Jan Janikowski

Jan Janikowski (ur. 16 maja 1926 w Toruniu, zm. 28 maja 1990 w Warszawie) – polski kompozytor, pianista i aranżer. Założyciel zespołów muzycznych: Filipinki i Amazonki. Absolwent Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Szczecinie.

Życiorys

Po zakończeniu II wojny światowej mieszkał wraz z rodziną w Strzelcach Krajeńskich. Szkołę średnią, Liceum Ogólnokształcące ukończył w Drezdenku.

Początki działalności artystycznej

Zadebiutował w studenckim teatrzyku Skrzat w Szczecinie jako kompozytor, pianista i aranżer. Udzielał się też w Akademickim Radiu, gdzie prowadził audycje muzyczne. Wkrótce nawiązał współpracę ze Sceną Poezji 13 Muz (Kabaret Piosenki) w Szczecinie. Współpracował również z innymi teatrami w tym mieście jako kompozytor. Pełnił funkcję kierownika muzycznego w szczecińskich teatrach: Polskim i Współczesnym.

Był żonaty z Haliną Janikowską z domu Uzarczyk (1933–2014). Zostali pochowaniu na Cmentarzu Północnym w Warszawie.

Filipinki

Od 1959 roku był nauczycielem ekonomii, towaroznawstwa i muzyki w Technikum Handlowym. W listopadzie tego samego roku utworzył tam żeńską grupę wokalną – Filipinki. Jej członkiniami były utalentowane muzycznie uczennice Janikowskiego. Zespół zadebiutował podczas szkolnej akademii, po czym spodobał się też szerszej publiczności. W 1962 roku odniósł znaczący sukces w konkursie Mikrofon dla Wszystkich zorganizowanym przez radio. Zadecydowało to o decyzji Janikowskiego, by od tej chwili poświęcić się wyłącznie działalności artystycznej. Nawiązał współpracę z Włodzimierzem Patuszyńskim i tworzył z nim podstawowy repertuar dla Filipinek. Zespołem tym opiekował się do 1967 roku, koncertował z nim w kraju i za granicą (m.in. Bułgaria, Francja, Kanada, NRD, Szwecja, USA, Wielka Brytania, ZSRR) i zrealizował kilka programów telewizyjnych.

Inne przedsięwzięcia artystyczne

Po rozstaniu z Filipinkami w styczniu roku 1968 utworzył żeńską grupę wokalną Amazonki, która jeszcze w tym samym roku zdobyła nagrodę za debiut na Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. Nagrał z nią kilka płyt, dokonał też nagrań dla archiwum Polskiego Radia, a także sporo koncertował zarówno w Polsce, jak i za granicą (NRD, USA, ZSRR). Zespół rozwiązał się w 1983 roku.

W latach 1983–87 przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie udzielał się jako pianista i organista. Towarzyszył Bobowi Lewandowskiemu w jego programach telewizyjnych, był też akompaniatorem Feliksa Konarskiego w Kabarecie Trzech Panów.

Wybrane piosenki

• A mnie w to graj (muz. J. Świąć)
• Amazonki i wiatr (tekst W. Patuszyński)
• Bal Arlekina (tekst W. Patuszyński)
• Charleston nastolatków (tekst W. Patuszyński)
• Chłopiec z gitarą (tekst W. Patuszyński)
• Do widzenia, profesorze (tekst W. Patuszyński)
• Filipinki – to my (tekst W. Patuszyński)
• Kto się lubi, ten się czubi (tekst W. Patuszyński)
• Siedmiu chłopców (tekst. Andrzej Tylczyński)
• Spacer po porcie (tekst W. Patuszyński)

Teatr

• 1958 – Krzesiwo (reż. Ewa Kołogórska) – opracowanie muzyczne
• 1959 – Rzymska kurtyzana (reż. Henryk Lotar) – kierownictwo muzyczne
• 1959 – Konik-Garbusek (reż. Nina Burska) – muzyka
• 1959 – Dziewczynka z zapałkami (reż. Jerzy Sobieraj) – kierownictwo muzyczne
• 1960 – Zaczarowana złotówka (reż. Janusz Obidowicz) – muzyka
• 1961 – Opera za 3 grosze (reż. Zdzisław Tobiasz) – kierownictwo muzyczne
• 1961 – Sto dni małżeństwa (reż. Z. Tobiasz) – muzyka
• 1961 – Marzenia i klęski (reż. Krystyna Tyszarska) – opracowanie muzyczne
• 1961 – Obrona Ksantypy (reż. Aleksander Rodziewicz) – kierownictwo muzyczne
• 1962 – Osobliwe zdarzenie (reż. Lesław Mazurkiewicz) – muzyka
• 1962 – Drewniana miska (reż. Ryszard Sobolewski) – muzyka
• 1962 – Damy i huzary (reż. Józef Gruda) – opracowanie muzyczne
• 1962 – Psie czasy, sierżancie... (reż. Zbigniew Bogdański) – kierownictwo muzyczne
• 1963, 1974 – Czerwone pantofelki (reż. Jerzy Wąsowicz) – opracowanie muzyczne
• 1963 – Dziewiąty sprawiedliwy (reż. R. Sobolewski) – muzyka
• 1963 – Pokusa (reż. Stanisław Milski) – opracowanie muzyczne
• 1963 – Śluby panieńskie (reż. Irena Ładosiówna) – opracowanie muzyczne
• 1964 – Igraszki z diabłem (reż. Jan Maciejowski) – kierownictwo muzyczne

Bibliografia

• Waschko R., Przewodnik Iskier: muzyka jazzowa i rozrywkowa, Warszawa 1970, Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, tu hasło Janikowski, Jan, s. 136.
• Wolański R., Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej, Warszawa 1995, Agencja Wydawnicza MOREX, ISBN 83-86848-05-7, tu hasła Janikowski Jan, s. 76, 77; Amazonki, s. 4.
• Szczygielski M., Filipinki - to my! Ilustrowana historia pierwszego polskiego girlsbandu, Warszawa 2013, Instytut Wydawniczy Latarnik, Agora SA, Oficyna Wydawnicza AS, ISBN 978-83-268-1277-4.

Linki zewnętrzne

• Jan Janikowski w Katalogu Polskich Płyt Gramofonowych
• Jan Janikowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-10] .