Jan Suzin

Jan Suzin
Ilustracja
Jan Suzin – prezenter telewizyjny w studiu
TVP 1955
Imię i nazwisko urodzenia

Zenon Suzin

Data i miejsce urodzenia

12 kwietnia 1930
Warszawa

Data i miejsce śmierci

22 kwietnia 2012
Warszawa

Zawód, zajęcie

prezenter telewizyjny, lektor filmowy

Odznaczenia
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Grób Jana Suzina na Powązkach

Jan Suzin, właściwie Zenon Suzin[1] (ur. 12 kwietnia 1930 w Warszawie, zm. 22 kwietnia 2012 tamże) – polski prezenter telewizyjny, lektor filmowy i architekt. Syn architekta Leona Suzina[2] i Heleny Mucharskiej[3]. Miał charakterystyczny głos o niezwykłej barwie – niski, matowy, aksamitny, lekko nosowy[4].

Życiorys

Jego pradziadkiem był filareta Adam Suzin[5], a ojcem – prof. Leon Marek Suzin, podchorąży w wojnie 1920, architekt, wykładowca przedwojennej Politechniki Warszawskiej, odznaczony Krzyżem Walecznych za udział w bitwie nad Bzurą w 1939[6][7].

Z wykształcenia architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej z 1952[8][9][10]. Na początku lat 50. był jednym z członków zespołu projektującego warszawski MDM. W 1956 razem z ojcem przygotował projekt rekonstrukcji i odbudowy stołecznego kościoła garnizonowego przy ul. Długiej[2].

Praca w TVP

W listopadzie 1955 rozpoczął pracę jako lektor w Telewizji Polskiej[5]. Jako 25-letni architekt wziął udział w pierwszym konkursie na spikera telewizyjnego, który organizowała TVP[11]; informację o konkursie przeczytał w gazecie „Express Wieczorny”. W trójstopniowym konkursie brano pod uwagę – obok aparycji – poprawność dykcji, znajomość języków obcych, walory intelektualne i refleks. Wraz z Eugeniuszem Pachem został wybrany spośród 2 tys. kandydatów na stanowisko odpowiadające dzisiejszemu prezenterowi. Zwyciężył dzięki odpowiedzi, jakiej udzielił Adamowi Hanuszkiewiczowi, gdy ten zaproponował wypełnienie ewentualnej dziury w programie[11].

- Mam dla państwa dobrą wiadomość - zagaił. - Po przerwie szykujemy rzecz, która na pewno się państwu spodoba. Otóż Telewizja Polska kupiła w Paryżu serię filmów specjalnie dla panów, które będziemy nadawać codziennie w godzinach wieczornych[12].

Pierwszy dyżur spikerski miał 26 listopada 1955[5][13][14], a ostatni – dokładnie 41 lat później, 26 listopada 1996, po czym przeszedł na emeryturę[15].

Pierwszy dyżur miałem 26 listopada 1955 roku, a ostatni 26 listopada 1996 r. Edyta, odchodząc, zrobiła wieczór pożegnalny, ja zdecydowałem, że wyjdę po cichu. Na zakończenie dyżuru powiedziałem jak zwykle „życzę państwu dobrej nocy”, wyszedłem ze studia i już nie wróciłem.

Jan Suzin

Był jednym z dwóch pierwszych (obok Eugeniusza Pacha) lektorów TVP; wystąpił w pierwszym wyemitowanym programie, nadawanym wówczas z Doświadczalnego Ośrodka Telewizyjnego przy ul. Ratuszowej w Warszawie. Zapowiedział wtedy francuską komedię Wakacje pana Hulot z Jacquesem Tati w tytułowej roli[5][16]. Na początku lat 70. był prezenterem Dziennika Telewizyjnego[17], przez cały czas pracy w TVP był spikerem[18].

Starałem się mówić do jednego człowieka. Siedząc przed mikrofonem, ani na chwilę nie wolno sobie wyobrażać, że mówi się do milionów. Tylko w ten sposób przechodzi się przez ekran.

Jan Suzin

Był konferansjerem na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[19][20]. Wielokrotnie składał widzom życzenia noworoczne, najczęściej w duecie z Edytą Wojtczak[21]. Na 40-lecie TVP zostali wybrani parą najbardziej lubianych postaci z ekranu. Czasami prowadził programy rozrywkowe, np. Dobry wieczór, tu Łódź.

Jako lektor czytał teksty filmów (głównie westernów) i programów popularnonaukowych, m.in. materiały do „Sondy”[22]. Zawodu lektora uczył się sam, a pierwszym filmem z kilku tysięcy, który przeczytał, był radziecki dramat Ziemia Dowżenki[23][24]. W latach 90. czytał dla prywatnych firm, takich jak Elgaz, NVC, Fan Media[25]. Zajmował się także czytaniem filmów w Studio Eurocom na zlecenie Polsatu i Polonii 1[26].

Występował też w polskich filmach, głównie grając role samego siebie. Słynął z nienagannych manier, znajomości wielu języków obcych oraz zamiłowania do lotnictwa.

