Jan Mielecki

Jan Mielecki
Herb
Gryf
Data urodzenia

1501

Data śmierci

1561

Ojciec

Stanisław z Mielca

Żona

Anna Kolanka z Dalejewa

Dzieci

Mikołaj Mielecki

Jan Mielecki herbu Gryf (ur. 1501, zm. w 1561 roku[1]) – od 1540 kasztelan wiślicki, potem wojewoda podolski, marszałek wielki koronny. W roku 1557 dowodził armią polską podczas wyprawy poswolskiej, hetman okresowy w 1557 roku[2], rotmistrz jazdy obrony potocznej w latach 1526–1557[3].

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej Mieleckich herbu Gryf wywodzącej się z Mielca w Sandomierskiem. Był synem Stanisława z Mielca, kasztelana zawichojskiego, rotmistrza królewskiego. Posiadał znaczny majątek. Należał do niego rodowy zamek mielecki, położony nad Wisłoką, część miasta Mielec, Zgórsko i Długa Wola. Ponadto był właścicielem 9 miast części jednego oraz 93 wsi, większość nabył w województwie ruskim. Był tenutariuszem wielu dóbr królewskich. Dzierżawił wójtostwa tłumackie, kopczyckie, czynieckie, czuniłowskie oraz starostwa chmielnickie, grodeckie i samborskie.

Studiował na Akademii Krakowskiej w 1514 roku[1]. Karierę w armii koronnej rozpoczął w 1526 jako rotmistrz jazdy obrony potocznej, przez 14 lat będzie zdobywał doświadczenie bojowe w walkach z Tatrami i Mołdawianami na Rusi i Podolu. W 1531 wziął udział w wyprawie hetmana Jana Tarnowskiego na Pokucie, przeciw hospodarowi mołdawskiemu Rareszowi. Walczył w bitwie pod Obertynem (22 sierpnia 1531). W tej kampanii jego chorągiew liczyła 499 koni, Mielecki wystawił 50-konny poczet rotmistrzowski. W 1535 obejmuje urząd kasztelana czchowskiego, w 1540 wiślickiego w 1548 zostaje mianowany wojewodą podolskim, a w 1556 marszałkiem wielkim koronnym.

Poseł na sejm krakowski 1538/1539 roku z województwa krakowskiego[1].

W 1557 został hetmanem królewskich wojsk w wyprawie Zygmunta Augusta do Inflant. Był zaufanym współpracownikiem hetmana Tarnowskiego, organizował z nim zaciąg żołnierzy na wojnę z inflancką gałęzią zakonu krzyżackiego.

Życie prywatne

W 1539 poślubił Annę Kolankę, córkę hetmana Jana Koli, która dla zawarcia tego małżeństwa opuściła mury klasztorne[4]. Jego synem był hetman Mikołaj Mielecki.

Zmarł w 1561.

Przypisy

  1. a b c Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 91.
  2. Marek Plewczyński, Naczelne dowództwo armii koronnej w latach 1501–1572, w: Studia i Materiały do Historii Wojskowości t. XXXIV, 1992, s. 51.
  3. Marek Plewczyński, Żołnierz jazdy obrony potocznej za panowania Zygmunta Augusta, Warszawa 1985, s. 283.
  4. Marek Plewczyński, Obertyn 1531, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, s. 124.

Bibliografia

  • Marek Plewczyński, Wojny i wojskowość polska w XVI wieku. Tom I. Lata 1500–1548, Oświęcim 2017
  • Marek Plewczyński, Obertyn 1531, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.

Media użyte na tej stronie

POL COA Gryf.svg
Autor:
Tadeusz Gajl – projejt graficzny
Bastianow (Bastian) – wersja wektorowa
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb Gryf
Laski.gif
(c) Emax, CC-BY-SA-3.0
Marshal canes of the Polish-Lithuanian Commonwealth