Jan Magnus Tęczyński

Jan Magnus Tęczyński
Ilustracja
Herb
Topór
Rodzina

Tęczyńscy herbu Topór

Data i miejsce urodzenia

1579
Kraśnik

Data śmierci

17 lipca 1637

Ojciec

Andrzej Tęczyński (zm. 1588)

Matka

Zofia Dembowska

Żona

Dorota Mińska

Dzieci

Gabriel (zm.1629), Krzysztof (zm. 1632), Stanisław (zm.1634), Izabela Tęczyńska

Jan Magnus Tęczyński herbu Topór (ur. 16/17 września 1579 roku w Kraśniku – zm. 17 lipca 1637 roku) – wojewoda krakowski w 1620 roku, cześnik koronny w 1618 roku, starosta radoszycki w latach 1622-1633[1], podczaszy królowej w latach 1610-1620, starosta płocki w latach 1608-1617, starosta radoszycki w latach 1622-1623, starosta żarnowiecki w latach 1631-1633[2].

Życiorys

Syn Andrzeja Tęczyńskiego i Zofii Dembowskiej. W 1606 r. ożenił się z Dorotą Mińską z którą miał trzech synów: Gabriela (zm.1629), Krzysztofa (1609-1632), Stanisława (1611-1634) i córkę Izabelę, która to została żoną Łukasza Opalińskiego.

Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa krakowskiego w 1632 roku[3]. Jako senator wziął udział w sejmach: 1620, 1623, 1627, 1631, 1632 (III) i 1633 roku[4].

Razem z siostrą Agnieszką z Tęczyńskich Firlejową rozbudował i zmodernizował zamek Tenczyn. Był człowiekiem wykształconym, w czasie włoskich studiów zaprzyjaźnił się z Galileuszem. Opiekował się ludźmi sztuki, był m.in. protektorem Piotra Kochanowskiego (bratanka Jana), którego zainspirował do przetłumaczenia „Jerozolimy wyzwolonej” Torquato Tasso. Przyjaźnił się z uczonymi Akademii Krakowskiej, sam był adresatem wielu rozpraw naukowych i utworów literackich. Współpracował z siostrą Agnieszką przy fundacji klasztoru karmelitów w Czernej koło Krzeszowic. Był również fundatorem klasztoru kamedułów w Rytwianach.

Według dotychczasowych przekazów został pochowany w kaplicy zamku Tenczyn, skąd w 1783 r. jego zwłoki zostały przeniesione dzięki staraniom ks. Kazimierza Bodurkiewicza, jednego z dwóch ostatnich zamkowych kapelanów, do podziemi kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Tenczynku. Miejsce jego pochówku upamiętnia tablica umieszczona w posadzce kościoła z błędną datą jego śmierci (1638 r.). W 2018 Kamil Bogusz odnalazł jednak dokument z archiwum klasztoru karmelitów w Czernej, z którego wynika, że Jana Magnusa pochowano w klasztorze kamedułów w Rytwianach. Z ustaleń Bogusza wynika, że w kościele w Tenczynie spoczywają zwłoki innego Jana Tęczyńskiego, kasztelana wojnickiego zmarłego w 1593[5].

Przypisy

  1. ↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 266.
  2. ↑ Zbigniew Anusik, Dwa ostatnie pokolenia Tęczyńskich herbu Topór. Kilka korekt i uzupełnień dotyczących genealogii rodu, w: Przegląd Historyczny 111, 2020, 4, s. 737.
  3. ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]
  4. ↑ Leszek Andrzej Wierzbicki, Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 159.
  5. ↑ Który Jan spoczywa w kościele w Tenczynku?. [dostęp 2018-03-30].

Bibliografia

  • Ziemia Tenczyńska. Parafia św.Katarzyny Aleksandryjskiej, J. Lenczowski, ks. Krzysztof Strzelczyk.
  • Kalendarz Polski, Ruski na rok Pański 1888, „Kartka z dziejów Tęczyna”, ks. Wincenty Smoczyński.

Media użyte na tej stronie

POL COA Topór.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Topór