Jan Lutyński

Jan Lutyński
Data i miejsce urodzenia

19 października 1921
Płock

Data i miejsce śmierci

16 kwietnia 1988
Łódź

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski, Warszawa

Zawód, zajęcie

socjolog, politolog

Edukacja

profesor zwyczajny

Alma Mater

Uniwersytet Łódzki

Małżeństwo

Krystyna Lutyńska

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Jana Lutyńskiego na cmentarzu Powązkowskim

Jan Lutyński (ur. 19 października 1921 w Płocku, zm. 16 kwietnia 1988 w Łodzi) – socjolog, politolog, profesor Uniwersytetu Łódzkiego.

Życiorys

Był synem Romana Lutyńskiego (1888–1968) – prawnika, prezesa Towarzystwa Naukowego Płockiego[1] i Anny z Płoskich (1893–1989). Młodszy brat prawnika Władysława Lutyńskiego (1919-2002).

Szkołę średnią ukończył w Płocku (Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły) w 1939. Walczył we wrześniu 1939 i przekroczył granicę polsko-litewską. Po zajęciu Litwy internowany przez Armię Czerwoną. Po zwolnieniu z obozu pozostał na Wileńszczyźnie. Żołnierz Armii Krajowej. W 1944 trafił do sowieckiego obozu dla żołnierzy AK, potem do obozu pracy przymusowej. Do kraju wrócił w 1946 r. i podjął studia na Uniwersytecie Łódzkim. Podczas studiów został asystentem prof. Józefa Chałasińskiego w Instytucie Socjologicznym UŁ. Na Uniwersytecie Łódzkim przeszedł wszystkie szczeble kariery naukowej, uzyskując w 1981 tytuł profesora zwyczajnego. W 1960 był stypendystą Fundacji Forda. Należał do współzałożycieli Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Przez wiele lat był redaktorem naczelnym Przeglądu Socjologicznego. W latach 1983–1986 wchodził w skład Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W pracy naukowej zajmował się historią nauk społecznych, metodologicznymi zagadnieniami procesów badawczych w socjologii, wpływem realnego socjalizmu na społeczeństwo polskie. Zajmował stanowisko dyrektora Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Od 1980 należał do NSZZ „Solidarność”, był ekspertem i doradcą struktur związkowych. W 1981 r. podczas strajku studenckiego pełnił funkcję doradcy komitetu strajkowego.

Żona Krystyna Lutyńska z Leśniewskich (1931–2016[2]) – doktor socjologii, specjalizowała się w metodologii empirycznych badań społecznych; córka Hanna (ur. 1957).

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera Pod Murem V, rząd 1, miejsce 34-35)[3].

W 2009 za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[4].

Najważniejsze publikacje

  • Ewolucjonizm w etnologii anglosaskiej a etnografia radziecka. Łódź, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1956. (Łódzkie Towarzystwo Naukowe – Wydział 2. Prace z Historii Myśli Społecznej i Badań Społecznych, nr 6).
  • Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 1994. (Łódzkie Towarzystwo Naukowe – Prace Wydziału II Nauk Historycznych i Społecznych – nr 96).
  • Nauka i polskie problemy. Komentarz socjologa; słowo wstępne Krystyna Lutyńska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990.
  • Strajk studentów łódzkich ’81 w świetle analiz socjologicznych; praca zbiorowa pod red. Jana Lutyńskiego. Warszawa: PTS, 1988; wyd. 2. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, 2010, ISBN 978-83-7525-356-6.
  • redaktor serii: Analizy i próby technik badawczych w socjologii.
  • liczne artykuły w czasopismach fachowych: „Przegląd Socjologiczny”, „Studia Socjologiczne”, „Kultura i Społeczeństwo”.

Przypisy

  1. Skwer w Płocku imienia Romana Lutyńskiego | dzieje.pl - Historia Polski, dzieje.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  2. Krystyna Lutyńska, Warszawa, Łódź, 07.09.2016 - kondolencje, nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
  3. Cmentarz Stare Powązki: ADAM ROBERT ŁUKASIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19].
  4. Odznaczenia podczas uroczystości w Łodzi. prezydent.pl, 12 grudnia 2009.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Jan Lutyński grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Jana Lutyńskiego na Cmentarzu Powązkowskim