Jan Niemierski

Jan Niemierski
Kasperski
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1886
Butryny

Data i miejsce śmierci

1941
Auschwitz-Birkenau

Przebieg służby
Lata służby

1907–1908, 1914–1934

Siły zbrojne

Kaiserstandarte.svg Armia Cesarstwa Niemieckiego,
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Jednostki

1 Pułk Grenadierów,
6 Pułk Piechoty Legionów,
Straż Mazurska,
60 Pułk Piechoty Wielkopolskiej,
19 Pułk Piechoty Odsieczy Lwowa,
Batalion KOP „Hoszcza”

Stanowiska

dowódca odcinka,
dowódca kompanii,
komendant S. M.,
dowódca batalionu,
zastępca dowódcy pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka (walki o Lidę, walki o Wilno, bitwa pod Dyneburgiem)

Późniejsza praca

prezydent Rzeszowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Jan Niemierski
Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1886
Butryny

Data i miejsce śmierci

1941
Auschwitz-Birkenau

prezydent Rzeszowa
Okres

od 1935
do 1939

Przynależność polityczna

Obóz Zjednoczenia Narodowego

Poprzednik

Roman Krogulski

Następca

Jarosław Barwicz

Jan Niemierski, ps. „Kasperski” (ur. 26 czerwca 1886 w Butrynach, zm. 1941 w Auschwitz-Birkenau) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz społeczny, w latach 1935–1939 prezydent Rzeszowa.

Życiorys

Służba wojskowa

Urodził się 26 czerwca 1886 w Butrynach[1][2] jako syn Józefa i Anny z domu Wit. Absolwent Gimnazjum we Frankfurcie nad Odrą. Odbył roczną służbę wojskową w Armii Cesarstwa Niemieckiego w szeregach 1 pułku grenadierów w Królewcu od 1907 do 1908. Od 1908 do 1914 był zatrudniony w charakterze urzędnika bankowego w Metz (Alzacja-Lotaryngia). Po wybuchu I wojny światowej został wcielony do armii niemieckiej i służył w niej od połowy sierpnia 1914 do listopada 1918 w randze zastępcy oficera, a potem w stopniu podporucznika (do 1916 na froncie wschodnim, następnie do 1918 na froncie zachodnim). Podczas służby w wojsku zaborczym był jednocześnie współpracownikiem Polskiej Organizacji Wojskowej. Od wiosny do jesieni 1918 sprawował funkcję dowódcy odcinka kordonowego na linii Łomża-Osowiec.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego w połowie listopada 1918. Przydzielony do 6 pułku piechoty Legionów (w składzie 1 Dywizji Piechoty Legionów) i w jego szeregach w stopniu podporucznika uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej na stanowisku dowódcy 3 kompanii. Brał udział w walkach o Lidę i bitwie o Wilno, zaś po tym jak zajęty został Dyneburg, został przeniesiony do prowadzenia prac w ramach Plebiscytu na Warmii i Mazurach, które prowadził po potajemnym przedostaniu się na teren Prus Wschodnich. Za swoje czyny wojenne otrzymał Order Virtuti Militari.

Z dniem 15 lutego 1920 został komendantem naczelnym Straży Mazurskiej, działającej w sferze propagandy i agitacji do 12 lipca 1920. Następnie ponownie służył w macierzystym 6 pułku piechoty Legionów, w okresie pokoju stacjonującym w garnizonie Wilno. Został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3][4]. W 6 pp Leg. był dowódcą kompanii, dowódcą batalionu (przez dwa lata) i pełniącym obowiązki zastępcy dowódcy pułku[5][6]. 3 maja 1926 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 20. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7][8]. Następnie został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Ministerstwa Skarbu. 29 listopada 1927 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 60 pułku piechoty wielkopolskiej w Ostrowie Wielkopolskim[9][10][11][12]. 23 sierpnia 1929 roku otrzymał przeniesienie do 19 pułku piechoty Odsieczy Lwowa we Lwowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[13]. 31 marca 1930 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy Batalionu KOP „Hoszcza”[14][15]. Z dniem 30 czerwca 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[16].