Był człowiekiem dystyngowanym. Miał miłą powierzchowność, piękny głos, imponował wysoką kulturą osobistą, ale zawsze pozostawiał między sobą a rozmówcą odrobinę dystansu.

wieloletni dyrektor TVP2 Zbigniew Napierała

Był jednym z niewielu prezenterów, którzy nie musieli występować w mundurach w stanie wojennym[27].

Już na emeryturze w nielicznych wypowiedziach dla mediów ubolewał nad kondycją współczesnej telewizji i wszechobecnymi reklamami[28]. W domu nie miał telewizora[29][30][31].

Był aktywnym członkiem Towarzystwa Przyjaciół Miasta Kazimierza Dolnego[32][33].

Zmarł w warszawskim szpitalu, po długiej i ciężkiej chorobie[34][35]. Uroczystości pogrzebowe Jana Suzina odbyły się 26 kwietnia 2012 w Kościele św. Karola Boromeusza. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 66-1-5)[36][37][38][39].

Życie prywatne

W połowie lat 50. był związany z Ireną Dziedzic, z którą planował wspólną przyszłość, ale ostatecznie ich związek rozpadł się[40]. W 1958 podczas realizacji jednego z Teatrów Telewizji poznał aktorkę Alicję Pawlicką[41], z którą ożenił się[42] w 1965[43]. Mieszkali na Saskiej Kępie[44].

Na przełomie 1944 i 1945 Jan Suzin z ojcem Leonem otrzymali do przechowania sztandar, który umieścili w tulei i ukryli w grobowcu rodzinnym Suzinów na Powązkach. Zgodnie z przekazem osób, które opiekowały się sztandarem – miał on należeć do jednego z oddziałów Armii Krajowej działających na Wileńszczyźnie. Sprasowany, owinięty wstęgą, włożony do łuski, zalakowany i zaspawany, w mosiężnej tulei sztandar przeleżał w grobowcu rodziny Suzinów blisko 60 lat. W 2009 podczas przebudowy grobowca sztandar wydobyto i przekazano Muzeum Wojska Polskiego. Po wyjęciu z tulei i jego rozwinięciu okazało się, że jest to sztandar 6. Pułku Ułanów Kaniowskich[45][46].

Nagrody i wyróżnienia

  • 1967: Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
  • 1969: Złoty Ekran '68 – dla indywidualności telewizyjnej roku
  • 1972: nagroda Komitetu ds. PRiTV za osiągnięcia w pracy spikera telewizyjnego[47]
  • 1992: laureat Super Wiktora (wraz z Edytą Wojtczak) za całokształt twórczości
  • 1993: Laureat Wiktora
  • 2002: Statuetka „Gwiazda Telewizji Polskiej” za wysoką kulturę dziennikarską[48]

Role filmowe

Role w Teatrze Telewizji

Role teatralne

  • 1990: Bez seksu proszę jako komentator tv, Teatr Syrena, Warszawa
  • 1995: Bez seksu proszę jako komentator tv, Teatr Nowy im. Gustawa Morcinka, Zabrze

