Jan Radoliński

Jan Radoliński

mjr dypl. Jan Radoliński
major dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	24 czerwca 1897 Warszawa
Data śmierci	20 lutego 1942
Przebieg służby
Lata służby	1914–1935
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Oddziały Murmańskie Wojsko Polskie
Jednostki	64 pułk piechoty 4 Pomorski pułk piechoty 4 Dywizja Piechoty 18 pułk piechoty 15 pułk piechoty 28 Dywizja Piechoty 1 Dywizja Piechoty Legionów Oddział IV Sztabu Generalnego 30 pułk piechoty 72 pułk piechoty Oddział III Sztabu Generalnego 84 pułk piechoty 14 pułk piechoty 1 Batalion Strzelców Okręg Korpusu Nr VIII Okręg Korpusu Nr I
Stanowiska	dowódca plutonu k.m. zastępca dowódcy oddziału Murmańczyków I oficer sztabu dywizji szef sztabu dywizji dowódca batalionu delegat Sztabu Głównego przy PKP dowódca samodzielnego batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna domowa w Rosji wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Jan Wojciech Maksymilian Radoliński^[a] (ur. 24 czerwca 1897 w Warszawie, zm. 20 lutego 1942) – major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Syn Józefa i Marii z domu Loegler^[b]. Do szkół uczęszczał w Warszawie, gdzie w 1914 ukończył siedmioklasową szkołę realną i zdał maturę. Służył w armii rosyjskiej^[2], do której został wcielony 24 sierpnia 1914. W toku walk I wojny światowej był 3-krotnie ranny (dwukrotnie pod Baranowiczami i raz na Wileńszczyźnie). W armii carskiej służył do dnia 26 października 1917, awansując do stopnia podkapitana. Działał w Związku Wojskowych Polaków w Rosji. Do 25 maja 1918 jako ranny leczył się w moskiewskim szpitalu. Po wyleczeniu wstąpił do polskich oddziałów na Murmaniu (Samodzielny Oddział Murmański w 5 Dywizji Strzelców Syberyjskich). W dniu 2 lipca 1918 został przez gen. Józefa Hallera przemianowany na stopień kapitana^[3]. Pod koniec grudnia 1918 w randze kapitana dowodził plutonem karabinów maszynowych w tychże oddziałach^[4] (potem został dowódcą kompanii karabinów maszynowych), a w styczniu 1919 objął stanowisko zastępcy dowódcy oddziału^[5]. Wyróżnił się w trakcie walk na froncie kolejowym Archangielsk-Wołogda (maj-lipiec 1919), szczególnie podczas akcji zatrzymania pociągu transportującego zrewoltowane wojska „białych” Rosjan^[6]. Na mocy dekretu Naczelnego Wodza z 30 lipca 1920^[c] został przyjęty (jako oficer z grupy byłych armii gen. Hallera) do Wojska Polskiego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana w piechocie jako warunkowego i zaliczony do Rezerwy Armii z jednoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny, aż do demobilizacji^[7]. Na mocy rozkazu ministra spraw wojskowych, gen. por. Józefa Leśniewskiego, otrzymał wówczas przydział do 64 pułku piechoty^[8][d]. Od 15 lutego do 31 lipca 1920 zajmował stanowisko dowódcy Batalionu Zapasowego 64 pp. Następnie, do 27 sierpnia 1920, dowodził batalionem w 4 Pomorskim pułku piechoty, a do dnia 5 października 1920 zajmował stanowisko oficera łącznikowego w dowództwie 4 Dywizji Piechoty. Od 6 października 1920 do 17 kwietnia 1921 pełnił obowiązki dowódcy I batalionu 18 pułku piechoty^[9]. Dekretem Naczelnego Wodza Wojska Polskiego wydanym 19 sierpnia 1920^[e] zatwierdzony został z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana w piechocie^[10].

Za dokonane podczas wojny polsko-bolszewickiej czyny męstwa i wykazaną odwagę (w dniu 14 sierpnia 1920 dowodząc czasowo 4 Pomorskim pułkiem strzelców, składającym się z 2 i 3 batalionu, podczas bitwy nad Wkrą poprowadził brawurowy kontratak na odcinku Borkowo-Błędowo i zepchnął nieprzyjaciela do jego pozycji wyjściowych^[11]) odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, co potwierdzone zostało dekretem Wodza Naczelnego marszałka Józefa Piłsudskiego L. 2864 z dnia 13 kwietnia 1921 (opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z dnia 23 kwietnia 1921)^[12].

Na dzień 1 czerwca 1921 pełnił służbę w 18 pułku piechoty^[13], będąc w tym czasie oddelegowanym na kurs wyższych dowódców^[14]. Decyzją z 12 grudnia 1921 Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz zezwolił kpt. Radolińskiemu na przyjęcie i noszenie alianckiego medalu „de la Victoire”^[f][15]. W dniu 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od dnia 1 czerwca 1919 i 260. lokatą w piechocie (służył wówczas nadal w 18 pp)^[16]. W tym samym roku został przeniesiony do 15 pułku piechoty w Dęblinie i przydzielony do 28 Dywizji Piechoty w Warszawie na stanowisko I oficera sztabu. 1 listopada 1922 został „powołany do służby Sztabu Generalnego z prawem jednorocznego doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej”. Od tego czasu przysługiwał mu, obok stopnia wojskowego, tytuł „przydzielony do Sztabu Generalnego”^[17][18].