Działalność polityczna i społeczna

Obchody Święta Narodowego 3 Maja w Rzeszowie w 1935 roku – prezydent Rzeszowa Jan Niemierski na trybunie honorowej trzeci z prawej.

3 stycznia 1935 Rada Miasta Rzeszowa wybrała Jana Niemierskiego na urząd prezydenta Rzeszowa[17][18]. Prezydent elekt J. Niemierski wraz z wiceprezydentem elektem Piotrem Więckiem złożyli przysięgę w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie 11 lutego 1935[19]. Został potwierdzony na tym stanowisku przez ministra spraw wewnętrznych w lutym 1935[20]. W Radzie Miasta Rzeszowa 28 marca 1935 został przewodniczącym Komisji Ogólnej[21]. Przed wyborami parlamentarnymi do Sejmu RP w 1935 został mianowany komisarzem wyborczym w okręgu wyborczym nr 78[22][23]. W marcu 1936 minister spraw wewnętrznych zatwierdził go na stanowisko prezydenta miasta Rzeszowa na okres 10-letni[24]. Został działaczem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. 6 marca 1935 został członkiem „Radzieckiego Klubu Gospodarczego” Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem w Radzie Miasta Rzeszowa[25] i pozostawał nim w dalszym czasie[26]. Był delegatem Rzeszowa do Związku Miast Polskich[27]. W lipcu 1935 został mianowany komisarzem wyborczym okręgu nr 78[28]. Reskryptem z 21 września 1935 jako przedstawiciel miasta Rzeszowa został wybrany na członka Lwowskiej Rady Wojewódzkiej[29][30]. W czerwcu 1937 Jan Niemierski został członkiem zarządu okręgu rzeszowskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego[31]. W grudniu 1938 objął kierownictwo organizowanego oddziału OZN w Rzeszowie[32]. Na przełomie czerwca i lipca 1938 wojewoda lwowski Alfred Biłyk oświadczył prezydentowi Niemierskiemu utratę do niego zaufania, wskutek „mało przychylnego ustosunkowania się do władz miejscowego OZON-u” i „niepokoju wniesionego do miejscowej KKO” oraz zasugerował mu rezygnację z urzędu, co Niemierski odrzucił; następnie Rada Miasta Rzeszowa uchwaliła wotum zaufania dla prezydenta, po czym został wydany odgórnie reskrypt zawieszający go w urzędowaniu, w wyniku czego władzę w Rzeszowie objął dotychczasowy wiceprezydent miasta[33].

W Rzeszowie Jan Niemierski działał społecznie: 16 lutego 1935 został członkiem zarządu Obwodu Powiatowego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej[34], w 1935 pełnił funkcję przewodniczącego rady Komunalnej Kasy Oszczędności w Rzeszowie[35], był kierownikiem oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej (wiceprezesem był płk Stanisław Siuda, dowódca stacjonującego w mieście 17 pułku piechoty)[36][37][38][39], prezesem Towarzystwa Oświaty Zawodowej[40], 19 kwietnia 1936 został wybrany przewodniczącym zarządu Towarzystwa Szkoły Rzemiosł[41], 22 kwietnia 1936 został przewodniczącym zarządu komisarycznego zarządu powiatowego Związku Strzeleckiego[42], przewodniczył Towarzystwu Rozwoju Ziem Wschodnich[43][44], Radzie Chrześcijańskiej Gminy miasta Rzeszowa[45][46].

