Jan Thullie

Jan Thullie

Johann Ritter von Prawdzic-Thullie

Jan Thullie (1926)
generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	20 października 1876 Borki Wielkie
Data i miejsce śmierci	22 października 1927 Lwów
Przebieg służby
Lata służby	1897–1927
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Cesarsko-królewska Obrona Krajowa Wojsko Polskie
Jednostki	Front Litewsko-Białoruski DOGen. „Lwów” Front Południowy 5 Dywizji Piechoty Centrum Wyższych Studiów Wojskowych
Stanowiska	szef sztabu frontu szef sztabu okręgu szef sztabu frontu dowódca dywizji komendant centrum
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Tablica nagrobna na Cmentarzu Obrońców Lwowa

Jan Thullie herbu Prawdzic (ur. 20 października 1876 w Złoczowie, zm. 22 października 1927 we Lwowie) – generał dywizji Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 20 października 1876 w Borkach Wielkich, w ówczesnym powiecie tarnopolskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Wiktora i Marii z Czeżowskich^[1][2]. Pochodził ze spolonizowanej rodziny francuskiej.

W 1895, po ukończeniu Szkoły Kadetów Piechoty w Łobzowie, został powołany do zawodowej służby wojskowej w c. i k. armii i wcielony do czeskiego pułku piechoty nr 76 w Pradze^[3][4]. W latach 1899–1901 był słuchaczem Szkoły Wojennej w Wiedniu^[5][6]. Po ukończeniu nauki wrócił do macierzystego pułku w Pradze^[7]. W 1902 otrzymał tytuł oficera przydzielonego do Sztabu Generalnego oraz został przydzielony do Komendy 43 Dywizji Piechoty Obrony Krajowej we Lwowie, pozostając oficerem nadetatowym IR 73^[8][9]. W następnym roku został przydzielony do Komendy 86 Brygady Piechoty Obrony Krajowej w Czerniowcach, w dalszym ciągu pozostając oficerem nadetatowym IR 73^[10]. W 1904 został przeniesiony do pułku piechoty Obrony Krajowej Stryj nr 33 w Stryju^[11]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach.

W 1918 wchodził w skład sztabu generalnego gubernatora w Lublinie. Pozostawał wówczas oficerem nadetatowym pułku strzelców nr 33^[12]. W czasie służby w c. i k. armii oraz c. k. OK awansował kolejno na stopnie: kadeta–zastępcy oficera (1 września 1895)^[13], podporucznika (1 listopada 1896)^[14], porucznika (1 listopada 1900)^[15], kapitana (1 listopada 1904)^[16], majora (1 listopada 1914)^[17] i podpułkownika (1 sierpnia 1916)^[18].

23 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu pułkownika i mianowany szefem sztabu Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich na Galicję Wschodnią. 17 grudnia objął szefostwo Oddziału I Sztabu Generalnego WP. Jego podkomendnymi byli przyszli generałowie: Julian Stachiewicz, Tadeusz Kutrzeba i Henryk Bobkowski. W marcu 1919 po reorganizacji sztabu został szefem Oddziału I Operacyjnego, a także – razem z Julianem Stachiewiczem – członkiem komisji kwalifikacyjnej do nowo ustanowionego korpusu oficerów Sztabu Generalnego. 22 kwietnia przekazał obowiązki szefa oddziału Julianowi Stachiewiczowi, a sam został mianowany szefem sztabu Frontu Litewsko-Białoruskiego, dowodzonego przez gen. Stanisława Szeptyckiego. Jesienią 1919 objął stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lwów”. Od 23 sierpnia 1920 kierował sztabem Frontu Południowego. W latach 1920–1921 był szefem Biura Najwyższej Wojskowej Komisji Opiniującej.

Według Piotra Staweckiego^[1], od 9 marca 1921 zajmował stanowisko szefa sztabu Inspektoratu Armii Nr IV i był autorem pierwszego planu wojny z Niemcami^[19]. 25 września 1921 objął dowództwo 5 Dywizji Piechoty we Lwowie. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 35. lokatą w korpusie generałów^[20]. 1 grudnia 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek ministra spraw wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego, awansował go na generała dywizji ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 11. lokatą w korpusie generałów^[21]. 3 listopada 1926 Prezydent RP zwolnił go ze stanowiska dowódcy 5 Dywizji Piechoty i mianował komendantem Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie^[22]. Zmarł 22 października 1927 we Lwowie^[23][24]. 24 października 1927 został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa^[25].

Jan Thullie był żonaty z Walerią z Capińskich, z którą miał dwóch synów: Aleksandra (ur. 1906) i Andrzeja (ur. 1910)^[1].

Opinia Józefa Piłsudskiego o generale Thulliem

W grudniu 1922 ówczesny Szef Sztabu Generalnego WP i przewodniczący Biura Ścisłej Rady Wojennej, Pierwszy Marszałek Polski Józef Piłsudski, sporządził opinie 95 generałów pozostających w służbie czynnej, w tym o gen. bryg. Janie Thulliem, którego zaliczył do grupy II – generałów brygady: na których chcę zwrócić uwagę, jako na oficerów stojących wyżej niż przeciętna miara i zatem zdatnych do wyzyskania zgodnie z ich zdolnościami oraz scharakteryzował go w sposób następujący: Człowiek o prawym charakterze, wykształconej głowie, miły i spokojny w obejściu, trochę leniwy i zanadto względny dla słabości swoich i innych. W dowodzeniu bałbym się jego słabych nerwów, przewidywania ciągłych nieszczęść i trudności psychicznej we wzięciu na siebie ryzyka. Lepszy byłby w sztabach, gdzie nie robiłby nigdy kaneraw, kłótni i sporów. Ciągle mi go rekomendują jako kierownika szkolenia wojska, nie mogę poradzić, jaki by był pod tym względem. Jeden ze zdolniejszych oficerów naszej armii, dla którego dotąd właściwego użytku nie znalazłem^[26].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5222 ( 28 lutego 1922)^[27]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1923)^[28]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie, po raz 1 i 2 w 1922)^[29]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)
• Order Korony Żelaznej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami (Austro-Węgry)^[30]
• Krzyż Rycerski Orderu Franciszka Józefa z dekoracją wojenną (Austro-Węgry)^[30]
• Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami (Austro-Węgry)^[30]
• Krzyż Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry, 1912)^[31]
• Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (Austro-Węgry)^[32]
• Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (Austro-Węgry)^[33]
• Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (Austro-Węgry)^[33]

Przypisy

Bibliografia

• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1896.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1902. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1901.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902.
• Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1903. Wiedeń: styczeń 1903.
• Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1904. Wiedeń: styczeń 1904.
• Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1905. Wiedeń: styczeń 1905.
• Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914.
• Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
• Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Mieczysław Cieplewicz. Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (37), s. 316–337, 1966. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. 
• Regina Czarnecka, Organizacja Sztabu Generalnego WP (Naczelnego Dowództwa WP) w latach 1918–1921, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej, Nr 26 z 2003
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.