Jan Kajetan Trojański

Jan Kajetan Trojański

Data i miejsce urodzenia	1796[1] Lublin
Data i miejsce śmierci	24 lipca 1850 Marienbad
Profesor nauk filologicznych[2]
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	Uniwersytet Jagielloński – filozofia 1821
Rektor[3]
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Okres spraw.	1841–1843
Poprzednik	Maciej Józef Brodowicz
Następca	Leon Laurysiewicz

Jan Kajetan Trojański (ur. w lutym 1797 lub w 1796^[1][2] w Lublinie, zm. 24 lipca 1850 w Mariańskich Łaźniach) – polski filolog klasyczny, leksykograf. Profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prezes Towarzystwa Naukowego Krakowskiego.

Życiorys

Syn Stanisława, magistra chirurgii. W Lublinie ukończył gimnazjum. Na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie studiował filologię klasyczną, a następnie we Wrocławiu prawo. Po dwóch latach porzucił studia prawnicze, powracając do filologii klasycznej. Za prace naukowe otrzymał w 1817 roku 50 talarów nagrody od Uniwersytetu Wrocławskiego^[4]. Po ukończeniu studiów został na Uniwersytecie Wrocławskim lektorem języka i literatury polskiej. Zdał egzamin nauczycielski i w Poznaniu w 1819 roku rozpoczął pracę w gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. W grudniu 1821 na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego uzyskał stopień doktora^[1][4].

Pracował w Poznaniu, gdzie wraz z Józefem Muczkowskim zajmował się porządkowaniem akt miejskich i sporządzaniem inwentarza na polecenie pruskiego magistratu Poznania. Prace zakończyli w 1826 roku, kończąc dzieło zaczęte pięć lat wcześniej przez Jana Wilhelma Cassiusa^[5].

W 1828 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie przez dwadzieścia lat oddawał się głównie zajęciom dydaktycznym oraz studiom języka niemieckiego w Katedrze Literatury Łacińskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego^[4]. Od 1828 wykładał literaturę polską i łacińską oraz pełnił funkcję członka Wielkiej Rady Uniwersyteckiej^[2]. W latach 1835–1837 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego UJ^[1]. W latach 1841–1843 był rektorem Uniwersytetu^[3] i jednocześnie prezesem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego^[1].

W latach 1845–1848 ponownie był dziekanem Wydziału Filozoficznego, a w 1849 został powołany do komisji opracowującej dla Uniwersytetu „kompletny plan naukowy”^[2].

Zmarł latem 1850 w Mariańskich Łaźniach (Marienbad). Miejsce pochówku pozostaje nieznane^[2].

Życie prywatne

Żonaty był od 1828 roku ze Zgorzalewiczówną z Kościana.

Publikacje

Był autorem popularnych i cenionych w swoim czasie podręczników szkolnych i słowników. W 1819 roku opracował we Wrocławiu Gramatykę łacińską do potrzeby szkól polskich zastosowaną, która miała kilka wydań i używana była w szkołach wielkopolskich. Wydał również Słownik polsko-łaciński do szkolnego użycia... (1819) i Zadania do tłumaczenia z polskiego na łacińskie (1828). W Poznaniu opracował artykuł z dziedziny dydaktyki języków klasycznych, wydany przez gimnazjum poznańskie (1824). Jego najbardziej znane prace powstały jednak w Krakowie – w 1833 opublikował Gramatykę niemiecką do szkolnego i prywatnego użycia, a także słowniki polsko-niemieckie i niemiecko-polskie, m.in: Dokładny niemiecko-polski słownik do podręcznego użycia dla Polaków i Niemców^[6] (wydany w 1844^[7]).

Przypisy

Bibliografia

• Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 773. ISBN 83-01-02722-3.

Linki zewnętrzne

• Jan Kajetan Trojański: Dokładny niemiecko-polski słownik do podręcznego użycia dla Polaków i Niemców. Cz.1 – publikacja dostępna online (pol.). europeana.eu. [dostęp 2015-08-05].
• Publikacje Jana Kajetana Trojańskiego w bibliotece Polona