Po wybuchu II wojny światowej w okresie trwającej okupacji niemieckiej na początku 1940 został aresztowany przez Gestapo. 5 kwietnia 1941 został osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Otrzymał tam numer obozowy 11328[1]. Poniósł tam śmierć w 1941.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b Informacje o więźniach. Jan Niemierski. auschwitz.org. [dostęp 2019-12-28].
  2. ↑ Według źródeł prasowych w 1935 („Zew Rzeszowa”, „Gazeta Rzeszowska”) urodził się w Olsztynie.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 401.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 346.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 140.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 136.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 166.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 20.
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 27 z 29 listopada 1927 roku, s. 346.
  10. ↑ Zmiany na wyższych stanowiskach w armii. „Gazeta Szamotulska”, s. 2, Nr 141 z 6 grudnia 1927. 
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 74.
  12. ↑ Pan Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki na uroczystościach wojskowych w 60 p. p. (Ostrów) i 68 p. p. (Września). „Żołnierz Wielkopolski”, s. 2, Nr 24 z 10 czerwca 1928. 
  13. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 291.
  14. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 117.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 905.
  16. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 144.
  17. ↑ Nowy zarząd miasta Rzeszowa. „Zew Rzeszowa”, s. 13, Nr 2 z 15 stycznia 1935. 
  18. ↑ Wybory zarządu miasta. „Gazeta Rzeszowska”, s. 1, Nr 2 z 6 stycznia 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 
  19. ↑ Wybory zarządu miasta Rzeszowa. „Gazeta Rzeszowska”, s. 3, Nr 8 z 17 lutego 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 
  20. ↑ Samorząd. Potwierdzenie Prezydium Zarządu Miasta. „Zew Rzeszowa”, s. 29, Nr 4 z 15 lutego 1935. 
  21. ↑ Z posiedzenia rzesz. Rady Miejskiej z dnia 28 marca 1935. „Gazeta Rzeszowska”, s. 2, Nr 14 z 31 marca 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 
  22. ↑ Nominacja komisarzy wyborczych. „Express Poranny”. Nr 205, s. 2, 26 lipca 1935. 
  23. ↑ Komisarze wyborczy. „Kurier Warszawski”. Nr 202, s. 3, 26 lipca 1935. 
  24. ↑ Zatwierdzony wybór prezydenta m. Rzeszowa. „Wschód”, s. 2, Nr 5 z 10 marca 1936. 
  25. ↑ Kronika. „Gazeta Rzeszowska”, s. 4, Nr 11 z 10 marca 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 
  26. ↑ Z rzeszowskich spraw komunalnych. „Gazeta Rzeszowska”, s. 2, Nr 19 z 3 maja 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 
  27. ↑ Kronika. Zjazd Związku Miast. „Zew Rzeszowa”, s. 60, Nr 8 z 15 kwietnia 1935. 
  28. ↑ Kronika. Komisarz wyborczy. „Zew Rzeszowa”, s. 123, Nr 15 z 1 sierpnia 1935. 
  29. ↑ 142. Zarządzenie. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 23, s. 188, 30 listopada 1935. 
  30. ↑ Komunikat prasowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 25, s. 214, 31 grudnia 1935. 
  31. ↑ Zebranie organizacyjne Okręgu rzeszowskiego O. Z. N.. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 138 z 23 czerwca 1937. 
  32. ↑ Zmiana ustroju OZON-u?. „Głos Zagłębia Rzeszowskiego”, s. 4, Nr 1 z 1 stycznia 1938. 
  33. ↑ Wojewoda i prezydent. „Orędownik”, s. 3, Nr 155 z 9 lipca 1938. 
  34. ↑ Kronika. Nowy zarząd Obwodu Powiatowego LOPP. „Gazeta Rzeszowska”, s. 4, Nr 9 z 24 lutego 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 
  35. ↑ Samorząd. Ze spraw Kom. Kasy Oszczędności m. Rzeszowa. „Zew Rzeszowa”, s. 148, Nr 19 z 1 lipca 1936. 
  36. ↑ Skład nowego Zarządu Oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej w Rzeszowie na rok 1935. „Gazeta Rzeszowska”, s. 2, Nr 22 z 19 maja 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 
  37. ↑ Kronika. Zarząd Oddziału L. M. i K.. „Zew Rzeszowa”, s. 82, Nr 10b z 25 maja 1935. 
  38. ↑ Święto morza. „Zew Rzeszowa”, s. 162, Nr 21 z 20 lipca 1936. 
  39. ↑ L. M. K. Oddział Rzeszów. „Zew Rzeszowa”, s. 167, Nr 21 z 20 lipca 1936. 
  40. ↑ Kronika. Towarzystwo Oświaty Zawodowej. „Zew Rzeszowa”, s. 99, Nr 12 z 15 czerwca 1935. 
  41. ↑ Kronika. Szkoła Rzemiosł. „Zew Rzeszowa”, s. 94, Nr 12 z 20 kwietnia 1936. 
  42. ↑ Kronika. Komisaryczny Zarząd Pow. Z. S.. „Zew Rzeszowa”, s. 117, Nr 15 z 20 maja 1936. 
  43. ↑ Kronika. Tow. Rozwoju Ziem Wschodnich. „Zew Rzeszowa”, s. 47, Nr 6 z 15 marca 1935. 
  44. ↑ Kronika. Organizacyjne posiedzenie Koła Tow. Rozwoju Ziem Wschodnich. „Gazeta Rzeszowska”, s. 4, Nr 12 z 17 marca 1935. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. 
  45. ↑ Samorząd. Z posiedzenia Rady Chrześc. Gminy m. Rzeszowa. „Zew Rzeszowa”, s. 225, Nr 30 z 20 października 1936. 
  46. ↑ Sprawy fundacyjne. „Zew Rzeszowa”, s. 152, Nr 19 z 1 października 1935. 
  47. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  48. ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi na polu wyszkolenia i administracji wojska”.
  49. ↑ Kronika. Odznaczenia w L. M. K.. „Zew Rzeszowa”, s. 79, Nr 10 z 11 kwietnia 1936. 
  50. ↑ Niezwykła uroczystość w Zw. Rezerwistów. „Zew Rzeszowa”, s. 14, Nr 2 z 10 stycznia 1937. 
  51. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r.

