Jan Lachowicz (1896–1973)
 pułkownik piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 sierpnia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 13 sierpnia 1973 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 3 Pułk Piechoty |
| Stanowiska | dowódca batalionu piechoty |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     _4r_BAR.svg){kind=small} _2r_BAR.svg){kind=small}    | |
Jan Lachowicz[a] (ur. 24 sierpnia 1896 w Kłodnie Wielkim, zm. 13 sierpnia 1973 w Londynie) – żołnierz Legionów Polskich, pułkownik piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, w 1964 roku mianowany przez prezydenta RP na uchodźstwie generałem brygady, minister obrony narodowej w latach 1969–1972 w Rządzie RP na uchodźstwie.
Życiorys
Jan Lachowicz urodził się 24 sierpnia 1896 roku w Kłodnie Wielkim[1]. Był synem Marii. Przed 1914 kształcił się w gimnazjum.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Służył w szeregach 3 pułku piechoty w składzie II Brygady. Został wzięty do niewoli rosyjskiej[2]. W 1916 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Żółkwi[2].
U kresu wojny jako student brał udział w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej[3].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej[3]. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[4][5][6]. W latach 20. i 30. był oficerem 54 pułku piechoty w Tarnopolu, w tym w 1928 pełnił funkcję komendanta obwodowego przysposobienia wojskowego[7][8][9][10]. Na majora został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 61. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. W marcu 1933 został sekretarzem komitetu budowy pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego Tarnopolu[12].
W maju 1933 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy batalionu KOP „Snów”. We wrześniu 1933 roku został przeniesiony do batalionu KOP „Wołożyn” na stanowisko dowódcy batalionu. W kwietniu 1935 roku został przeniesiony do batalionu KOP „Słobódka” na stanowisko dowódcy batalionu[13]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku w korpusie oficerów piechoty.
12 kwietnia 1939 roku objął dowództwo batalionu KOP „Słobódka II”, który 1 września 1939 roku został przemianowany na III batalion 3 pułku piechoty KOP[1]. Na czele tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej. 23 września 1939 roku we wsi Radoszyn, w gminie Hołoby (powiat kowelski), dostał się do niewoli radzieckiej. 30 września 1939 roku został przetransportowany z Kowla do Szepietówki, a w dniach 2–5 października 1939 roku do kopalni torfu w obwodzie sumskim. W dniach 1–2 listopada 1939 roku został przewieziony do obozu w Kozielsku[14]. Od 1940 roku był osadzony w obozie NKWD w Griazowcu[15][16]. Na mocy układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 odzyskał wolność, po czym wstąpił do formowanej Armii Polskiej w ZSRR gen. Władysława Andersa.
We wrześniu 1941 roku został organizatorem i dowódcą 18 pułku piechoty[17]. W kwietniu 1942 roku został przeniesiony na stanowisko dowódcy 15 pułku piechoty[18]. W październiku 1942 roku został organizatorem i dowódcą 5 batalionu ciężkich karabinów maszynowych. Od 1 sierpnia 1943 roku do 25 sierpnia 1944 roku sprawował funkcję zastępcy dowódcy 6 Lwowskiej Brygady Piechoty[19][20]. Wziął udział w kampanii włoskiej. Walczył w bitwie o Monte Cassino[21]. W sierpniu 1944 roku objął dowództwo 2 Brygady Strzelców Karpackich i sprawował je przez kolejnych 12 miesięcy. Na pułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1944 roku w korpusie oficerów piechoty.
Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. W listopadzie 1945 roku został przeniesiony do 7 Dywizji Piechoty. Od lutego 1946 roku do maja 1947 roku był komendantem Szkoły Podchorążych Piechoty w Centrum Wyszkolenia Armii.
Był członkiem Kapituły Krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari, powoływany 7 marca 1960[22], do 7 marca 1962[23], ponownie od 7 marca 1964[24], 7 marca 1964[24], 7 marca 1966[25][26]. Prezydent RP na uchodźstwie August Zaleski mianował go generałem brygady (11 listopada 1964 roku), ministrem obrony narodowej w rządzie Aleksandra Zawiszy (15 września 1969 roku[27]) oraz ministrem obrony narodowej w rządzie Zygmunta Muchniewskiego (20 lipca 1970 roku[28]). 14 lipca 1972 roku prezydent RP na uchodźstwie Stanisław Ostrowski zwolnił go z urzędu ministra obrony narodowej i powierzył mu sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowego rządu, co nastąpiło cztery dni później[29].
