Jan Józef Fischer

Jan Józef Fischer
Data i miejsce urodzenia

20 marca 1873
Kraków

Data i miejsce śmierci

10 września 1942
KL Auschwitz

Zawód, zajęcie

kupiec
taternik
żeglarz

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi

Jan Józef Fischer (ur. 20 marca 1873 w Krakowie, zm. 10 września 1942 w KL Auschwitz) – polski taternik, żeglarz i automobilista, działacz turystyczny, z zawodu kupiec.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny kupieckiej, był synem Jana Władysława, krakowskiego kupca towarów kolonialnych i papierniczych i Michaliny ze Steusingów[1]. Uczył się w gimnazjum św. Anny w Krakowie, później studiował na Akademii Handlowej w Grazu[2]. Swoje wspinanie w Tatrach rozpoczął bardzo wcześnie. Już w wieku 15 lat wraz z Edmundem Cięglewiczem oraz Klimkiem Bachledą przeszedł północną ścianę Łomnicy. W 1893 roku dokonał pierwszego wejścia na Durny Szczyt od Klimkowej Przełęczy (wraz z Michałem Siedleckim, Klimkiem Bachledą i Józefem Gąsienicą Gładczanem), w 1900 roku wytyczył nową drogę na Mały Kołowy Szczyt i po raz pierwszy wszedł na Modrą Turnię[2] (wspólnie z Stanisławem Krygowskim, Klimkiem Bachledą i innymi), w 1904 roku wszedł na Ostry Szczyt. Mniej więcej w tym samym czasie, wraz z Stanisławem Barabaszem, odbywał wycieczki narciarskie po Tatrach (m.in. nad Czarny Staw Gąsienicowy na Wielkanoc 1894 r., na Przełęcz pod Kopą Kondracką w 1902 r. oraz na Małołączniak i Kopę Kondracką w 1905 r.[2]). Na początku XX wieku należał do nielicznych taterników, którzy na wyprawach używali plecaków[2].

Jan Józef Fischer był pasjonatem automobilizmu – należał do Galicyjskiego Klubu Automobilowego, a w 1902 roku odbył pierwszy przejazd samochodem nowo wybudowaną szosą do Morskiego Oka. Podczas I wojny światowej na własną prośbę został skierowany do szkoły lotniczej w Fischamend, a po jej ukończeniu zaciągnął się do Armii Polskiej we Francji.

Od 1910 roku Jan Józef Fischer przewodniczył powstałemu w Krakowie Tatrzańskiemu Towarzystwu Narciarzy. Był również członkiem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (w latach 1921–1931 przewodniczył komisji rewizyjnej). Na początku lat 20. XX wieku zainteresował się jachtingiem morskim, co doprowadziło do powołania w 1924 roku spółki, mającej na celu zakup używanego, pełnomorskiego jachtu. Udało się to wiosną 1925 roku, kiedy w duńskim porcie Nyborg zakupiono jacht Carmen. Po załatwienie formalności, w dniach 16–20 maja 1925 roku jako pierwszy pełnomorski jacht pod polska banderą, Carmen odbyła rejs do Gdańska. W rok później Jan Fischer, wraz z czteroosobową załogą (w skład której wchodzili jego synowie, Józef i Jan), odbył jednostką rejs do portów skandynawskich, zawijając m.in. do Kopenhagi, Oslo i Göteborga. W 1930 roku spółka sprzedała jacht, a zadanie zakupu nowego, większego powierzono Fischerowi. Doprowadził on do zakupu w Szczecinie jachtu Heimat, przemianowanego następnie na Juranda. To na jego pokładzie Jan Fischer odbył latem 1930 roku swoją ostatnią większą podróż morską do Szwecji. Swoje wspomnienia z żeglugi opublikował w dwóch książkach: 1500 mil łodzią żaglową[3](1927) i Pod żaglami (1931).

Po wybuchu II wojny światowej Jan Józef Fischer mieszkał w Krakowie. W dniu 26 czerwca 1942 roku został aresztowany przez Gestapo i wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Zmarł w obozie 10 września tegoż roku[4].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ informacje o rodzicach + zdjecie z 1914
  2. ↑ a b c d Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 70, 83, 85, 120. ISBN 83-217-2463-9.
  3. ↑ Jan J. Fischer, 1500 mil łodzią żaglową, Odczyt wygłoszony w Pol. Tow. Geograficznem w Krakowie dnia 15 listopada 1926., polona.pl [dostęp 2020-05-09].
  4. ↑ Jan Józef Fischer na stronie Archiwum ofiar terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939 - 1956
  5. ↑ M.P. z 1929 r. nr 264, poz. 614 „ za zasługi na polu pracy narodowej, społecznej i zawodowej”.
  6. ↑ M.P. z 1939 r. nr 95, poz. 216 „za zasługi na polu propagandy i rozwoju sportu”.

Bibliografia