Jan Taszka Koniecpolski

Jan Taszka Koniecpolski

(c) I, Voytek S, CC-BY-SA-3.0 Pobóg herb Koniecpolskich
Data śmierci	26 marca 1455
Rodzice	Jakub z Koniecpola Konstancja
Małżeństwo	Dorota z Sienna
Dzieci	Jan, Przedbor
Wojny i bitwy	bitwa pod Warną (1444), wojna trzynastoletnia, bitwa pod Chojnicami (1454).
Administracja	kanclerz wielki koronny od 1434, starosta lelowski, sieradzki, dobrzyński.

Stany pruskie (prałaci, możni, rycerze, mieszczanie i mieszkańcy ziemi pruskiej, pomorskiej, chełmińskiej i michałowskiej) składają przysięgę na układy krakowskie, na ręce przedstawicieli króla polskiego: Andrzeja Bnińskiego, biskupa poznańskiego i Jana Koniecpolskiego, kanclerza koronnego, 15 kwietnia 1454 roku

Jan Taszka Koniecpolski herbu Pobóg (ur. ?- zm. 26 marca 1455) – kanclerz wielki koronny od 1434, starosta lelowski, sieradzki, dobrzyński. Bliski współpracownik i protegowany kardynała Zbigniewa Oleśnickiego, któremu w głównej mierze zawdzięczał karierę polityczną.

Był synem wojewody sieradzkiego Jakuba z Koniecpola i Konstancji, wychowawczyni synów królewskich. Jego żoną była Dorota z Sienna, stryjeczna siostra Zbigniewa Oleśnickiego, wychowawczyni córek Kazimierza IV. W 1427 był jednym z rycerzy, oskarżonych o utrzymywanie stosunków intymnych z królową Zofią Holszańską. Królowa w tej sprawie musiała przed dostojnikami królestwa złożyć upokarzającą przysięgę.

W 1431 wziął udział w wojnie o Łuck przeciwko Świdrygielle. Już jako kanclerz królestwa wielokrotnie stał na czele polskich misji dyplomatycznych do Cesarstwa, Czech i na Węgry. W 1434 roku uczestniczył w poselstwie do cesarza Zygmunta Luksemburskiego z prośbą o rękę jego córki Anny dla małoletniego Władysława III. Był uczestnikiem konfederacji Zbigniewa Oleśnickiego w 1438 roku^[1]. W 1439 o mało nie stał się ofiarą zamachu Spytka z Melsztyna, przywódcy polskich husytów. W tym samym roku wyruszył w poselstwie do Budy z inicjatywą unii polsko-węgierskiej oraz uzyskania korony węgierskiej dla Władysława III. Gdy Władysław został królem Węgier Jan Taszka pozostał przy nim wraz z kancelarią koronną. W 1444 wziął udział w wyprawie króla Władysława Warneńczyka do Bułgarii i prawdopodobnie uczestniczył w bitwie pod Warną.

Po śmierci Władysława III był zwolennikiem osadzenia na tronie polskim królewicza Kazimierza, wielkiego księcia litewskiego. Kilkakrotnie posłował w tym celu na Litwę. 15 października 1447 zawarł pokój z Wrocławiem i miastami Śląskimi na 10 lat. 20 sierpnia 1448 przyjmował w imieniu króla w Kamieńcu Podolskim hołd lenny hospodara mołdawskiego Piotra II Muszatowicza. W 1453 wynegocjował we Wrocławiu korzystne dla Polski warunki małżeństwa Elżbiety Rakuszanki z Kazimierzem. Był gorącym zwolennikiem przyjęcia Związku Pruskiego pod opiekę Polski. Porozumiewał się z opozycją antykrzyżacką i przygotowywał powstanie w Prusach. 28 maja 1454 w Toruniu przyjął w imieniu króla poddanie się stanów pruskich Polsce. Nazwisko Koniecpolskiego wymienione zostało w aktach hołdowniczych ziemi chełmińskiej (28 V), miasta Gdańska (16 VI), duchownych, rycerstwa i miast dolnopruskich w Królewcu (19 VI).

Jan Taszka Koniecpolski oskarżony został przez Jana Długosza o spowodowanie klęski w bitwie pod Chojnicami, co uzasadniałoby pomijanie jego synów przy nadawaniu godności.

Zmarł 26 marca 1455 pozostawiając dwóch synów Jana i Przedbora, starostów sieradzkich.

Przypisy

Bibliografia

• A. Szymczakowa, Szlachta sieradzka XV w. Magnifici et generosi, Łódź 1998, s. 39-47.

Kanclerze wielcy koronni

Klemens Jarost Stanisław z Krakowa Franciszek z Krakowa Zbigniew ze Szczyrzyca Janusz Suchywilk Zawisza Kurozwęcki Jan Radlica Zaklika z Miedzygorza Mikołaj Kurowski Wojciech Jastrzębiec Jan Szafraniec Jan Taszka Koniecpolski Jan Gruszczyński Jakub Dembiński Uriel Górka Stanisław Kurozwęcki Krzesław Kurozwęcki Jan Łaski Maciej Drzewicki Krzysztof Szydłowiecki Jan Chojeński Paweł Dunin Wolski Tomasz Sobocki Samuel Maciejowski Jan Ocieski Walenty Dembiński Piotr Dunin Wolski Jan Zamoyski Maciej Pstrokoński Wawrzyniec Gembicki Feliks Kryski Stanisław Żółkiewski Andrzej Lipski Wacław Leszczyński Jakub Zadzik Tomasz Zamoyski Piotr Gembicki Jerzy Ossoliński Andrzej Leszczyński Stefan Koryciński Mikołaj Jan Prażmowski Jan Leszczyński Jan Stefan Wydżga Jan Wielopolski Jerzy Albrecht Denhoff Karol Tarło Andrzej Chryzostom Załuski Jan Stanisław Jabłonowski Jan Szembek Andrzej Stanisław Załuski Jan Małachowski Andrzej Hieronim Zamoyski Andrzej Stanisław Młodziejowski Jan Andrzej Borch Antoni Onufry Okęcki Jacek Małachowski Antoni Sułkowski