Jan Majchrowski

Jan Majchrowski (ur. 17 listopada 1964 w Warszawie) – polski prawnik, politolog, nauczyciel akademicki, doktor habilitowany nauk prawnych, pierwszy wojewoda lubuski. W 2018 prezydent Andrzej Duda powołał go do pełnienia urzędu sędziego Sądu Najwyższego, lecz legalność tej nominacji jest przedmiotem kontrowersji w środowisku sędziowskim i wśród przedstawicieli nauki prawa^[1].

Życiorys

Syn Stefana Majchrowskiego. Ukończył w 1990 studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W 1993 ukończył studia politologiczne na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW. W 1997 uzyskał stopień doktora nauk prawnych, a w 2012 doktora habilitowanego nauk prawnych na podstawie rozprawy Ewolucja funkcji wojewody jako przedstawiciela Rządu. Kształcił się też w ramach staży, studiów podyplomowych i stypendiów m.in. w Centro Incontri e Studi Europei w Rzymie (1988), Parlamencie Europejskim (1991), na Uniwersytecie Grenoble II (1994–1995), uniwersytecie La Sapienza w Rzymie (1997), w Akademii Obrony Narodowej (1999), Akademii Administracji Publicznej w Wiedniu (2000). Od 1990 jest zatrudniony w Instytucie Nauk o Państwie i Prawie na WPiA UW, od 2015 na stanowisku profesora nadzwyczajnego. W 2013 został profesorem nadzwyczajnym Wyższej Szkoły Administracji Publicznej w Ostrołęce oraz członkiem senatu tej uczelni. Był również wykładowcą na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Zajmuje się nauką o państwie i prawoznawstwem, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu teorii państwa i prawa konstytucyjnego.

W latach 90. był doradcą i ekspertem generalnego komisarza wyborczego oraz Komisji Konstytucyjnej „Solidarności”. W 1998 z rekomendacji Jerzego Stępnia został doradcą w gabinecie politycznym ministra spraw wewnętrznych i administracji Janusza Tomaszewskiego, a następnie podsekretarzem stanu w tymże resorcie i delegatem rządu ds. reformy administracyjnej w województwie lubuskim^[2]. Od 1999 do 2000 pełnił z ramienia AWS funkcję wojewody lubuskiego. Należał do Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego^[3]. W latach 2006–2008 był ekspertem Rady Europy ds. finansowania partii politycznych w ramach GRECO – Grupy Państw Przeciw Korupcji. W marcu 2016 został powołany przez marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego na koordynatora Zespołu Ekspertów do Spraw problematyki Trybunału Konstytucyjnego, który otrzymał za zadanie podjęcie kwestii związanych z zaistniałym w 2015 kryzysem wokół TK^[4].

W 2018 w trakcie kryzysu wokół Sądu Najwyższego w Polsce zgłosił swoją kandydaturę na sędziego Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego^[5].

W związku ze zgłoszeniem się przez niego na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego był jednym z adresatów wystosowanego we wrześniu 2018 listu otwartego grupy profesorów i innych wykładowców Wydziału Prawa i Administracji UW, w którym apelują oni, by wycofał swoją kandydaturę: „Ubieganie się w tych warunkach o stanowisko sędziego Sądu Najwyższego jest zachowaniem, które wspiera działania noszące znamiona deliktu konstytucyjnego i godzi w zasady etyki zawodu prawnika. To postępowanie sprzeniewierza się zarazem wychowawczym powinnościom nauczyciela akademickiego i przysiędze doktorskiej, dlatego budzi nasz zdecydowany sprzeciw.” List podpisali m.in. Marek Wąsowicz, Tadeusz Tomaszewski, Maria Zabłocka, Piotr Girdwoyń, Wojciech Brzozowski, Jakub Urbanik, Eleonora Zielińska, Andrzej Zakrzewski, Monika Płatek, Marcin Matczak, Ewa Gruza, Maciej Taborowski, Przemysław Konieczniak, Maria Boratyńska, Aleksander Chłopecki, Zbigniew Banaszczyk^[6].

19 września 2018 prezydent Andrzej Duda wydał postanowienie o powołaniu go do pełnienia urzędu sędziego Sądu Najwyższego w Izbie Dyscyplinarnej^[7].

Status Jana Majchrowskiego jako sędziego SN był rozpatrywany w toku postępowania prowadzonego w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN ze skargi sędzi Moniki Frąckowiak z Poznania kwestionującej legalność wyboru J. Majchrowskiego do SN (z uwagi na przedstawienie jego kandydatury na urząd sędziego przez Krajową Radę Sądownictwa obsadzoną niezgodnie z konstytucją). W ramach tej procedury skład Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalne o dopuszczalność orzekania w sprawie legalności wyboru osób powołanych do pełnienia urzędu sędziego Sądu Najwyższego^[8].

Na przełomie października i listopada 2020 roku usiłował bronić się przed udziałem w jego zajęciach studentek i studentów Uniwersytetu Warszawskiego, którzy uczestniczyli w zajęciach z nakładką Strajku Kobiet^[9].

6 grudnia 2021 roku zrzekł się urzędu sędziego Sądu Najwyższego^[10] w proteście przeciwko dalszemu wykonywaniu pracy sędziego przez Józefa Iwulskiego, mimo zawieszenia Iwulskiego przez Izbę Dyscyplinarną w związku z zarzutami o zbrodnie komunistyczne i wniósł w sprawie nieuprawnionego orzekania wniosek do prokuratury^[11]; określając w 2022 r. sytuację Sądzie Najwyższym „małą Magdalenką”^[12].

Jest honorowym obywatelem Wschowy.

Wybrane publikacje

• Cesare Lombroso i pytanie o kryminologię, 2000
• Chadecja w III Rzeczypospolitej, 2003
• Ewolucja funkcji wojewody jako przedstawiciela Rządu, 2011
• Finansowanie partii politycznych w Polsce (1989–1996), 1997
• Ordynacje wyborcze do Sejmu w procesie krystalizacji systemu partyjnego w Polsce, 1998
• System polityczny Rzeczypospolitej Polskiej w przekroju (współautor), 1997
• Ustawodawstwo Sejmu lat 1989–1991 a sprawa majątku byłej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 2002
• Ustrój konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej z tekstem Konstytucji z 2 IV 1997 r. (z Piotrem Winczorkiem), 1998
• Ustrój państwowy Rzeczypospolitej Polskiej (z Piotrem Winczorkiem), 1993
• Konstytucja Solidarności (red.), 2018 (ISBN 978-83-7666-574-0)
• Oddziaływanie na procesy decyzjne Unii Europejskiej (red.), 2013
• Państwo-prawo-polityka w przestrzeni konstytucyjnej (red.), 2007
• W obronie suwerenności (red.), 2017 (ISBN 978-83-7666-505-4)

Przypisy

Bibliografia

• Dr hab. Jan Majchrowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2012-03-10] .