Jan Maciej Jasielski

Jan Maciej Jasielski
Ilustracja
jako chorąży w 1916 (stoi) z Tadeuszem Graffem
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

3 stycznia 1894
Płotycz

Data i miejsce śmierci

18 listopada 1964
Quilmes

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

III Brygada Legionów Polskich
11 Batalion Saperów Kolejowych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Późniejsza praca

naczelnik warsztatów PKP

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, trzykrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej
Państwowa Odznaka Sportowa

Jan Maciej Jasielski (ur. 3 stycznia 1894 w Płotyczy, zm. 18 listopada 1964 w Quilmes) – kapitan Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem Jana Mieczysława Jasielskiego (oficjalisty prywatnego i urzędnika rady powiatowej przemyskiej) oraz Tekli z domu Krawczyk. Posiadał starsze rodzeństwo – brata Roberta Tadeusza (ur. 1891) i siostrę Marię. Ojciec osierocił go, gdy Jan Maciej miał 3 miesiące. Wychowywało go rodzeństwo ojca – brat Roman Jasielski (księgarz w Stanisławowie) i siostra Anna Jasielska (nauczycielka w Stanisławowie). Utrzymywał również kontakt z matką, która wyszła powtórnie za mąż za Piotra Czopkowskiego – restauratora w Stryju i z przyrodnim bratem – Romanem Czopkowskim.

Jan Maciej uczęszczał do szkół w Stanisławowie, Lwowie i Sanoku. W 1914 rozpoczął studia inżynierskie w Mittweidzie (Niemcy) k. Chemnitz. Ze względu na wybuch I wojny światowej i wojnę polsko-bolszewicką studia ukończył w 1920.

W okresie I wojny służył w Legionach w 3 pułku piechoty II Brygady Legionów i 4 pułku piechoty (III Brygada Legionów Polskich).

W czasie walk został ranny w rękę. Od 1 marca do 1 maja 1916 uczył się w Szkole Chorążych. Na stopień chorążego piechoty został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1916[1]. 6 lipca 1916 pod Wołczeckiem dostał się do rosyjskiej niewoli[2]. W niewoli (w Nikołajewsku) spotkał się ze swoim bratem. Robert Tadeusz, prawnik, był podporucznikiem rezerwy c. i k. Pułku Piechoty Nr 58 ze Stanisławowa[3]. W 1918 obaj uciekli z niewoli i po powrocie do kraju zostali przyjęci do Wojska Polskiego.

19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Był wówczas oficerem 3 Pułku Piechoty Legionów[4]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego Lublin, a jego oddziałem macierzystym był 45 Pułk Piechoty[5]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 749. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[6][7]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 48 Pułk Piechoty w Stanisławowie[8][9]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Stanisławów. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI. Był wówczas w grupie oficerów „reklamowanych na 12 miesięcy”[10].

Po demobilizacji rozpoczął pracę w Kopalniach Nafty w Bitkowie, a następnie w Warsztatach Kolejowych PKP w Stanisławowie. Był zastępcą naczelnika, a później naczelnikiem warsztatów. Działał w Klubie Sportowym „Rewera” w Stanisławowie, w Lidze Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Był również ławnikiem miejskim. Jako ławnik brał udział w Koronacji Cudownego Wizerunku Najświętszej Marii Panny Łaskawej w kościele ormiańskim w Stanisławowie w dniu 30 maja 1937 roku, którą to koronację prowadzili kardynał August Hlond prymas Polski oraz arcybiskup dr Józef Teodorowicz, metropolita Ormiański. Tak w wydanej w Stanisławowie w 1938 r. książce „Wspomnienie Koronacji Cudownego Wizerunku Najświętszej Marii Panny Łaskawej w kościele ormiańskim w Stanisławowie dnia 30 maja 1937 roku” Jana Macieja Jasielskiego wspomina dominikanin o. Konstany Maria Żukiewicz „...Orszak biskupi przeszedł do salonu recepcyjnego (Ratusza), gdzie w imieniu chorego Wiceprezydent miasta mgra Kotlarczuka przywitał Go ławnik miejski J. Jasielski,...”. W 1939 po zajęciu Stanisławowa przez Rosjan, został aresztowany przez NKWD i zesłany na roboty na Ural[11]. Został „zwolniony” do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.