W roku 1923 zajmował 213. lokatę pośród kapitanów korpusu piechoty^[19]. Z dniem 2 listopada 1923 został przydzielony przez ministra spraw wojskowych gen. broni Stanisława Szeptyckiego^[g] (jako nadetatowy oficer 15 pp) z 28 DP do macierzystego 15 pułku piechoty, z jednoczesnym odkomenderowaniem na jednoroczny III Kurs Doszkolenia 1923/24 w warszawskiej Wyższej Szkole Wojennej (kurs odbywał się w dniach od 2 listopada 1923 do 15 października 1924)^[20]. Z dniem 15 października 1924, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego Oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony^[h] do 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie na stanowisko szefa sztabu^[21][22] (pozostawał w tym czasie oficerem nadetatowym 15 pułku piechoty)^[23]. Z dniem 10 listopada tego roku został odkomenderowany do Oddziału IV Sztabu Generalnego na stanowisko komisarza transportowego - na okres 5 miesięcy^[24]. Po powrocie z odkomenderowania (z dniem 15 kwietnia 1925) ponownie objął funkcję szefa sztabu 1 DP Legionów^[25].

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego wydanym 1 grudnia 1924^[i] nadano mu rangę majora ze starszeństwem od dnia 15 sierpnia 1924 i 72. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[26][27]. Prezes Rady Ministrów Władysław Grabski zarządzeniem z 4 marca 1925^[j] odznaczył majora S.G. Jana Radolińskiego (z 15 pułku piechoty) Srebrnym Krzyżem Zasługi nr 267 - za „szczególne zasługi położone w dziedzinie organizacji i administracji armji Rzeczypospolitej Polskiej”^[28], co ogłoszono w Monitorze Polskim z 17 marca 1925^[29]. Z dniem 23 października 1925 został przeniesiony^[k] ze stanowiska szefa sztabu 1 DP Legionów do 30 pułku piechoty, w którym objął dowodzenie nad III batalionem^[25].

9 sierpnia 1926 ogłoszono rozporządzenie ministra spraw wojskowych^[l] o przeniesieniu majora SG Jana Radolińskiego, w korpusie oficerów piechoty, z 30 pułku piechoty do 72 pułku piechoty i wyznaczeniu go na stanowisko dowódcy II batalionu w tymże pułku^[30]. Funkcję tę piastował od dnia 9 sierpnia 1926 do dnia 17 marca 1927. Następnie przydzielono mjr. Radolińskiego^[m], bez prawa do należności za przesiedlenie, do Oddziału III Sztabu Generalnego (na stanowisko oficera sztabu Inspektora Armii - gen. dyw. Jana Romera)^[31]. Na mocy zarządzenia ministra spraw wojskowych marszałka Józefa Piłsudskiego, opublikowanego w dniu 31 października 1927^[n], przeniesiony został (jako nadetatowy oficer 72 pp) z dniem 13 listopada 1927 z Oddziału III Sztabu Generalnego Wojska Polskiego do 84 pułku piechoty na stanowisko dowódcy I batalionu^[32]. W roku 1928 pełniąc obowiązki dowódcy I batalionu 84 pp z Pińska^[33] zajmował 62. lokatę wśród majorów korpusu piechoty ze swego starszeństwa^[34]. Następnie został przeniesiony^[o] (w korpusie oficerów piechoty) z 84 pp do 14 pułku piechoty z Włocławka, i z dniem 4 marca 1929 r. rozpoczął służbę na stanowisku dowódcy II batalionu^[35]. W marcu 1930^[2] przeniesiono mjr. Radolińskiego^[p] z 14 pp do Okręgowej Dyrekcji Kolei Państwowych w Radomiu na stanowisko delegata Sztabu Głównego WP^[36] (służbę w nowym miejscu przydziału rozpoczął z dniem 4 kwietnia 1930 r.). W roku 1930 zajmował 105. lokatę wśród wszystkich majorów korpusu piechoty (była to zarazem 30. lokata w swoim starszeństwie)^[37], a na dzień 15 kwietnia 1931 klasyfikowany był na 10. pozycji pośród majorów dyplomowanych piechoty ze swego starszeństwa^[38]. W roku 1932 zajmował 19. lokatę w swoim starszeństwie w grupie majorów korpusu piechoty^[39] i nadal pełnił służbę jako delegat Sztabu Głównego WP przy Okręgowej Dyrekcji Kolei Państwowych w Radomiu (drugim delegatem Sztabu Głównego przy radomskiej dyrekcji PKP był kpt. sap. Stefan Karpowicz)^[40]. Na dzień 1 lipca 1933 wciąż piastował stanowisko delegata Sztabu Głównego WP przy radomskiej Okręgowej Dyrekcji PKP i zajmował 46. lokatę wśród wszystkich majorów korpusu piechoty (była to 16. lokata w swoim starszeństwie)^[41]. Za „pracę w dziele odzyskania niepodległości” mjr dypl. Jan Radoliński został, na mocy zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 4 listopada 1933 roku, odznaczony Krzyżem Niepodległości.