15 grudnia 1954 roku został członkiem Rady RP powołanym przez prezydenta RP na uchodźstwie Augusta Zaleskiego[30]. 25 marca 1958 roku został członkiem II Rady RP powołanym przez prezydenta RP na uchodźstwie Augusta Zaleskiego[31]. 28 października 1968 roku prezydent RP na uchodźstwie August Zaleski powołał go na członka IV Rady RP[32].
Zmarł 13 sierpnia 1973 roku w Londynie. Jego żona zmarła rok później[3]. Prochy zostały potajemnie przewiezione do Polski i pochowane na cmentarzu w miejscowości Smardy Górne[3], a po ok. 30 latach przeniesione na Cmentarz Komunalny w Opolu[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 94[33]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 10255[34]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1972)[35]
- Krzyż Niepodległości (9 listopada 1931)[36]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1960)[37]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie) „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie) „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[38]
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 17626[39]
Uwagi
- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Jan II Lachowicz” w celu odróżnienia od innego oficera o tym samym imieniu i nazwisku.
Przypisy
- ↑ a b Lachowicz 1942 ↓, s. 4.
- ↑ a b I. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Państwowego w Żółkwi za rok szkolny 1916. Żółkiew: 1916, s. 12.
- ↑ a b c d e Monika Kluf: Spełniła się ostatnia wola generała. Nowa Trybuna Opolska, 2003-06-19. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 421.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 364.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 198.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 278.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 254.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 68.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 582.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 38.
- ↑ Tarnopol buduje wielki pomnik Marszałka Piłsudskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 7, nr 84 z 26 marca 1933.
- ↑ Lachowicz 1967 ↓, s. 53.
- ↑ Lachowicz 1967 ↓, s. 76–84.
- ↑ Peszkowski 1989 ↓, s. 72.
- ↑ Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. s. 14. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Żaroń 1981 ↓, s. 68.
- ↑ Żaroń 1981 ↓, s. 117.
- ↑ Żaroń 1981 ↓, s. 266.
- ↑ Filipow 2011 ↓, s. 208.
- ↑ Wawer 2009 ↓, s. 122.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1960 r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, nr 1 z 25 maja 1960.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1962 r. o zwolnieniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 8, nr 1 z 25 lutego 1963.
- ↑ a b Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1964 r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, nr 3 z 17 lipca 1965.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1966 r. o zwolnieniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, nr 1 z 19 marca 1966.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1966 r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, nr 1 z 19 marca 1966.
- ↑ Zwolnienie ministra. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 14, nr z 3 listopada 1969.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 2, Londyn 1 października 1970 roku, s. 9.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 3, Londyn 21 lipca 1972 roku, s. 9.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 15, Londyn 15 grudnia 1954 roku, s. 88.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 3, Londyn 27 marca 1958 roku, s. 15.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 6, Londyn 30 października 1968 roku, s. 36.
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 371.
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 448.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, nr 8 z 31 grudnia 1972.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pacę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 30, 7 października 1960. „za zasługi położone w pracach w polskich organizacjach wojskowych”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Kwatera Główna 6 Lwowskiej Brygady Piechoty - krzyz.montecassino.eu, krzyz.montecassino.eu [dostęp 2022-01-28].
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jan Lachowicz, Odpowiedź na kwestionariusz, Londyn: Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.13c, 20 lipca 1942 [zarchiwizowane z adresu 2018-11-25].
- Jan Lachowicz, Bitwa 3-go 3 Pułku Piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza (3. PP KOP) z wojskami sowieckimi we wrześniu 1939 roku, Londyn: Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.13c, 1967 [zarchiwizowane z adresu 2018-11-25].
- Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim i Środkowym Wschodzie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1981.
- Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989. ISBN 83-85015-66-3.
- Zbigniew Wawer: Monte Cassino 1944. Bellona, 2009.
- Krzysztof Filipow. Sztandar 18. Lwowskiego Batalionu Strzelców. „Białostockie Teki Historyczne”. 9, s. 208, 2011. ISSN 1425-1930.
- Zygmunt Matuszak: Generał brygady Jan II Lachowicz. Żołnierz nieznany. Zelów: Oficyna Wydawnicza ATENA, 2012. ISBN 978-83-922460-7-7.
- Żołnierze Niepodległości. Jan Lachowicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-02].
Media użyte na tej stronie
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Orzełek legionowy
Baretka: Krzyż Walecznych (1941) nadany dwukrotnie.
Baretka: Krzyż Monte Cassino
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).