Bibliografia

Prezydenci i zarządcy Rzeszowa
Miasto prywatne
(1354–1815)
Polska pod zaborami
(1795–1918)
Burmistrzowie
Naczelnicy miasta
Burmistrzowie
II Rzeczpospolita
(1918–1939)
II wojna światowa
(1939–1944)
  • ks. Michał Tokarski (tymczasowo)
  • Maksymilian Rybicki (tymczasowo)
Polska Rzeczpospolita Ludowa
(1944–1989)
Prezydenci
Przewodniczący MRN
Prezydenci
III Rzeczpospolita
(od 1989)

Herb Rzeszowa

Media użyte na tej stronie

PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Kaiserstandarte.svg

Standarte seiner Majestät des Deutschen Kaisers
„Die Standarte, 4 m im Quadrat, besteht aus goldgelber Seide und zeigt das eiserne Kreuz, belegt mit dem kleineren Wappen Sr. Majestät. In den Winkeln des Kreuzes erscheinen je eine Kaiserkrone und drei rotbewehrte, schwarze Adler. Auf dem Kreuz steht "GO TT MIT UNS 18 70". Sobald Se. Majestät sich an Bord eines Schiffes begibt, wird die Kaiserstandarte am Topp des Grossmastes gehisst und alle anderen Kommando- und Unterscheidungszeichen gestrichen“.(Ströhl: Deutsche Wappenrolle, S. 80)
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Święto Narodowe 3 Maja - Rzeszów 1935 - trybuna NAC 1-P-2931-3.jpg
Święto Narodowe Trzeciego Maja 1935 – uroczystości w Rzeszowie. Trybuna honorowa podczas defilady. Na trybunie od lewej: dowódca 17 Pułku Piechoty ppłk Stanisław Siuda, prokurator J. Dobrzyński, starosta rzeszowski Marian Panglisz, prezydent Rzeszowa Jan Niemierski, NN, dowódca 10 Dywizjonu Artylerii Konnej ppłk Jan Woźniakowski. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-P-2931-3
Jan Niemierski 2.JPG
Jan Niemierski