W dniu 7 czerwca 1934 ogłoszono jego przeniesienie^[q] (w korpusie oficerów piechoty) ze stanowiska delegata Sztabu Głównego przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Radomiu do 1 Batalionu Strzelców, na stanowisko dowódcy tejże jednostki (nowe stanowisko objął z dniem 27 marca 1934)^[42]. Jako dowódca 1 Batalionu Strzelców zajmował jednocześnie stanowisko Komendanta Garnizonu Chojnice oraz kierownika oddziałów PW i WF w powiatach chojnickim, sępoleńskim i tucholskim. 1 Batalionem Strzelców dowodził do dnia 20 listopada 1934. W tym czasie był negatywnie opiniowany przez Inspektora Armii - gen. dyw. Aleksandra Osińskiego (opinia z 22 października 1934)^[43]. Pod koniec grudnia 1934 ogłoszono zwolnienie Jana Radolińskiego ze stanowiska dowódcy 1 Batalionu Strzelców (z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego), z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII i pozostawieniem w garnizonie Chojnice^[44]. 21 marca 1935 ogłoszono przeniesienie (w korpusie oficerów piechoty) mjr. Radolińskiego z dyspozycji dowódcy OK Nr VIII do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I, z pozostawieniem dotychczasowego dodatku służbowego^[45] (w dyspozycji dowódcy OK Nr I major Radoliński pozostawał już od stycznia 1935^[2]). Z dniem 30 kwietnia 1935 został przeniesiony w stan spoczynku^[46]. W roku 1938 mieszkał w Rembertowie.

W trakcie kampanii wrześniowej posiadał przydział mobilizacyjny do sztabu w Warszawie. 16 września 1939 został w Otwocku wzięty przez Niemców do niewoli, w której przebywał w Stalagu I A Stablack^[47].

Zmarł 20 lutego 1942. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 263). Jan Radoliński był żonaty z Wandą Zajdler. Ich synem był Andrzej Józef Ignacy - urodzony w dniu 29 lipca 1924 roku i zmarły w Warszawie dnia 25 kwietnia 1940 roku.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 2395^[12][48]
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie^[39]
• Krzyż Niepodległości (4 listopada 1933)^[49]
• Srebrny Krzyż Zasługi nr 267 (4 marca 1925)^[28][50]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[51]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[52]
• Krzyż Wojenny^[r] (Francja)^[53]
• Krzyż Wojskowy^[s] (Wielka Brytania)^[33]
• Order Wybitnej Służby^[t] (Wielka Brytania)^[33]
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)^[15][23]
• Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny^[54]
• Odznaka dyplomowanych oficerów Sztabu Generalnego II Rzeczypospolitej^[55]
• Odznaka pamiątkowa 15 pułku piechoty^[55]
• Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych^[u]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922: załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 1922 r.. Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1922. [dostęp 2020-09-12].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921: dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z dnia 24 września 1921 r.. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie - spis zamieszczony na stronie Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego, 1921. [dostęp 2020-09-12].
• Rocznik oficerski 1923. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1923. [dostęp 2020-09-12].
• Rocznik oficerski 1924. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1924. [dostęp 2020-09-12].
• Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2020-09-12].
• Rocznik oficerski 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1932. [dostęp 2020-09-12].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 1 lipca 1933 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1933. [dostęp 2020-09-12].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty opublikowana w „Przeglądzie Piechoty”. Zeszyt 7, lipiec 1930 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930. [dostęp 2020-09-12].
• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2020-09-12].
• Żołnierz Polski na Murmanie. Komitet Organizacyjny Zjazdu byłych Żołnierzy Polskiego Oddziału na Murmanie. Warszawa, 1929. [dostęp 2020-09-12].
• Zbiory Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Obsada personalna wielkich jednostek sygnatura 701/1/116 str. 59 poz. 44. [dostęp 2020-09-12].
• Zbiory Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Referat Personalny GISZ - opinie z kursów o oficerach sygnatura 701/1/118 str. 426. [dostęp 2020-09-12].
• Lista oficerów dyplomowanych. Stan z dnia 15 kwietnia 1931. Sztab Główny Wojska Polskiego. Warszawa, 1931. [dostęp 2020-09-12].
• Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2020-09-12].
• Mieczysław Roszkiewicz: Zarys historji wojennej 18-go Pułku Piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920. [dostęp 2020-09-13].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 1 czerwca 1935. [dostęp 2020-09-15].
• Monitor Polski Nr 63 z 1925. [dostęp 2020-09-15].
• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2021-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].