Jan Sendorek

Jan Sendorek

Retusz fotografii ppłk. Jana Sendorka[a]
pułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	20 października 1896 Grabie (powiat wielicki)
Data i miejsce śmierci	20 marca 1932 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1932
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	2 pułk piechoty 240 pułk piechoty 2 pułk lotniczy 1 pułk lotniczy 2 Grupa Aeronautyczna
Stanowiska	dowódca batalionu dowódca pułku dowódca grupy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Jan Sendorek (ur. 20 października 1896 w Grabiu, zm. 20 marca 1932 w Warszawie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 20 października 1896 roku w Grabiu, w rodzinie Macieja, kowala, i Agaty z Żarnowskich. W sierpniu 1914 roku zaciągnął się do Legionów Polskich, z czasem osiągając stopień porucznika w 2 pułku piechoty Legionów (był zastępcą dowódcy 2 kompanii). W 1915 roku został ciężko ranny w twarz podczas walk nad Styrem na Wołyniu, po czym przez długi czas przebywał na leczeniu. Po przejściu II Brygady na Ukrainę, został internowany przez Austriaków. W listopadzie 1918 roku przyjęty został do Wojska Polskiego i przydzielony do macierzystego 2 pułku piechoty Legionów. Został w nim dowódcą batalionu i walczył na froncie^[1].

W sierpniu 1919 roku został odkomenderowany z 2 pp Leg. na stanowisko dowódcy uzupełniającego batalionu lotniczego w Warszawie^[2], a następnie w Krakowie, w stopniu podpułkownika. W czasie wojny z bolszewikami, w sierpniu 1920 roku, był organizatorem i dowódcą ochotniczego 240 pułku piechoty^[1].

Po wojnie ukończył Niższą i Wyższą Szkołę Pilotów, po czym w 1922 roku został komendantem Wyższej Szkoły Pilotów w Grudziądzu^[1], pozostając oficerem nadetatowym 2 pułku lotniczego w Krakowie. Z dniem 1 marca 1925 roku został wyznaczony na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy 2 pułku lotniczego^[3]. Po przewrocie majowym przeniesiony do Warszawy, tutaj od maja 1926 roku był dowódcą 1 pułku lotniczego^[4]. 27 kwietnia 1929 roku został mianowany dowódcą 2 Grupy Aeronautycznej w Poznaniu z jednoczesnym przeniesieniem do kadry oficerów lotnictwa^[5]. Od 6 grudnia 1929 do 10 lipca 1930 był słuchaczem IV Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie^[6]. 3 sierpnia 1931 roku został wyznaczony na stanowisko I zastępcy szefa Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie^[7], które pełnił do końca życia^[8]

Zmarł 20 marca 1932 roku w Warszawie^[9] wskutek zaczadzenia w swoim mieszkaniu. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie w kwaterze wojskowej^[10].

Jego brat Andrzej (1907–1993) był również pilotem wojskowym^[11], uczestnikiem kampanii wrześniowej, pilotem Dywizjonu 306^[12].

Awanse

• chorąży – 26 maja 1915
• podporucznik – 1 listopada 1915
• porucznik – 1 listopada 1916
• kapitan – 1 grudnia 1919 w piechocie, warunkowo, do czasu zakończenia prac przez Komisję Weryfikacyjną^[13].
• major –
• podpułkownik – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował 11. lokatę w korpusie oficerów zawodowych aeronautyki)
• pułkownik – 3 maja 1926 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 2. lokatą w korpusie oficerów zawodowych aeronautyki

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6973 (17 maja 1922)^[14]
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)^[15]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[16][17]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz pierwszy w 1921^[18])
• Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia^[19]
• Odznaka Pilota
• Krzyż Komandorski Orderu Białego Lwa (Czechosłowacja)
• włoska Odznaka Pilota^[20]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, 1933.
• Wojtek Matusiak: 306 Dywizjon Myśliwski Toruński. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09714-3. OCLC 830534634.
• B. Krasnowolski, Brzegi i Grabie. Małe ojczyzny [w:] Brzegi i Grabie pod Niepołomicami. Historia, zwyczaje, pisarstwo, dzieje jednej rodziny, Siercza 2007, s. 152–154.
• J. Duda, 131 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” pt. „W 90. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (1918–2008). Udział Wieliczan w walce o niepodległość”, Wieliczka 2008, s. 36.
• Józef Zieliński: Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921–2012. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13990-9. OCLC 924867180.

Linki zewnętrzne

• Fotografie z pogrzebu Jana Sendorka, Narodowe Archiwum Cyfrowe