Jan Marcińczyk

Jan Marcińczyk

mjr Jan Marcińczyk (1931)
major
Data i miejsce urodzenia	4 października 1881 Lublin
Data i miejsce śmierci	16 lutego 1941 Auschwitz
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	70 Pułk Piechoty 52 Pułk Piechoty 55 Pułk Piechoty 2 Pułk Strzelców Podhalańskich
Odznaczenia

Jan Marcińczyk (ur. 4 października 1881^[1] w Lublinie^[2], zm. 16 lutego 1941 w Auschwitz^[2]) – major piechoty Wojska Polskiego, literat, poeta.

Życiorys

Ukończył szkołę oficerską w Kazaniu. W 1907 służył w pułku piechoty w Penzie. Za wystąpienie w kasynie oficerskim, w obronie honoru Polaków, został wydalony z armii. Do 1914 pracował w służbie cywilnej. W międzyczasie w Nałęczowie poznał Stefana Żeromskiego, któremu opowiedział historię swojego życia, a która to historia stała się kanwą powieści „Uroda życia”^[3]. W czasie rewolucji 1917 ratował polskie zabytki, między innymi w Kijowie odzyskał sztandary z powstania kościuszkowskiego, listopadowego i styczniowego, które w 1922 przekazał do Muzeum Wojska w Warszawie^[3]. W październiku 1918 w Lublinie na czele sformowanego przez siebie oddziału rozbrajał okupantów austriackich i uwolnił więźniów politycznych osadzonych w Zamku lubelskim^[3].

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 119. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 70 pp^[4]. Później został przeniesiony do 52 Pułku Piechoty w Złoczowie na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy batalionu sztabowego^[5]. Od stycznia do 1 maja 1924 był odkomenderowany do Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Powiat^[6]. Następnie został przeniesiony do 55 Pułku Piechoty w Lesznie na stanowisko dowódcy II batalionu^[7]. W sierpniu 1925 został przeniesiony do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku na stanowisko kwatermistrza^[8]. W lutym 1927 został zwolniony ze stanowiska kwatermistrza i pozostawiony w dyspozycji dowódcy pułku^[9]. Z dniem 1 kwietnia 1927 został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 31 maja tego roku został przeniesiony w stan spoczynku^[10]. W 1928 mieszkał w Rawiczu^[11].

W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[1].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 wziął udział w obronie Warszawy, a później prowadził działalność konspiracyjną^[3].

Przyjaźnił się z Kornelem Makuszyńskim i Arturem Oppmanem. Miał syna Marka^[3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości (21 kwietnia 1937)^[12]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[13][14]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (15 marca 1939)^[15]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Twórczość

• Chwila osobliwa, Lublin 1919.
• My, Legjon Puławski! [wiersz], Legjonista Puławski 1932, nr 2.
• Jenerał Kruk-Heydenreich. „Żołnierz Polski”. 10 (394), s. 2–3, 1924-03-09. Warszawa. 
• Jenerał Kruk-Heydenreich. „Żołnierz Polski”. 11 (395), s. 12–14, 1924-03-16. Warszawa. 

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Marek Marcińczyk. We wspomnieniu syna. „Kamena”. 4 (724), 1981-02-15. Lublin. ISSN 0137-7108. 
• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2020-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].

Linki zewnętrzne

• Dzieła Jana Marcińczyka w bibliotece Polona