Jan Jachymek

Jan Jachymek (ur. 20 września 1939 w Zaporzu) – polski historyk.

Życiorys

W latach 1946–1953 uczęszczał do Szkoły Powszechnej w Radecznicy, a po jej ukończeniu – do Liceum Ogólnokształcącego w Wysokiem, powiat Krasnystaw.

W latach 1957–1962 studiował historię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, uzyskując magisterium na podstawie pracy Cukrownia Klemensów (1894–1914), której promotorem był prof. dr hab. Tadeusz Mencel. By sprostać finansowym wymaganiom studiowania i utrzymać się przy życiu pracował jako robotnik fizyczny w cegielni Wólka Panieńska koło Zamościa, w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w Sahryniu koło Hrubieszowa oraz Cukrowni Klemensów.

W czasie studiów wstąpił w szeregi Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, działając aktywnie w Komisji Historycznej Wojewódzkiego Komitetu ZSL.

Pracę zawodową rozpoczął w sierpniu 1962 w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, po czym w październiku 1963 przeszedł do WK ZSL. Pod koniec czerwca 1969 został wybrany sekretarzem Miejskiego Komitetu ZSL w Lublinie.

W 1974 obronił pracę doktorską w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie na podstawie rozprawy Oblicze polityczne wsi lubelskiej (1930–1939), której promotorem była prof. dr hab. Maria Turlejska.

W tymże roku przeszedł do pracy naukowo-dydaktycznej w Studium Nauk Politycznych UMCS, finalizując w 1982 przewód habilitacyjny w oparciu o rozprawę Myśl polityczna Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie” (1918–1931). W 1983 powołany na stanowisko docenta. Organizator i kierownik Zakładu Myśli Politycznej XIX i XX wieku. W latach 1984–1990 wicedyrektor Międzyuczelnianego Instytutu Nauk Politycznych UMCS, w latach 1990–1992 dyrektor, zaś w latach 1992–1993 dyrektor Instytutu Nauk Politycznych UMCS.

W 1993 organizator i pierwszy dziekan Wydziału Politologii UMCS, wybrany na drugą kadencję (1996–1999). W 1994 twórca i pierwszy redaktor sekcji K – Politologia – Annales UMCS (do 1999).

W 1990 uzyskał tytuł profesora, a w 1994 został powołany na stanowisko profesora zwyczajnego. W latach 1994–1997 był ekspertem w Zespole Nauk Społecznych Ministra Edukacji Narodowej.

Autor, współautor i redaktor 18 książek, m.in.: Oblicze społeczno-polityczne wsi lubelskiej 1930–1939, Ruch ludowy na Zamojszczyźnie, Myśl polityczna PSL Wyzwolenie (1918–1931), Szkice z dziejów polskiej myśli politycznej, Rola posła i senatora w II Rzeczypospolitej, Polskie Stronnictwo Ludowe Lewica 1913–1924, Neoagraryzm i trzecia droga. Przebudowa i walka o nową Polskę, Cukrownia Klemensów 1894–1914, Religia i Kościół rzymskokatolicki w polskiej myśli politycznej 1919-1993, Sojusznicy i przeciwnicy ruchu ludowego, Więcej niż niepodległość: Polska myśl polityczna 1918–1939, More than Independence: Polish political thought 1918–1939.

Na dorobek naukowy i dydaktyczny składają się, oprócz 18 pozycji książkowych – w tym 1 w języku angielskim:

• 90 artykułów i rozpraw, publikowanych w kraju i za granicą, zarówno w pismach naukowych jak i wydawnictwach zbiorowych (książkowych)
• 19 recenzji prac naukowych
• 21 prac popularnonaukowych
• 29 publikowanych tekstów rozmów, wywiadów i udziału w dyskusjach redakcyjnych
• 9 opinii przy nominacjach profesorskich
• 6 opinii w przewodach habilitacyjnych
• 19 opinii w przewodach doktorskich
• ponad 300 wypromowanych magistrów
• 46 wypromowanych licencjatów

Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego i Lubelskiego Towarzystwa Naukowego.

Drugą, obok nauki, sferą działalności było zaangażowanie w działalność ruchu ludowego. W latach 1980–1988 członek Głównej Komisji Rewizyjnej ZSL, od 1988 członek Naczelnego Komitetu ZSL, w latach 1983–1984 przewodniczący Społecznej Rady Redakcyjnej miesięcznika ruchu ludowego „Wieś Współczesna”, w 1988 roku członek Państwowej Komisji Wyborczej (wybory samorządowe), członek Rady Naukowej Zakładu Historii Ruchu Ludowego, w latach 1988–1989 dyrektor ZHRL, od 1992 członek Kolegium Redakcyjnego „Roczników Dziejów Ruchu Ludowego”, od lutego do kwietnia 1989 członek Zespołu Reform Politycznych Okrągłego Stołu, od września 1989 do maja 1990 członek PSL Odrodzenie, w latach 1990–1993 – PSL. W 1992 był członkiem założycielem Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego, członkiem Zarządu Głównego, a od 2002 – członkiem Prezydium ZG LTNK.

Jako reprezentant strony rządowo-koalicyjnej był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu w zespole ds reform politycznych.

Nagrody: Nagroda Ministra – 1976, 1981, 1983, 1997, 2002; Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski; Medal Komisji Edukacji Narodowej; Medal „Za zasługi dla Ruchu Ludowego” im. Wincentego Witosa; Medal – Amicis UMCS; Zasłużony dla Miasta Lublina (złota odznaka); Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego; Honorowa Odznaka – Za zasługi dla Lubelszczyzny; Odznaka – Za zasługi dla województwa zamojskiego; Medal 60-lecia Batalionów Chłopskich.