Jan Myjak

Jan Myjak-Myjkowski (ur. 5 czerwca 1849 w Zagorzynie koło Łącka nad Dunajcem, zm. 23 lipca 1927 r. w Lichwinie), działacz ruchu ludowego w Galicji, poeta ludowy.

Pochodził z rodziny chłopskiej; był synem Macieja i Anny z domu Kyrcz, miał trzech braci : Walentego Myjkowskiego(1843-1916), profesora Gimnazjum Wadowity w Wadowicach w latach 1873 - 1906, Antoniego(1851-1940) - pracownika Kolei Państwowych we Lwowie oraz Piotra Myjkowskiego ur. 1853, prawnika, prezesa Sądu w Sarajewie. Ukończył tylko szkołę ludową, gdzie jego nauczycielem był Adam Czarnek. Proboszczem w parafii był ks. Tomasz Korab-Pociłowski. To im zawdzięcza możliwość zapoznania się z całą polską literaturą w tym z dziełami Mikołaja Reja, J. Kochanowskiego i romantyków. Służbę wojskową odbył w Innsbrucku i niedługo po powrocie z wojska zadebiutował w 1875 roku jako poeta ludowy swym wierszem pt. „Wiersz górala z Zagorzyna z powodu upadku Polski”. W tym czasie poznał ks. Stanisława Stojałowskiego, organizatora ruchu ludowego w Galicji. Swoje wiersze zaczął drukować w „Wieńcu i Pszczółce”, piśmie redagowanym i wydawanym przez ks. Stojałowskiego. W 1877 ożenił się z Jadwigą Gałys. Wraz z grupą blisko 100 bogatych chłopów z Galicji pojechał na pielgrzymkę do Rzymu, którą dla uczczenia 50-lecia kapłaństwa papieża Piusa IX zorganizował St. Stojałowski. Potem jeszcze Jan Myjak brał udział w następnych pielgrzymkach do Częstochowy a nawet do Palestyny. Pod wpływem ks. Stojałowskiego zaangażował się w działalność społeczną i patriotyczną. Brał czynny udział w 100. rocznicy powstania kościuszkowskiego we Lwowie, gdzie integralną częścią uroczystości była Wystawa Krajowa, zjazd Kółek Rolniczych i odsłonięcie Panoramy Racławickiej. W rodzinnym Zagorzynie reaktywował podupadłe kółko rolnicze. 3 lipca 1893 został członkiem władz utworzonego na zjeździe w Nowym Sączu przez Jana i Stanisława Potoczków Związku Stronnictwa Chłopskiego. Przez 10 lat był członkiem władz Związku, do powstania PSL w Rzeszowie w 1903. W 1906 sprzedał swoje gospodarstwo w Zagorzynie i zakupił duże gospodarstwo w Lichwinie w pow. tarnowskim. Pierwsza żona zmarła kilka lat wcześniej, do Lichwina przybył z drugą żoną, Marią ze Zborowskich. Z dwóch małżeństw urodziło się dwanaścioro dzieci. W Lichwinie szybko włączył się do prac społecznych. Ożywił podupadłe kółko rolnicze, przy nim dzięki pomocy prezesa tarnowskiego oddziału Towarzystwa Szkoły Ludowej utworzył czytelnię Towarzystwa Szkoły Ludowej. W sąsiednim Tuchowie wszedł w skład nowo powstałej Kasy Raiffeisena. W krzewieniu oświaty w Lichwinie wspomagali go dwaj mieszkańcy Lichwina: Józef Kita i Jakub Bujak - ojciec prof. Franciszka Bujaka. Jan Myjak do Lichwina przybył jako działacz ZSCH, ale na Ziemi Tarnowskiej działał już Wincenty Witos i Jan Myjak stał się jego gorącym zwolennikiem. Witos w swych pamiętnikach zalicza Jana Myjaka-Myjkowskiego do grona swych najbardziej oddanych współpracowników. W tym też czasie Jan Myjak na podstawie dekretu "C.K. Namiestnictwo, dekret 106635 z dn.22.11.1900 roku" zmienił nazwisko na Myjkowski. Nazwisko z Myjak na Myjkowski zmienił już w 1872 roku Walenty a w 1900 roku bracia Jana, Antoni i Piotr. Nazwiska zmieniły również dzieci Jana urodzone do roku 1900. Działalność literacką rozpoczął w 1875 r. drukując w „Wieńcu” nr.7 z dn. 12.XI. „Wiersz rolnika z Zagórzyna z powodu upadku Polski”. Ogłaszał potem mnóstwo wierszy: W „Wieńcu”, „Pszczółce”, „Włościanienie”, „Ziemi”, „Związku Chłopskim"”, Przyjacielu Ludu” i „Piaście”. Redakcja „Związku Chłopskiego” w 1900 roku wydała specjalny dodatek poświęcony osobie i twórczości Jana Myjaka. Charakterystykę napisał Ludwik Młynek, podkreślając, że jest to pierwszy przypadek w Polsce - jubileusz 25-lecia twórczości chłopa-poety.

Ważniejsze utwory

• Wiersz górala z Zagorzyna z powodu upadku Polski
• Sądy trzech stanów
• Polskie kwiaty z niwy ludowej
• Duch czasu - na uczczenie 25-lecia twórczości Henryka Sienkiewicza
• Związek Chłopski
• Sen górala o Polsce
• Polska-widzenie
• Moim kochanym Przyjaciołom
• Rok nowy, rok ludowy
• Co bym ja ta rad
• O godności stanu chłopskiego
• Powaga stanu, majestat Boży

Ostatni wiersz napisał w 1927, mając 78 lat. W Lichwinie był inicjatorem utworzenia nowej parafii, budowy kościoła i szkoły. Zmarł w Lichwinie 23 lipca 1927 i pochowany jest jako jeden z pierwszych na nowo otwartym cmentarzu.