Jan Prüffer

Jan Prüffer
Jan Prüffer
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	5 marca 1890 Bołkuny
Data i miejsce śmierci	30 grudnia 1959 Toruń
profesor zwyczajny
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1920 Uniwersytet Stefana Batorego
Habilitacja	1930 Uniwersytet Stefana Batorego
Profesura	1931, 1946
Uczelnia	Uniwersytet Stefana Batorego
Okres zatrudn.	1922–1939
Odznaczenia

Jan Prüffer (ur. 5 marca 1890 w Bołkunach, pow. drohicki, obecnie Białoruś, zm. 30 grudnia 1959 w Toruniu) – polski entomolog, lepidopterolog, profesor zwyczajny^[1].

W latach 1901–1905 uczęszczał do gimnazjum państwowego w Częstochowie, z którego został relegowany za udział w strajku szkolnym. Od 1907 roku kontynuował naukę w Gimnazjum Polskim, tam w 1909 roku zdał maturę. W tym samym roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiował nauki przyrodnicze, w tym zoologię pod kierunkiem Michała Siedleckiego. Ukończył studia magisterskie w 1914 roku^[1], uzyskując absolutorium. W latach 1915–1917 nauczał w częstochowskich szkołach, m.in. w Gimnazjum Żeńskim Wacławy Chrzanowskiej (w latach 1916–1917 był jego dyrektorem). Członek Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (VII 1916 – II 1917)^[2]. W 1917 roku wstąpił do Legionów.

W 1918 roku został zatrudniony na Uniwersytecie Jagiellońskim jako demonstrator, a potem asystent Michała Siedleckiego, pracował też w Krajowej Stacji do Badań Szkodników Zwierzęcych na Roślinach, funkcjonującej przy Zakładzie Zoologii UJ. W 1920 roku uzyskał stopień doktora^[1] nauk biologicznych, tematem rozprawy doktorskiej był Przegląd motyli większych (Macrolepidoptera) okolic Krakowa, a promotorem Henryk Ferdynand Hoyer.

W latach 1920–1921 pracował w Warszawie, w Państwowym Muzeum Zoologicznym, na Uniwersytecie Warszawskim jako asystent u Konstantego Janickiego oraz na Wydziale Leśnym SGGW.

W 1922 roku przeniósł się do Wilna, gdzie podjął pracę jako zastępca profesora na Uniwersytecie Stefana Batorego i objął funkcję kierownika Katedry Zoologii. W 1930 roku uzyskał uprawnienia veniam legendi na podstawie rozprawy Badania nad unerwieniem i narządami zmysłowymi rożków i skrzydeł u Saturnia pyri L. w związku ze zjawiskiem wabienia samców przez samice. Przewód habilitacyjny otwarty początkowo na Uniwersytecie Poznańskim, przeniesiono na Uniwersytet Stefana Batorego.

4 lutego 1925 ożenił się ze studentką Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego, Marią Znamierowską.

W 1931 roku otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie^[1]. W latach 1933–1934 pełnił funkcję dziekana Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego USB.

Po likwidacji uczelni przez okupacyjne władze litewskie w 1939 roku zaangażował się w tajne nauczanie na poziomie licealnym i uniwersyteckim oraz pracował w wileńskich instytucjach rolniczych (Stacja Ochrony Roślin Wileńskiej Izby Rolnej, Laboratorium Kwarantanny Roślin, Laboratorium Agrotechniczne).

W 1945 roku wyjechał do Torunia, gdzie organizował Wydział Matematyczno-Przyrodniczy na tworzonym Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Był dziekanem tego wydziału w latach 1945–1947. W 1946 roku otrzymał tytuł profesora na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu^[1]. Kierował Zakładem Zoologii Systematycznej oraz stacją badawczą w Koniczynce.

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[1]. Został pochowany na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu^[1]. Jedna z ulic lewobrzeżnego Torunia nosi imię Marii i Jana Prüfferów.

Wybrane publikacje

Ogłosił 142 publikacje naukowe^[1], m.in.:

• Z badań nad zależnością barwy skrzydeł motyli od kształtu łusek (1916)
• Z zadań krajoznawstwa polskiego (1917)
• Z obserwacji nad szkodnikami wiosennemi ogrodów, położonych koło budynków sanitarnych na Prądniku Białym pod Krakowem (1919)
• Badania nad unerwieniem i narządami zmysłowemi rożków i skrzydeł u Saturnia pyri L. w związku ze zjawiskiem wabienia samców przez samice (1927)
• Przyczynek do znajomości motyli północno-wschodniej Polski (1927)
• Szkodniki zbóż obserwowane w Polsce w r. 1932 i 1933 (1935)
• Studia nad motylami Wileńszczyzny (1947)
• Układ nerwowo-czuciowy i narządy zmysłowe odnóży chrząszczy (1948)
• Przyczynek do znajomości motyli Wołynia (1949)
• O niektórych nowych lub rzadkich motylach Pomorza (1950, wspólnie z Edwardem Sołtysem)
• O pewnych swoistościach entomofauny rezerwatu cisowego Wierzchlas (1950)
• Budowa i życie owadów (1952)

Przypisy

Bibliografia

• SławomirS. Kalembka SławomirS. (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, s. 561, ISBN 83-231-1988-0 .