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Jak się zmienili – Jan Suzin, TVP Info, 17 września 2010 [dostęp 2012-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-29].
  2. ↑ a b Krystyna Stpicka, Zmarł Jan Suzin, Coolturalni24.pl, 23 kwietnia 2012 [dostęp 2012-04-25].
  3. ↑ Drzewo genealogiczne – Jan SUZIN h. Pierzchała (Roch III) [dostęp 2016-04-29].
  4. ↑ Krzysztof Lubczyński, Jedyny taki głos na miliony, TVP, 22 kwietnia 2012 [dostęp 2016-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-05].
  5. ↑ a b c d Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 34. ISBN 978-83-8031-299-9.
  6. ↑ Leon Marek Suzin, Pamięć miasta, 14 grudnia 2011 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-05].
  7. ↑ Tomasz Kowalski: Jan Suzin nie żyje. Spiker TVP pochodził z rodziny o niepodległościowych tradycjach. 2012. [dostęp 2016-04-29].
  8. ↑ Pamięci Architektów Polskich – arch. Jan Suzin, 22 kwietnia 2012 [dostęp 2016-04-29].
  9. ↑ Lech Kłosiewicz: Warszawska szkoła architektury 1915-1965: 50-lecie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 293.
  10. ↑ Jan Suzin nie żyje. Zmarła legenda telewizji, Newsweek.pl, 22 kwietnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2012-07-11].
  11. ↑ a b Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 32–33. ISBN 978-83-8031-299-9.
  12. ↑ Jan Suzin. Prezenter z Olimpu, Nowa Trybuna Opolska, 5 maja 2012 [dostęp 2016-04-30].
  13. ↑ Dominika Kaszuba, Aksamitny głos małego ekranu, Onet.pl, 28 września 2010 [zarchiwizowane z adresu 2011-04-07].
  14. ↑ Donata Subbotko, Jan Suzin nie żyje, Wyborcza.pl, 22 kwietnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2012-07-13].
  15. ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki: tele PRL. Warszawa: Świat Książki, 2015, s. 384. ISBN 978-83-8031-299-9.
  16. ↑ 60 lat na wizji, TVP, 25 października 2012 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-26].
  17. ↑ Michał Puczyński, Po drugiej stronie promptera. Historia i ewolucja serwisów informacyjnych, 21 listopada 2014 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-15].
  18. ↑ Jego twarz i głos znał każdy telewidz w Polsce, Polskie Radio, 31 października 2012 [dostęp 2016-04-29].
  19. ↑ XII Festiwal Piosenki Radzieckiej, Zielona Góra, 9–12 czerwca 1976, b.n.s.
  20. ↑ VIII Festiwal Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze 1972 rok., 12 grudnia 2010 [dostęp 2016-04-29].
  21. ↑ Edyta Wojtczak – była obiektem westchnień milionów Polaków, Wirtualna Polska, 28 stycznia 2016 [dostęp 2016-04-29].
  22. ↑ Wojciech Andryszek, „Sonda” – fenomen nauki w telewizji, Histmag.org, 29 września 2014 [dostęp 2016-05-02].
  23. ↑ Kuba Gralik, Dlaczego Polacy kochają, gdy na filmach gadają, TVP Info, 5 października 2012 [dostęp 2016-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-07].
  24. ↑ Dominika Kaszuba, Aksamitny głos małego ekranu, Onet.pl, 22 kwietnia 2012 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-04].
  25. ↑ Filmy czytane przez: Jan Suzin, Nevada Video [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-29].
  26. ↑ Lektorzy – głosy, które opanowały telewizję, Panorama kina, 2 lipca 2011 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23].
  27. ↑ Rafał Pasztelański, Wiktor Ferfecki, Antena pod specjalnym nadzorem, TVP Info, 12 grudnia 2011 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-05].
  28. ↑ Zdjęci z ramówki, Newsweek.pl, 17 grudnia 2006 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-04].
  29. ↑ Karolina Kowalska, Telewizja (nie) zapomina o gwiazdach. Profesjonalizm ikon telewizji nie jest dziś w cenie, Polska Times, 3 stycznia 2014 [dostęp 2016-05-01].
  30. ↑ „Odszedł wielki głos Rzeczypospolitej”, Express Bydgoski 23.04.2012.
  31. ↑ Milena Kindziuk, Spiker przy ołtarzu, Niedziela.pl, 2003 [dostęp 2016-05-02].
  32. ↑ Jan Suzin spocznie na Powązkach. [dostęp 2016-04-29].
  33. ↑ Jan Suzin Jest takie miejsce w Kazimierzu. [dostęp 2016-04-29].
  34. ↑ Michał Chodurski: Jan Suzin nie żyje. polskieradio.pl, 2012-04-22. [dostęp 2012-04-22].
  35. ↑ Jan Suzin nie żyje. Zmarła legenda telewizji, Newsweek.p l, 22 kwietnia 2012 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-24].
  36. ↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW KAZIMIERZ SUZIN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-18].
  37. ↑ POGRZEB Jana Suzina: Rodzina i przyjaciele pożegnali LEGENDĘ telewizji. se.pl, 2012-04-26. [dostęp 2012-04-26].
  38. ↑ Pogrzeb Jana Suzina. „Do usłyszenia, panie Janie”. polskieradio.pl, 2012. [dostęp 2016-05-02].
  39. ↑ Jan Suzin – Stare Powązki kwatera 66 (1/5). 2012. [dostęp 2016-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-12)].
  40. ↑ Irena Dziedzic: Archiwa IPN. 2013. [dostęp 2016-05-02].
  41. ↑ Tęsknię za telewizją, która daje mi radość. [dostęp 2016-04-29].
  42. ↑ Krzysztof Lubczyński rozmawia z Alicją Pawlicką, Pisarze.pl, 18 maja 2015 [dostęp 2016-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-11].
  43. ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 36. ISBN 978-83-8031-299-9.
  44. ↑ Spacer z mistrzami. e-teatr.pl. [dostęp 2016-05-01].
  45. ↑ Marek Kozubal: Sztandar ułanów odnaleziony w grobowcu. 2009. [dostęp 2016-04-30].
  46. ↑ Po 40 latach odnaleziono zaginiony sztandar. 2009. [dostęp 2016-04-30].
  47. ↑ Katarzyna Pokorna-Ignatowicz: Telewizja w systemie politycznym i medialnym PRL: między polityką a widzem. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003, s. 116. ISBN 978-83-2331-766-1.
  48. ↑ TVP ma 50 lat. 2002. [dostęp 2016-05-02].

Bibliografia

  • Mała Encyklopedia Lektorów Polskich, Stowarzyszenie Autorów Filmowych, s. 35, Warszawa, 2013

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego BAR.png
Baretka Odznaki 1000-lecia Państwa Polskiego
Jan Suzin.jpg
Jan Suzin - prezenter telewizyjny w studiu.
Jan Suzin grób.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Jana i Augusta Suzina na Cmentarzu Powązkowskim