Jan Mertka

Ten artykuł od 2021-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Jan Mertka
Data i miejsce urodzenia	27 lipca 1899 Przygodzice
Data i miejsce śmierci	27 grudnia 1918 Szczypiorno
Zawód, zajęcie	robotnik
Odznaczenia

Jan Mertka (ur. 27 lipca 1899 w Przygodzicach, zm. 27 grudnia 1918 w Szczypiornie^[1][2]) – polski robotnik, pierwszy poległy powstaniec wielkopolski.

Życiorys

W poszukiwaniu pracy wyemigrował do Westfalii, gdzie pracował w piekarni i w fabrykach (m.in. w Bochum) jako monter-elektryk.

Aktywnie angażował się w prace polskich towarzystw młodzieżowych w Niemczech. Podczas I wojny światowej został wcielony do armii pruskiej w Chociebużu.

W 1918 wstąpił do I Batalionu Pogranicznego, stacjonującego w Szczypiornie, sformowanego w Kaliszu, m.in. z żołnierzy funkcjonującego w Republice Ostrowskiej I Pułku Polskiego z Ostrowa Wielkopolskiego, rozwiązanego na rozkaz Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu.

27 grudnia, w dniu wybuchu powstania, Jan Mertka odbywał służbę patrolową w Szczypiornie. Poległ podczas ostrzału ze strony niemieckiej, około godziny 11.30. W odpowiedzi powstańcy zajęli Boczków, który stał się pierwszą w całości wyzwoloną miejscowością w Poznańskiem.

Pochowano go wśród innych powstańców na Nowym Cmentarzu na Wenecji w Ostrowie. Uhonorowany pomnikiem w Boczkowie, tablicą pamiątkową w Przygodzicach oraz ulicą w Ostrowie, Przygodzicach i Nowych Skalmierzycach.

Za pierwszego poległego powstańca wielkopolskiego część historyków uznaje postrzelonego śmiertelnie w Poznaniu około 6 godzin po Janie Mertce Franciszka Ratajczaka.

• 

  Kwatera grobów uczestników powstania wielkopolskiego. Miejsce spoczynku Jana Mertki.

• Miejsce spoczynku Jana Mertki.

• 

  Pomnik Jana Mertki w Boczkowie.

• Tablica upamiętniająca w Boczkowie.

• Tablica upamiętniająca w Przygodzicach.

• 

  Budynek w Przygodzicach gdzie uczył się Jan Mertka.

• 

  Ulica Jana Mertki w Przygodzicach.

• 

  Ulica Jana Mertki w Nowych Skalmierzycach.

• Ulica Jana Mertki w Ostrowie Wielkopolskim.

• 

  Tablica ulicy w Ostrowie Wielkopolskim.

Przypisy