Jan Kowalski (pilot)

Jan Kowalski

1 zwycięstwo
kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	19 listopada 1916 Mircze
Data i miejsce śmierci	15 maja 2000 Nottingham
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	112 eskadra myśliwska, dywizjon 303, dywizjon 315, dywizjon 316, dywizjon 317
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa bitwa o Anglię
Odznaczenia

Jan Kowalski (ur. 19 listopada 1916 w Mirczu, zm. 15 maja 2000 w Nottingham) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kapitan (ang. Flight Lieutnant) Królewskich Sił Powietrznych.

Życiorys

Ukończył Gimnazjum we Włodzimierzu Wołyńskim i w 1932 roku wstąpił do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich. Po jej ukończeniu został mechanikiem, w Eskadrze Szkolnej Pilotów dla Podoficerów w Radomiu-Sadkowie uzyskał specjalizację na pilota myśliwskiego. Następnie został skierowany do Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu na wyższy kurs pilotażu w specjalności myśliwskiej. Po jego ukończeniu został przydzielony do 112 eskadrze myśliwskiej w Warszawie^[1].

W 1937 roku został przeniesiony do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy na stanowisko instruktora pilotażu samolotów liniowych. Po wybuchu II wojny światowej wszedł w skład Rezerwowej Eskadry Rozpoznawczej Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, latał na samolotach PZL.23 Karaś. 17 września przeleciał do Czerniowiec w Rumunii, 31 października dotarł do Marsylii. Otrzymał przydział do bazy lotniczej w Istres, następnie został przeniesiony do głównej bazy szkoleniowej Polskich Sił Powietrznych we Francji w Lyon-Bron. 4 marca 1940 roku trafił do Centrum Wyszkolenia w Rennes^[2].

Po klęsce Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do RAF, otrzymał numer służbowy 793450 (zmieniony później na P-1909)^[3]. Po odbycia przeszkolenia na brytyjskich samolotach bojowych, 21 sierpnia został skierowany do dywizjonu 303^[4]. W tym dywizjonie walczył w czasie Bitwy o Anglię^[5]. 26 września 1940 roku zestrzelił Messerschmitta Bf 109^[6]. 27 września udało mu się uszkodzić Heinkla He 111^[7].

22 stycznia 1941 skierowany do nowo tworzonego dywizjonu 315^[8]. 5 grudnia 1942 roku, po zakończeniu tury lotów bojowych, otrzymał przydział do 58 Operation Training Unit (OTU) na stanowisko instruktora^[2]. 13 lutego 1943 roku wszedł w skład Cyrku Skalskiego, w jego składzie wykonał 39 lotów bojowych w Afryce. Od 21 lipca do października 1943 służył w dywizjonie 316, następnie został przeniesiony do dowództwa 131 Skrzydła Myśliwskiego. 28 kwietnia 1944 roku został przydzielony do dywizjonu 317, 1 maja 1945 roku powrócił do bazy w Blackpool, 9 listopada został przydzielony do 131 Skrzydła Myśliwskiego. W lipcu 1946 roku odbył kurs Kierowników Ruchu Lotniczego i został kierownikiem ruchu lotniczego w Stacji RAF Swinderby. W 1948 został zdemobilizowany^[9]. Zajął się handlem. Zmarł 15 maja 2000 w Notthingham.

Awanse

• sierżant
• podporucznik – czerwiec 1942
• porucznik – 1 czerwca 1943
• kapitan – 1 czerwca 1944

Zwycięstwa powietrzne

Na liście Bajana sklasyfikowany został na 248. pozycji z 1 samolotem Luftwaffe zestrzelonym na pewno i jednym uszkodzonym.

zestrzelenia pewne:

• 1/8 Do-215^[10] – 18 września 1940 (pilotował Hurricane'a P3089)
• Me 109 – 26 września 1940 (pilotował Hurricane'a P3089)

uszkodzenia:

• He 111 – 27 września 1940 (pilotował Hurricane'a P3089)

Ordery i odznaczenia

• Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari (nr 11062) (1 czerwca 1945),
• Krzyż Walecznych – trzykrotnie (1 lutego 1941, 19 lutego 1942, 20 grudnia 1943),
• Medal Lotniczy – trzykrotnie,
• Polowa Odznaka Pilota,
• brytyjski Zaszczytny Krzyż Lotniczy (10 kwietnia 1946).

Przypisy

Bibliografia

• Robert Gretzyngier, Wojtek Matusiak: Polacy w obronie Wielkiej Brytanii. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007. ISBN 978-83-7301-946-1. OCLC 189476159.
• Richard King: Dywizjon 303. Walka i codzienność. Wydawnictwo RM, 2014. ISBN 978-83-7773-324-0. OCLC 898278760.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Janusz Kubit: Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich, Krosno 1938-1939. Krosno: Graffia - Agencja wydawniczo-fotograficzna, 2019. ISBN 978-83-955211-0-2. OCLC 1135440195.
• Robert Sikora: Bitwy polskiego lotnictwa : 1918-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2016. ISBN 978-83-7020-626-0. OCLC 953188670.
• Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09630-9. OCLC 830493548.
• Józef Zieliński: Lotnicy polscy w Bitwie o Wielką Brytanię. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MH, 2005. ISBN 83-906620-4-3. OCLC 838825949.
• Józef Zieliński, Wojtek Matusiak, Robert Gretzyngier: Polscy lotnicy w Bitwie o Anglię. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13984-8. OCLC 924759692.
• Cyrk Skalskiego | Jan Kowalski