Jan Izydorczyk
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 8 czerwca 1900 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | polityk |
| Narodowość | |
| Stanowisko | ambasador PRL w NRD (1950–1954) i Rumunii (1955–1956), podsekretarz stanu w Ministerstwie Administracji Publicznej (1949–1950), dyrektor Urzędu do Spraw Wyznań (1954–1955); poseł do KRN, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I, II, III i IV kadencji (1945–1969) |
| Partia | |
| Odznaczenia | |
    | |
Jan Izydorczyk (ur. 8 czerwca[1] 1900 w Kępie Małej, zm. 17 kwietnia 1974 w Warszawie) – polski polityk komunistyczny. Członek Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Polski (1930–1938), członek KC Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1948–1964), członek Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR (1964–1968). Ambasador PRL w NRD (1950–1954) i w Rumunii (1955–1956), podsekretarz stanu w Ministerstwie Administracji Publicznej (1949–1950), dyrektor Urzędu do Spraw Wyznań (1954–1955), poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I, II, III i IV kadencji.
Życiorys
Syn Franciszka i Katarzyny, zawodu górnik. W 1919 wstąpił do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (od 1925 pod nazwą Komunistyczna Partia Polski). Był słuchaczem Międzynarodowej Szkoły Leninowskiej[2], w latach 1934–1935 wykładowcą szkoły Kominternu w Moskwie. W okresie przed II wojną światową był więźniem politycznym (w więzieniu spędził łącznie 9 lat).
Po agresji Niemiec na Polskę wypuszczony z więzienia w Rawiczu, w październiku 1939 został aresztowany przez Gestapo. Dnia 9 lipca 1943 Niemcy osadzili go[3] w KL Auschwitz, gdzie nadano mu numer więźniarski 128887. Jako zawód podał tam introligatorstwo[4]. Wiosną 1944 przeniesiony[5] do KL Buchenwaldu, gdzie otrzymał pracę w kancelarii obozowej[6].
W 1943 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej, jako były członek Komitetu Centralnego KPP w lipcu 1944 został przyjęty do tajnej organizacji partyjnej PPR. Wszedł w skład jej kierownictwa[7], obejmując w październiku tego roku funkcję sekretarza[8]. Miał współudział w decyzji o zorganizowaniu w obozie konferencji partyjnej, która odbyła się 14 października 1944. Wzięło w niej udział 21 polskich więźniów i zarazem działaczy partyjnych, m.in. Tadeusz Findziński, Władysław Szczerba, Henryk Sokolak oraz sam Jan Izydorczyk, który wygłosił na niej referat pt. „Zadania partii w najbliższej przyszłości”[9]. W końcowym okresie istnienia obozu został członkiem powstałego w 1943 tajnego Międzynarodowego Komitetu Obozowego(niem.), który obok komunistów skupiał też członków partii socjalistycznej i demokratów[10]. Pod koniec istnienia obozu pełnił funkcję zastępcy blokowego[11]. W Buchenwaldzie przebywał do końca wojny.
29 grudnia 1945 został posłem do Krajowej Rady Narodowej, z nominacji PPR. W latach 1947–1969 był posłem na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III i IV kadencji. W latach 1945–1948 był I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PPR w Poznaniu, w 1948 wraz z PPR przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, zostając członkiem Komitetu Centralnego (będąc nim do 1964) oraz zastępcą kierownika Wydziału Organizacyjnego KC (którym był do 1949). Od września 1956 do listopada 1956 pełnił funkcję I sekretarza KW PZPR w Poznaniu. Od 1948 do 1964 członek KC PZPR, a w latach 1964–1968 członek Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR. Od lipca 1949 do lutego 1950 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Administracji Publicznej, a potem pierwszym ambasadorem PRL w Niemczech Wschodnich, w latach 1954–1955 dyrektorem Urzędu do Spraw Wyznań, następnie do 1956 ambasadorem PRL w Rumunii.
W 1949 jako członek Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju był delegatem Krajowej Rady Obrońców Pokoju na Kongres Obrońców Pokoju w Paryżu[12]. Działacz Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, w którym pełnił funkcję wiceprzewodniczącego prezydium Rady Naczelnej[13]. Był też wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.
Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (C 2 Tuje m. 3)[14].
Odznaczony został m.in. Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1950)[15], Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)[16] i Krzyżem Partyzanckim.
Przypisy
- ↑ Data 8 czerwca 1900 podana na stronach: Hasło Jan Izydorczyk, nr więźniarski 128887. auschwitz.org. oraz Hasło Jan Izydorczyk, data urodzenia 1900-06-08. straty.pl. [dostęp 2020-08-19].
- ↑ Mirosław Szumiło: I sekretarze Komitetów Wojewódzkich PPR (1944–1948) – portret zbiorowy, Dzieje Najnowsze, Rocznik XLV – 2013.
- ↑ Hasło Jan Izydorczyk, data urodzenia 1900-06-08 – informacja o wojennych losach Jana Izydorczyka wraz z datą osadzenia w KL Auschwitz. straty.pl. [dostęp 2020-08-19].
- ↑ Hasło Jan Izydorczyk, nr więźniarski 128887. auschwitz.org. [dostęp 2019-08-07].
- ↑ Wacław Czarnecki, Zygmunt Zonik, Walczący obóz Buchenwald, Warszawa: Książka i Wiedza, 1969, s. 61, 248.
- ↑ Czarnecki i Zonik 1969 ↓, s. 248.
- ↑ Czarnecki i Zonik 1969 ↓, s. 248–249.
- ↑ Czarnecki i Zonik 1969 ↓, s. 259–261, przytoczona rozległa wypowiedź Jana Izydorczyka na temat jego obozowej działalności partyjnej.
- ↑ Czarnecki i Zonik 1969 ↓, s. 252.
- ↑ Czarnecki i Zonik 1969 ↓, s. 254.
- ↑ Czarnecki i Zonik 1969 ↓, s. 26.
- ↑ Trybuna Robotnicza, nr 92 (1481), 9 kwietnia 1949, s. 1.
- ↑ Bogaty jest 5-cio letni dorobek Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, „Dziennik Bałtycki”, nr 87 z 12 kwietnia 1962.
- ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie. [dostęp 2019-11-25].
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 73, poz. 834.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 327.
Bibliografia
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 266–267. ISBN 83-01-02722-3.
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
- Informacje w BIP IPN
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Baretka: Krzyż Partyzancki
Jan Izydorczyk (1900-1974) – Polish communist politician, deputy of Sejm 1947-1969)
(c) Bundesarchiv, Bild 183-08758-0003 / Heilig, Walter / CC-BY-SA 3.0
