Jan Kieżun

Jan Kieżun

podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	13 kwietnia 1890 Karłowszczyzna, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	26 października 1970 Bydgoszcz
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego, Wojsko Polskie, Armia Krajowa
Formacja	Carskie Siły Powietrzne, Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	4 Pułk Lotniczy
Stanowiska	dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Jan Robert Kieżun (ur. 13 kwietnia 1890 w Karłowszczyźnie, w powiecie oszmiańskim na Litwie, zm. 26 października 1970 w Bydgoszczy) – podpułkownik pilot, działacz lotniczy, komendant Bydgoskiej Szkoły Pilotów, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Wychowywał się we Władykaukazie w Rosji, gdzie zamieszkali jego rodzice^[1].

Po uzyskaniu stopnia podporucznika w Szkole Oficerskiej Artylerii w Petersburgu służył jako młodszy oficer w 43 Brygadzie Artylerii w Wilnie (1913–1914). Następnie służył w 2 Oddziale Lotniczym w Lidzie, skąd skierowano go na kurs do Szkoły Pilotów w Sewastopolu. W latach 1915–1916 walczył jako porucznik pilot i dowódca zgrupowania lotniczego w 2 Oddziale Lotniczym na Froncie Południowo–Zachodnim i Zachodnim, gdzie też dwukrotnie był ranny^[1]. W grudniu 1916 został odkomenderowany do Francji, gdzie latał bojowo w 12 Grupie Niszczycielskiej (myśliwskiej) na Froncie Północnym (1916–1918), awansując do stopnia podpułkownika. Łącznie podczas I wojny światowej wykonał dużą liczbę lotów bojowych o łącznym czasie 381 godzin^[2].

Pod koniec 1918 powrócił z Francji do Polski. Latem 1919 został dowódcą najstarszej, 10. Eskadry lotnictwa polskiego w Brześciu nad Bugiem, którą przebazowano na lotnisko Ławica pod Poznaniem i przydzielono do Frontu Wielkopolskiego. 22 stycznia 1920 eskadra uczestniczyła z powietrza w defiladzie wojskowej w Bydgoszczy, podczas przejęcia miasta z rąk pruskich^[1]. Do kwietnia 1920 stacjonowała na lotnisku bydgoskim, skąd skierowano ją na front wojny polsko–bolszewickiej. Przydzielona do 9 Dywizji Piechoty prowadziła loty rozpoznawcze i bombardujące, a w czasie odwrotu wojsk sowieckich spod Warszawy wykonała szereg lotów szturmowych^[1].

Po zakończeniu wojny 1 grudnia 1920 został komendantem Szkoły Pilotów w Bydgoszczy i kierował nią do października 1925^[1][3]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Departamencie III Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, a jego oddziałem macierzystym był 3 Pułk Lotniczy w Poznaniu^[4].

W 1924 ukończył kurs w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Od 5 października 1925 dowodził 4 Pułkiem Lotniczym w Toruniu^[2]. 23 grudnia 1926 roku został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa i przydzielony do dyspozycji II wiceministra spraw wojskowych^[5]. Następnie był oficerem placu Stanisławów^[6]. 9 sierpnia 1929 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI^[7][8]. Z dniem 31 marca 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku z powodu „utraty zdolności fizycznych” do pełnienia zawodowej służby wojskowej, stwierdzonej przez komisję superrewizyjną^[9][10].

W latach 30. mieszkał w Toruniu, a potem w Bydgoszczy, gdzie od 1937 pracował jako kierownik działu zakupów w Francusko–Polskim Towarzystwie Kolejowym^[1].

W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Toruń. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[11].

W okresie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i Krakowie. Działał w Armii Krajowej pod pseudonimem „Lot”^[1][12].

8 marca 1945 został internowany i wywieziony w głąb Związku Sowieckiego, gdzie pracował w kopalni węgla, ołowiu i cynku. W listopadzie 1947 powrócił do Polski i zamieszkał na stałe w Bydgoszczy^[1].

Od 1948 był kierownikiem zaopatrzenia w Państwowym Przedsiębiorstwie Robót Komunikacyjnych nr 1^[1]. Jego pasją było lotnictwo, udzielał się w Aeroklubie Bydgoskim oraz prowadził wykłady dla młodzieży^[2]. W 1961 był współorganizatorem i pierwszym prezesem Bydgoskiego Klubu Seniorów Lotnictwa (do 1967)^[13]. Zmarł 26 października 1970 w Bydgoszczy. Został pochowany na cmentarzu Nowofarnym^[1].

Jan Kieżun był żonaty z Felicją z Kojusów. Miał córkę Barbarę (1926–1944)^[1] która zginęła walcząc jako sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi
• Polowa Odznaka Pilota nr 6 – „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920” – 11 listopada 1928^[14]
• Rosyjski Order św. Stanisława kl. 2
• Rosyjski Order św. Włodzimierza kl. 2
• Rosyjski Order św. Anny kl. 2
• Rosyjski Order św. Stanisława kl. 3
• Rosyjski Order św. Anny kl. 3
• Rosyjski Order św. Anny kl. 4
• Rosyjski Order św. Jerzego
• Francuski Krzyż Wojenny z 3 palmami

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
• Stanisław Błażejewski, Janusz Kutta, Marek Romaniuk: Bydgoski Słownik Biograficzny. T. IV. Bydgoszcz: Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, 1997, s. 60-62. ISBN 83-85327-42-8.
• Arkadiusz Kaliński. Bydgoskie lotnisko w latach 1916-1939. „Kronika Bydgoska”. XX, 1999. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. ISSN 04545451.