego, nominacja syna Jana Henryka na cesarskiego wikariusza w 1349 i wreszcie w 1354 małżeństwo najstarszej córki Jana (i jego spadkobierczyni, gdyż wszyscy synowie zmarli wcześniej), Joanny, z Wacławem (bratem Karola IV, księciem Luksemburga).

Rodzina

19 lipca 1311 Jan poślubił Marię (1303–1335), córkę hrabiego Évreux, Ludwika (syna króla Francji, Filipa III Śmiałego i Marii z Burgundii, siostry dziadka Jana). Mieli sześcioro dzieci:

• Joanna (1322–1406), następczyni Jana na tronie książęcym Brabancji i Limburgii, żona hrabiego Holandii i hrabiego Hainaut, Wilhelma II, a następnie księcia Luksemburga, Wacława I
• Małgorzata (1323–1368), żona hrabiego Flandrii, Ludwika II de Male
• Maria (1325–1399), żona księcia Geldrii, Renalda III
• Jan (1327–1335), mąż Marii, córki króla Francji, Filipa VI
• Henryk (?–1349), mąż Joanny, córki króla Francji, Jana II Dobrego
• Gotfryd (?–1352).

Jan miał też liczne dzieci nieślubne.

Bibliografia

• Heinrich Neu: Johann III.. W: Neue Deutsche Biographie. T. 10. Berlin: Duncker & Humblot, 1974, s. 471 i 472.
• Karl Theodor Wenzelburger: Johan III., der Siegreiche. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 14. 1881, s. 149 i 150.
• Johann III. der Prächtige. W: Genealogie Mittelalter: Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer: Materialsammlung [on-line]. [dostęp 2017-07-15].
• Johann III. Herzog v.Brabant. W: WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-07-15].

Władcy Brabancji Margrabiowie Brabancji (1085-1190) Dynastia z Louvain Henryk III z Louvain (1085–1095) Gotfryd I Brodaty (1095–1139) Gotfryd II z Louvain (1139–1142) Gotfryd III z Louvain (1142–1190) Książęta Brabancji (1190-1794) Dynastia z Louvain Henryk I (1190–1235, koregent od 1183) Henryk II (1235–1248) Henryk III (1248–1261) Henryk IV (1261–1267) Jan I Zwycięski (1267–1294) Jan II Pokojowy (1294–1312) Jan III (1312–1355) Joanna (1355–1406) Walezjusze, linia burgundzka Antoni (1406–1415) Jan IV (1415–1427) Filip I z Saint-Pol (1427–1430) Filip II Dobry (1430–1467) Karol I Śmiały (1467–1477) Maria I (1477–1482) Habsburgowie Maksymilian I (1482–1494, mąż Marii I, regent) Filip III Piękny (1494–1506) Karol II (1506–1555) Filip IV (1555–1598) Izabela Klara Eugenia Habsburg i Albrecht VII Habsburg (1598–1621) Filip V (1621–1665) Karol III (1665–1700) Burbonowie Filip VI (1700–1706) Habsburgowie Karol IV (1706–1740) Maria II (1740–1780) Habsburgowie Lotaryńscy Józef I (1780–1790) Leopold I (1790–1792) Franciszek I (1792–1794) 1794 - utrata na rzecz Francji, od 1815 do Królestwa Niderlandów, od 1830 do Królestwa Belgii

Władcy Limburga Hrabiowie Limburga Dynastia Ardennes Walram I (ok. 1061 – ok. 1082) Henryk I (ok. 1082 – ok. 1119) Książęta Limburga Dynastia Ardennes Walram II (ok. 1119–1139) Henryk II (1139–1167) Henryk III (1167–1221) Walram III (1221–1226) Henryk IV (1226–1246/1247) Walram IV (1246/1247–1279) Ermengarda (1279–1283) Dynastia z Louvain Jan I Zwycięski, także książę Brabancji (1288–1294) Jan II Pokojowy (1294–1312) Jan III brabancki (1312–1355) Joanna Brabancka (1355–1406) Walezjusze Antoni I Brabancki (1406–1415) Jan IV Brabancki (1415–1427) Filip I Brabancki (1427–1430) Filip II Dobry (1430–1467) Karol I Śmiały (1467–1477) Maria I (1477–1482) Habsburgowie Filip III Piękny (1482–1506) Karol II (1506–1556) Filip IV (1556–1598) Izabela Klara Eugenia Habsburg i Albrecht VII Habsburg (1598–1621) Filip V (1621–1665) Karol III (1665–1700) Burbonowie Filip VI (1700–1713) Habsburgowie Karol IV (1713–1740) Maria II (1740–1780) Habsburgowie lotaryńscy Józef I (1780–1790) Leopold I (1790–1792) Franciszek I (1792–1794)