Jan Mauersberger
 ksiądz Jan Mauersberger | |
| Data i miejsce urodzenia | 4 września 1877 |
|---|---|
| Data śmierci | 12 sierpnia 1942 |
| Stopień instruktorski | |
| Organizacja harcerska | |
| Przewodniczący ZHP | |
| Okres sprawowania | od 27 września 1939 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
      | |
Jan Paweł Mauersberger, ps. ks. Longin (ur. 4 września 1877 w Warszawie, zm. 12 sierpnia 1942) – ksiądz, doktor teologii, instruktor harcerski i społecznik, harcmistrz Rzeczypospolitej, przewodniczący Komendy Naczelnej ZHP, Przewodniczący ZHP (1923, 1927–1929, 1939–1942), wiceprzewodniczący ZHP (1920–1924, 1931–1939), Naczelny Kapelan ZHP (1924–1925), kapelan Szarych Szeregów (1939–1941), dziekan Wojska Polskiego.
Życiorys
Był synem Wiktora i Marii Kazimiery z Reinhardtów. W związku z podejrzeniem choroby płuc wyjechał z matką do Algieru. Po wyzdrowieniu studiował teologię i filozofię w Rzymie. Otrzymał tam doktorat z teologii i prawa kanonicznego. Do Warszawy wrócił w 1903 r.
Związany z harcerstwem od 1912 r. (w 16. Warszawskiej Drużynie Harcerzy). W 1914 roku był kapelanem na pierwszym kursie instruktorskim w Skolem. W latach 1915–1916 był członkiem Naczelnej Komendy Skautowej w Warszawie, następnie komendantem Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP) w Królestwie Polskim.
W latach 1920–1921 działał na rzecz zjednoczenia organizacji harcerskich i skautowych w jeden Związek Harcerstwa Polskiego. W latach 1923 oraz 1927–1929 pełnił funkcję Przewodniczącego ZHP, a w latach 1924–1925 był jego naczelnym kapelanem. W Kościelisku założył prewentorium dla młodzieży harcerskiej.
Od 1919 był kapelanem Wojska Polskiego. Z dniem 30 listopada 1924 roku, na własną prośbę, został przeniesiony do korpusu oficerów rezerwowych w stopniu proboszcza ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 0,8 lokatą w duchowieństwie wojskowym[1].
27 grudnia 1933 został powołany z pospolitego ruszenia do służby czynnej, mianowany zawodowym duchownym wojskowym w stopniu dziekana ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 i 1. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania rzymskokatolickiego i przydzielony do Polowej Kurii Biskupiej na stanowisko kanclerza[2][3]. Na stanowisku kanclerza pozostawał do 1939[4].
W latach 1939–1942 p.o. Przewodniczący ZHP. Poszukiwany przez Gestapo ukrywał się w Konstancinie.
Zmarł podczas okupacji w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera C-3-22,23)[5].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 26 września 2009)[6][7]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)[8]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[9]
- Krzyż Niepodległości (3 maja 1932)[10]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[11]
- Odznaka ZHP „Wdzięczności” (1921)
- Honorowy Krzyż Harcerski z Czasów Walk o Niepodległość (1938)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 21 listopada 1924, s. 685.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 2, 14.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 405.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 948.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MAUERSBERGER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-14].
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 27, poz. 296 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”.
- ↑ uhonorowanie odbyło się tego samego dnia w czasie uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie związanych z 70. rocznicą utworzenia Szarych Szeregów Ordery w 70. rocznicę utworzenia Szarych Szeregów. prezydent.pl, 26 września 2009. [dostęp 2012-05-12].
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 280 „za zasługi na polu pracy społecznej oraz na polu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego”.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 109, poz. 142 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 35.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 471.
- Polski Słownik Biograficzny. T. 20. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975, s. 257-258.
- Wacław Błażejewski: Z dziejów harcerstwa polskiego (1910–1939). Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1985. ISBN 83-203-1714-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Janusz Wojtycza (red.): Harcerski słownik biograficzny. T. 1. Warszawa: Muzeum Harcerstwa, 2006, s. 141–143. ISBN 83-923571-1-6.
Linki zewnętrzne
- Komentarz do prawa harcerskiego – ks. hm RP Jan Mauersberger. dziewietnastakldh.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-22)].
- Jan Mauersberger – publikacje w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Lilijka instruktorska noszona przez harcmistrza Rzeczypospolitej
Uczestnicy zjazdu kół harcerskich z okresu zaborów w Warszawie w drodze do Belwederu. Na pierwszym planie wiceprzewodniczący ZHP ks. Jan Mauersberger.
Ksiądz Jan Mauersberger, Przewodniczący ZHP w latach 1923, 1927-1929 and 1940-1942
Uroczystość po chrzcie Katarzyny Piskorskiej w 1937 roku. Stoją m.in. Leonard Piskorski (3. od lewej), Przemysław Podgórski (4.), Aleksander Kamiński (5.), Tomasz Piskorski (6.), Katarzyna Piskorska (7., na rękach matki, Marii Piskorskiej, 8.), Anna Piskorska (9., dziecko), Anna Podgórska (10.), Zuzanna Dieuleveut Kaulek (13.), Witold Podgórski (14.), Kazimierz Cetnarowicz (15., drugi od prawej). W centrum siedzi sufragan warszawski Antoni Szlagowski, na lewo od niego Lucjan Kaulek, na prawo od Antoniego Szlagowskiego siedzą Wanda Gentil-Tippenhauer (matka chrzestna), Kazimierz Gorzkowski (ojciec chrzestny) i Jan Mauersberger. Przed Antonim Szlagowskim siedzi bokiem Janina Jurkiewicz.