Jan Koźmian

Jan Koźmian
Ilustracja
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1814
Wronów

Data i miejsce śmierci

20 września 1877
Wenecja

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1860

Jan Koźmian (ur. 27 grudnia 1814 we Wronowie[1], zm. 20 września 1877 w Wenecji) – polski ksiądz katolicki, publicysta i działacz społeczny.

Życiorys

Urodził się w zamożnej ziemiańskiej rodzinie. Do szkoły chodził w Lublinie, a w Warszawie do liceum, gdzie w 1830 r. zdał maturę. W czasie powstania listopadowego był podoficerem artylerii. Po upadku powstania wyjechał do Francji. W Tuluzie ukończył studia prawnicze (1832–1838). Osiadłszy w Paryżu, podtrzymywał kontakty z Mickiewiczem, Goszczyńskim i Zaleskim. Był jednym ze współwydawców pisma Hotelu Lambert Trzeci Maj. współpracował z francuskimi działaczami katolickimi (de Montalembert, Veuillot).

Po samobójstwie żony (1853) rozpoczął (1857) studia teologiczne w Rzymie. Święcenia kapłańskie uzyskał w 1860, po czym został proboszczem w Krzywiniu. W 1870 już jako kanonik poznański towarzyszył arcybiskupowi w misji do pruskiej kwatery w Wersalu. Zamieszany w rzekome przygotowania zamachu na Otto von Bismarcka, aresztowany. Po wyjściu z więzienia, kierował ultramontańskim Kuryerem Poznańskim. Zmarł w Wenecji, 20 września 1877 wracając z Rzymu do Polski. O jego śmierci donosił nawet londyński The Times. Pochowany 29 września 1877 w archikatedrze w Poznaniu, w jednej z kaplic (pomnik autorstwa Oskara Sosnowskiego).

Był jednym z ojców polskiego pozytywizmu i wynalazcą terminu: praca organiczna.

Życie prywatne

Jego bratem był Stanisław Egbert Koźmianj, siostrą Zofia Przewłocka a wujem Kajetan Koźmian.

Prace

  • Stan rzeczy w Wielkim Księstwie Poznańskim, 1847
  • Rzeczy włoskie, 1848
  • Dwa bałwochwalstwa w Polsce niebezpieczne, 1849
  • Przeznaczenia Francyi, 1849
  • Nowy Rok, 1850
  • Pisma, 3 tomy, Poznań 1881.

Przypisy

  1. ↑ Koźmian Jan, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-11-06].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ks. Jan Koźmian.jpg
Ks. Jan Koźmian