Służbę w stopniu kapitana rozpoczął w miejscowości Tockoje w październiku 1941. Służył w 11 batalionie saperów kolejowych w Rosji, Iraku, Iranie, Palestynie, Egipcie, Włoszech, Anglii i Szkocji. Otrzymał Odznakę Honorową Baonu nr 6/48. Wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. 10 czerwca 1947 został zdemobilizowany.

W tym czasie mieszkał w Szkocji, w Strowan House niedaleko Crieff, hrabstwo Perth. Działał w Towarzystwie Polsko-Szkockim, Związku Kolejarzy Polskich i Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów. W 1949 roku wyjechał do Argentyny. Pracował w zakładach Metalroca S.A. Mieszkał w Llavallol koło Buenos Aires. Po jego śmierci przyjaciele Jana Macieja Jasielskiego zamieścili w nekrologach informację o tym, że był odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Rodzina w kraju nie zna tego faktu.

Jan Maciej Jasielski spoczął na cmentarzu w Quilmes. W 1970 roku, powracający z emigracji do Polski, przyjaciele Jana Macieja Jasielskiego – Maria i Wincenty Kwiatkowscy – przywieźli urnę z jego prochami i przekazali córce Helenie. Ostatecznie Jan Maciej Jasielski spoczął na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu (pole 6-3-26)[12]. W 1987 spoczęła tam również Jego żona Kamilla, a w 1999 roku zięć Ryszard Jan Harajda. 25 kwietnia 2011 roku spoczęła tam również córka Helena Harajda z d. Jasielska.

Życie prywatne

W 1920 w Lublinie wstąpił w związek małżeński z Kamillą Niemcówną (nauczycielką), córką Jana Niemca i Heleny z domu Małaniak. W Lublinie, w 1921 roku urodziła się ich jedyna córka Helena Anna Jasielska po mężu Harajda – profesor nadzwyczajnyfizyk akustyk, związana z Uniwersytetem im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Wyższą Szkołą Rolniczą w Poznaniu, Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Zielonej Górze i Akademią Muzyczną w Poznaniu.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 29.
  2. VII Lista strat 1916 ↓, s. 9.
  3. Ranglisten 1918 ↓, s. 264, 645.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, s. 786.
  5. Spis oficerów 1921 ↓, s. 149, 668.
  6. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 476.
  7. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 417.
  8. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 261.
  9. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 241.
  10. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 9, 952.
  11. Według zaświadczenia Ośrodka Karta Nr 24516 z 25 sierpnia 2005 – wykaz spraw prowadzonych przez NKWD nr 886095, tom 410, strona 7 pozycja 6.
  12. Poznan.pl - Plan Poznania - Cmentarze, www.poznan.pl [dostęp 2020-07-27].
  13. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 23 grudnia 1922 roku, s. 966.
  15. M.P. z 1931 r. nr 74, poz. 120.
  16. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 322.

Bibliografia

Dokumenty i zdjęcia Jana Macieja Jasielskiego znajdują się w Ossolineum we Wrocławiu, w Dziale Rękopisów, w Księdze przychodów pod nr akc. 117/2005.

Media użyte na tej stronie

PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
Chorąży Jasielski oraz chorąży Graff na huśtawce, 1916.jpg
Chorąży Jan Maciej Jasielski (stoi) oraz chorąży Tadeusz Graff (siedzi) na huśtawce. Zdjęcie z okresu walk pozycyjnych Legionów nad Styrem.
Państwowa Odznaka Sportowa.jpg
Autor: Pnapora, Licencja: CC BY-SA 4.0
Państwowa Odznaka Sportowa